Rút ngắn thời gian làm thủ tục nhờ ứng dụng công nghệ
Chúng tôi có mặt tại cửa khẩu quốc tế Lào Cai vào đầu giờ chiều. Lúc này, tại khu vực cổng kiểm soát tự động, dòng người làm thủ tục XNC tấp nập. Lượng hành khách khá đông nhưng không xảy ra tình trạng ùn tắc, hoạt động thông quan diễn ra thuận lợi. Theo quan sát của tôi, khách ra vào cửa khẩu trực tiếp thao tác trên hệ thống máy móc ở cửa tự động. Tất cả diễn ra nhanh chóng, chính xác. Mỗi người chỉ mất khoảng vài giây thao tác là đã hoàn thành thủ tục thông quan XNC.
Mất khoảng 10 giây, chị Phạm Thị Khánh Linh, quê ở tỉnh Yên Bái đã hoàn thành thủ tục nhập cảnh về Việt Nam từ Trung Quốc. Vẻ mặt hài lòng, chị chia sẻ: “Tôi làm nghề phiên dịch viên tiếng Trung Quốc. Hằng ngày, tôi đưa đón, hướng dẫn khách sang Trung Quốc du lịch, mua sắm. Thủ tục qua lại cửa khẩu rất nhanh chóng, dễ dàng”. Chị đưa cho tôi xem quyển sổ thông hành rồi nói: “Trên quyển sổ này có mã vạch, chỉ cần đưa vào máy quét nhận diện là cổng kiểm soát tự động mở để tôi đi qua. Một lần làm thủ tục chỉ mất khoảng 7-10 giây”.
Ở cổng làm thủ tục xuất cảnh, hoạt động thông quan diễn ra liên tục. Trong vòng chưa đầy 10 phút đã có hàng chục lượt người được xuất cảnh. Dành một phút nói chuyện với chúng tôi, chị Nông Thị Hoa ở thành phố Lào Cai cho hay: “Hằng ngày, tôi sang Trung Quốc để làm thuê. Trước đây, việc qua lại cửa khẩu mất nhiều thời gian do phải thực hiện khai báo thủ công. Bây giờ, tôi sử dụng sổ thông hành có mã vạch, tự thao tác các thủ tục trên cửa kiểm soát tự động nên rất nhanh. Việc này rất thuận tiện, rất ít khi máy móc bị trục trặc, nhờ đó mà tôi tiết kiệm được thời gian, chi phí”.
Thiếu tá Đào Văn Ninh, Trạm trưởng Trạm Biên phòng cửa khẩu quốc tế Lào Cai, Đồn Biên phòng cửa khẩu quốc tế Lào Cai, BĐBP Lào Cai cho biết: “Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, thực hiện chuyển đổi số, BĐBP Lào Cai và các cơ quan chức năng tại cửa khẩu đang triển khai nhiều giải pháp, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho hoạt động XNC. Cửa khẩu quốc tế Lào Cai đã được trang bị nhiều loại phương tiện, thiết bị phục vụ công tác kiểm soát cửa khẩu đồng bộ theo chuẩn hóa của Bộ Tư lệnh BĐBP. Hiện nay, tại cửa khẩu có 6 luồng làm thủ tục XNC tự động và 8 bốt làm thủ tục XNC cho hàng khách bằng hộ chiếu, giấy thông hành”.
Các cán bộ Biên phòng cho biết, hệ thống máy quét mã vạch tự động đã hỗ trợ hiệu quả cho việc thông quan đảm bảo nhanh chóng, tiện lợi, tiết kiệm nhân lực của lực lượng chức năng, tiết kiệm thời gian, chi phí của người dân và du khách, đáp ứng được yêu cầu xây dựng cửa khẩu thông minh, hiện đại. Thời gian làm thủ tục cho một hành khách từ 30 giây giảm xuống chỉ còn 5-10 giây, dữ liệu, hình ảnh của hành khách được lưu trữ, phục vụ công tác nghiệp vụ.
