Hạt giống vô tính hứa hẹn thay đổi nông nghiệp toàn cầu

Theo Nature, một thử nghiệm sắp diễn ra tại miền Đông Australia có thể mở ra kỷ nguyên mới cho nông nghiệp: những cây cao lương được chỉnh sửa gen để tự tạo ra hạt giống là bản sao di truyền của chính chúng, thay vì sinh sản hữu tính. Mỗi bông cây có thể cho ra hàng nghìn hạt “nhân bản”, giữ nguyên đặc tính của thế hệ trước.

nong-dan.jpg
Nông dân trồng lúa trên cánh đồng ở Nagaon, bang Assam, Ấn Độ.

Công nghệ này dựa trên hiện tượng apomixis - cơ chế sinh sản vô tính qua hạt vốn đã được biết đến ở hơn 300 loài thực vật, song chưa từng thấy ở các cây lương thực chủ lực. Sau nhiều thập kỷ nghiên cứu, các nhà khoa học tin rằng apomixis có thể “cố định” ưu thế lai, tức hiệu quả vượt trội khi hai giống bố mẹ được lai tạo. Nhờ đó, nông dân sẽ có nguồn hạt lai năng suất cao, ổn định qua nhiều vụ, thay vì phải mua giống mới mỗi năm.

Các thí nghiệm bước ngoặt bắt đầu từ thập niên 1990, khi nhà sinh lý học thực vật Anna Koltunow tại Đại học Queensland khởi động dự án Hy - Gain nhằm đưa apomixis vào cao lương và đậu mắt đen. Nỗ lực này được Quỹ Gates và tập đoàn hạt giống Corteva Agriscience hậu thuẫn, hướng tới cả nông hộ nhỏ ở châu Phi hạ Sahara lẫn các thị trường nông nghiệp quy mô lớn.

Đột phá kỹ thuật đạt được khi các nhóm nghiên cứu tách bạch hai điều kiện của apomixis: làm trệch quá trình giảm phân để tế bào trứng và tế bào tinh đều mang bộ nhiễm sắc thể nguyên vẹn, và kích hoạt hiện tượng trinh sinh, tức hình thành phôi mà không cần thụ tinh. Những thí nghiệm trên Arabidopsis, lúa, cà chua và ngô đã chứng minh điều này khả thi, đặc biệt khi kết hợp đột biến “MiMe” (nguyên phân thay vì giảm phân) với gen BABY BOOM - tác nhân kích hoạt sự phát triển phôi. Ở lúa, tỷ lệ hạt nhân bản có lúc vượt quá 95%. Gần đây, các nhà khoa học Trung Quốc còn cải thiện hiệu quả sinh sản, đưa công nghệ tiến sát thương mại hóa.

Ngoài lúa và cao lương, các nhóm nghiên cứu tại châu Âu và Mỹ đang tìm kiếm những gen apomixis khác, chẳng hạn gen PARTHENOGENESIS (PAR) ở bồ công anh hay các yếu tố trong táo và mâm xôi, với hy vọng mở rộng kỹ thuật ra nhiều loại rau quả và cây công nghiệp. Tuy nhiên, chưa có giống cây apomixis tổng hợp nào vượt qua toàn bộ quy trình thử nghiệm đồng ruộng nhiều mùa và khâu phê duyệt thương mại.

Dù còn rào cản, giới chuyên gia tin rằng apomixis có thể trở thành “công cụ in Gutenberg” của nông nghiệp: mở ra sự đa dạng giống lai chưa từng có, được tùy chỉnh cho điều kiện khí hậu địa phương từ châu Phi đến châu Á. Với những nông dân ít vốn, đây có thể là cơ hội lần đầu tiếp cận giống lai năng suất cao mà không phải phụ thuộc vào thị trường hạt giống đắt đỏ.

baotintuc.vn

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Số hóa tại xã biên giới Trịnh Tường

Số hóa tại xã biên giới Trịnh Tường

Trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghệ đang diễn ra mạnh mẽ, Trịnh Tường - xã biên giới của tỉnh, đã đẩy mạnh triển khai mô hình chuyển đổi số tại các thôn. Đây là nỗ lực đáng chú ý nhằm tạo ra sự thay đổi về công nghệ, giúp người dân dễ dàng tiếp cận các dịch vụ hành chính công thuận tiện và hiệu quả.

Lào Cai đẩy mạnh tuyên truyền sử dụng “Sổ tay đảng viên điện tử”

Lào Cai đẩy mạnh tuyên truyền sử dụng “Sổ tay đảng viên điện tử”

Thực hiện Quy định số 339-QĐ/TW ngày 10/7/2025 của Ban Bí thư về sử dụng ứng dụng “Sổ tay đảng viên điện tử” và Hướng dẫn số 26-HD/BTGDVTW của Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy Lào Cai đã ban hành Hướng dẫn số 13-HD/BTGDVTU ngày 11/9/2025 về công tác tuyên truyền, hướng dẫn sử dụng ứng dụng này.

Mậu A lan tỏa phong trào "Bình dân học vụ số"

Mậu A lan tỏa phong trào "Bình dân học vụ số"

Phong trào “Bình dân học vụ số” tại xã Mậu A đang mang đến những thay đổi tích cực trong cách tiếp cận công nghệ, đặc biệt là với người cao tuổi, lao động phổ thông và các hộ ở vùng sâu, vùng xa. Phong trào góp phần thúc đẩy quá trình chuyển đổi số ở cơ sở, từng bước hình thành xã hội số từ cộng đồng.

Đẩy mạnh ứng dụng chuyển đổi số trong quản lý thuế

Đẩy mạnh ứng dụng chuyển đổi số trong quản lý thuế

Với phương châm “lấy người nộp thuế làm trung tâm phục vụ”, Thuế cơ sở 6 tỉnh Lào Cai đang nỗ lực đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số vào quản lý, cải cách thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp. Qua đó đã góp phần thay đổi thói quen của người nộp thuế, nâng cao hiệu quả quản lý thuế.

Lào Cai hưởng ứng "Ngày hội toàn dân học tập số" và trao giải các cuộc thi sáng tạo

Lào Cai hưởng ứng "Ngày hội toàn dân học tập số" và trao giải các cuộc thi sáng tạo

Chiều 15/10, tỉnh Lào Cai tổ chức Chương trình hưởng ứng “Ngày hội toàn dân học tập số” gắn với “Ngày hội đổi mới sáng tạo quốc gia 1/10”, “Ngày Chuyển đổi số quốc gia 10/10” và tổng kết, trao giải Cuộc thi sáng tạo kỹ thuật, Cuộc thi sáng tạo thanh, thiếu niên, nhi đồng tỉnh Lào Cai năm 2025. Chương trình được kết nối trực tuyến đến 99 điểm cầu xã, phường trên địa bàn toàn tỉnh.

Tân Hợp lan tỏa phong trào “Bình dân học vụ số”

Tân Hợp lan tỏa phong trào “Bình dân học vụ số”

Phong trào “Bình dân học vụ số” ở xã Tân Hợp, tỉnh Lào Cai đã và đang lan tỏa rộng khắp, thúc đẩy chuyển đổi số ở cơ sở. Đây là bước đi ý nghĩa, mở ra cơ hội tiếp cận tri thức số cho người dân khu vực nông thôn, để không ai bị bỏ lại phía sau trong hành trình phát triển.

Xây dựng nguồn nhân lực cho kỷ nguyên số

Xây dựng nguồn nhân lực cho kỷ nguyên số

Thời gian qua, tỉnh đã triển khai đồng bộ nhiều chương trình đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng số cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức và cộng đồng. Cùng với đó, từng bước hoàn thiện cơ chế, chính sách thu hút, đãi ngộ nhân lực chất lượng cao, hướng đến mục tiêu phát triển bền vững, xây dựng chính quyền số, kinh tế số và xã hội số hiện đại.