Theo tìm hiểu của chúng tôi, đối tượng sử dụng cửa tự động là cư dân biên giới, thường xuyên qua lại mua bán, làm việc, du lịch, đi chơi bên Trung Quốc, qua cửa tự động mất khoảng 10-15 giây. Các thao tác qua cửa tự động rất đơn giản, dễ thao tác. Đầu tiên, hành khách đặt sổ thông hành có mã vạch vào ô nhận diện, cửa 1 mở thì họ tới cửa thứ 2, đặt vân tay và nhận diện khuôn mặt qua camera, sau khi hoàn thành 3 thủ tục bắt buộc đó, hành khách sẽ được XNC hợp lệ. Sổ thông hành do Cơ quan Công an XNC cấp, mã vạch do BĐBP cấp, 10 ngày đóng dấu kiểm chứng một lần.
Việc ứng dụng công nghệ hiện đại tại cửa khẩu quốc tế Lào Cai cũng tạo nhiều thuận lợi cho doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp du lịch trong việc đưa đón khách qua cửa khẩu tham quan, du lịch giữa các địa phương hai biên biên giới. Anh Phạm Ngọc Tuyến, hướng dẫn viên du lịch chia sẻ với tôi trong khi làm thủ tục thông quan nhập cảnh cho đoàn khách Trung Quốc sang Việt Nam du lịch: “Tôi làm nghề này được 20 năm rồi. Hiện tại, không gian làm việc ở cửa khẩu rất rộng rãi, có nhiều máy móc hiện đại, nhiều bốt làm việc hơn nên tốc độ thông quan nhanh hơn nhiều so với trước đây. Cán bộ Biên phòng hết sức tạo điều kiện cho doanh nghiệp, khách du lịch thông quan qua cửa khẩu. Trung bình mỗi ngày, tôi dẫn một đoàn khách từ 10-20 người. Họ rất hài lòng vì lực lượng chức năng của Việt Nam tại cửa khẩu phục vụ nhiệt tình, thủ tục nhanh chóng, gọn lẹ”.
Nâng cao năng lực thông quan hàng hóa
Hiện nay, trung bình mỗi ngày, cửa khẩu quốc tế đường bộ số II Kim Thành có khoảng 400 xe chở hàng hóa xuất, nhập khẩu được thông quan. Đại úy Nguyễn Hồng Mạnh, Trạm trưởng Trạm Biên phòng cửa khẩu quốc tế đường bộ số II Kim Thành, Đồn Biên phòng cửa khẩu quốc tế Lào Cai cho biết, để phục vụ tốt hoạt động thông quan hàng hóa xuất, nhập khẩu, BĐBP đang phối hợp các lực lượng chức năng tại cửa khẩu triển khai các giải pháp nhằm rút ngắn thời gian thông quan hàng hóa, giảm thiểu tối đa thời gian và chi phí cho doanh nghiệp.
Theo tìm hiểu của chúng tôi, thời gian giải quyết thủ tục hành chính tại cửa khẩu đường bộ số II Kim Thành mà các lực lượng chức năng tại đây cam kết là: Cơ quan Hải quan không quá 30 giây, kiểm dịch y tế 0 giây; kiểm dịch thực vật 1 giây; giao thông 5 giây; BĐBP 45 giây. Hiện nay, thời gian thông quan trung bình của một phương tiện tại luồng giữa là dưới 2 phút.
Bên cạnh đó, các lực lượng chức năng tại cửa khẩu đã xây dựng và hoàn thiện phương án phân luồng phương tiện tại cửa khẩu quốc tế đường bộ số II Kim Thành đáp ứng mục tiêu thông quan 500 phương tiện xuất/ngày và 500 phương tiện nhập/ngày, hiện đang xin ý kiến các cơ quan cấp trên.
Ban Quản lý khu kinh tế tỉnh Lào Cai cho biết, tổng giá trị xuất, nhập khẩu mua bán, trao đổi hàng hóa qua các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh Lào Cai từ ngày 1/1/2023 đến ngày 15/12/2023 đạt hơn 1,6 tỷ UÚD, trong đó, kim ngạch xuất khẩu đạt hơn 826 triệu USD.
Trong năm 2023, BĐBP Lào Cai đã làm thủ tục XNC cho hơn 1,6 triệu lượt hành khách, trong đó, hơn 96.000 người là khách du lịch. Số khách nhập cảnh bằng hộ chiếu là gần 136.000 lượt người, số khách nhập cảnh bằng giấy thông hành là hơn 1,5 triệu lượt người. Số khách thông quan xuất cảnh là hơn 1,66 triệu người. Số phương tiện được thông quan XNC là hơn 223.000 xe ô tô và hơn 1.100 chuyến tàu với hơn 2 triệu tấn hàng hóa xuất, nhập khẩu.