Đẩy mạnh kết nối hạ tầng công nghệ thông tin trọng yếu

Đẩy mạnh kết nối hạ tầng công nghệ thông tin trọng yếu

Tại Lào Cai, việc đầu tư đồng bộ, hiện đại hóa hạ tầng công nghệ thông tin đang được đẩy mạnh, không chỉ bảo đảm vận hành chính quyền số hiệu quả mà còn tạo bước đệm vững chắc để phát triển kinh tế số, xã hội số. Đặc biệt, sau sắp xếp đơn vị hành chính, tỉnh đã và đang khẩn trương chuẩn hóa, nâng cấp hạ tầng kỹ thuật, sẵn sàng cho giai đoạn phát triển số toàn diện.

Định hình tương lai thanh toán số

Định hình tương lai thanh toán số

Chuyển đổi số và phát triển thanh toán không dùng tiền mặt đang trở thành trụ cột của nền kinh tế số. Mục tiêu quốc gia 80% người trưởng thành có tài khoản ngân hàng vào năm 2025, mỗi giao dịch được thực hiện bằng 1 “chạm” làm thay đổi thói quen tiêu dùng, bước chuyển để nền kinh tế hướng tới minh bạch, hiện đại, bền vững.

Thanh toán không dùng tiền mặt, thúc đẩy kinh tế số

Thanh toán không dùng tiền mặt, thúc đẩy kinh tế số

Trong hành trình xây dựng đô thị du lịch thông minh, văn minh và hiện đại, phường Sa Pa đang đặt trọng tâm vào phát triển các dịch vụ số, trong đó có thanh toán không dùng tiền mặt. Đây không chỉ là xu thế tất yếu của xã hội hiện đại mà còn là giải pháp quan trọng để nâng cao chất lượng phục vụ du khách, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

Sinh viên Việt Nam thành tâm điểm chiến lược AI của các tập đoàn công nghệ

Sinh viên Việt Nam thành tâm điểm chiến lược AI của các tập đoàn công nghệ

Các “ông lớn” công nghệ như Google, OpenAI và Microsoft đang tăng tốc triển khai công cụ trí tuệ nhân tạo tại Việt Nam, tập trung vào nhóm sinh viên và người trẻ. Cùng lúc, các nền tảng AI nội địa cũng nổi lên, tạo nên cuộc cạnh tranh sôi động trong nỗ lực phổ cập AI đến mọi tầng lớp người dùng.

Tọa đàm “Chuyển đổi số và ứng dụng AI” trong các cơ quan Đảng tỉnh Lào Cai

Tọa đàm “Chuyển đổi số và ứng dụng AI” trong các cơ quan Đảng tỉnh Lào Cai

Chiều 10/10, tại Trường Chính trị tỉnh, Đảng ủy Các cơ quan Đảng tỉnh, Trường Chính trị tỉnh, Học viện Công nghệ và Bưu chính Viễn thông phối hợp tổ chức Tọa đàm khoa học cấp tỉnh với chủ đề: "Chuyển đổi số và ứng dụng AI - Đột phá chiến lược nâng cao hiệu quả hoạt động trong các cơ quan Đảng tỉnh Lào Cai".

"Đòn bẩy" chiến lược đưa Lào Cai thành cực tăng trưởng

"Đòn bẩy" chiến lược đưa Lào Cai thành cực tăng trưởng

Với tư duy lãnh đạo đổi mới, tỉnh Lào Cai đã và đang triển khai hàng loạt quyết sách, lấy Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị làm kim chỉ nam. Từ thể chế, hạ tầng đến con người, mọi yếu tố đang được Lào Cai chủ động thực hiện, tạo nền tảng vững chắc để bứt phá phát triển năng động, thành cực tăng trưởng mới nơi biên cương Tổ quốc.

fb yt zl tw