Đánh thức di sản tư liệu - Tiếng nói từ ký ức được hậu thế gìn giữ, bảo tồn

Hành trình để di sản tư liệu kể những câu chuyện của chính mình một cách sinh động, gần gũi, chinh phục nhiều đối tượng công chúng cần sự tận tâm của thế hệ hôm nay.

Năm 2006, Việt Nam chính thức tham gia Chương trình Ký ức thế giới của UNESCO. Cho đến nay, chúng ta đã có 9 di sản tư liệu được vinh danh, bao gồm 3 di sản tư liệu thế giới và 6 di sản tư liệu khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Di sản tư liệu - tiếng nói từ ký ức đang được hậu thế gìn giữ, bảo tồn và lan tỏa giá trị, bắt rễ vào trong đời sống ngày hôm nay.

Ngay sau khi thơ văn trên kiến trúc cung đình Huế được công nhận là Di sản tư liệu thế giới thuộc khu vực Châu Á - Thái Bình Dương vào năm 2016, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế đã nỗ lực bảo tồn di sản này thông qua việc đổi mới và mở rộng các hình thức quảng bá, tuyên truyền nhằm giúp người dân cũng như du khách hiểu được giá trị nội dung, ý nghĩa của nguồn tài liệu thơ văn trên kiến trúc cung đình Huế. Một trong những công tác bảo tồn phát huy hiệu quả nổi bật đó là việc số hóa các nguồn tư liệu thơ văn hiện có. Cụ thể bằng việc quét mã QR khi đến các điểm di tích, mỗi người có thể dễ dàng tra cứu và tìm hiểu sâu hơn về những áng thơ văn độc đáo này.

Với đặc thù nằm trên những công trình cổ nên hiện nay hệ thống di sản này vẫn đang chịu sự tác động của thời gian, khí hậu. Hiện các cơ quan chuyên ngành bảo quản và bảo tồn đang nỗ lực nghiên cứu giữ gìn bằng nhiều biện pháp, đặc biệt là sơn thếp bằng chất liệu truyền thống, hoặc sơn son thếp bằng vàng thật ở các công trình quan trọng, bảo quản các bức tranh và thơ văn trên pháp lam, tôn tạo, giữ gìn những bức tranh thơ ghép bằng sành sứ…

Văn Miếu - Quốc Tử Giám - nơi lưu giữ 82 Văn bia tiến sĩ triều Lê Mạc - di sản tư liệu thế giới thuộc chương trình ký ức thế giới của UNESCO. Điểm đến này chuẩn bị đón khách về đêm với công nghệ 3D Mapping tái hiện câu chuyện đạo học Việt Nam..., giúp khách tham quan tìm hiểu một cách kỹ càng và đầy thú vị về trường Đại học đầu tiên của Việt Nam trong môi trường "ảo mà như thật".

Theo định nghĩa của Unesco: tư liệu là di sản của quá khứ để lại cho thế giới trong hiện tại và tương lai. Để di sản ngủ yên trong sự kính ngưỡng cũng là lãng phí. Và ngược lại, đánh thức di sản không chỉ làm bền chặt sợi dây gắn kết giữa hiện tại và quá khứ mà còn làm mạnh thêm văn hóa dân tộc - động lực cho phát triển .

Năm 2012, kho mộc bản chùa Vĩnh Nghiêm được Ủy ban UNESCO khu vực Châu Á Thái Bình Dương ghi danh vào danh mục Di sản tư liệu trong Chương trình Ký ức thế giới. Di sản này không chỉ là báu vật của đất nước Việt Nam mà còn là tài sản văn hóa chung của cộng đồng các dân tộc ở khu vực Đông Nam Á, châu Á và trên toàn thế giới tiêu biểu cho tư tưởng triết học, nhân văn của người phương Đông suốt từ những năm đầu thế kỷ XIII đến nay. Trong nhiều năm trở lại đây, nhiều nhà nghiên cứu, các vị thiền sư Việt Nam và một số nước trên thế giới đã tìm về Vĩnh Nghiêm để xem xét, nghiên cứu, phát huy những giá trị của kho mộc bản ở nhiều lĩnh vực khác nhau. Tư tưởng, giáo lý của Thiền phái Trúc Lâm luôn được các thế hệ người Việt Nam gìn giữ, truyền dạy, hòa nhịp với cuộc sống đương đại

Tháng 3 năm nay tròn 30 năm Chương trình ký ức thế giới của UNESCO và 16 năm Việt Nam tham gia vào chương trình này. Trải qua bao thăng trầm thời gian cùng những biến đổi của lịch sử, nhiều khối di sản tư liệu đã không còn nguyên vẹn mà bị hư hại, mất mát. Song những gì còn lưu giữ đến hôm nay chính là nguồn tài sản vô giá phản ánh thành tựu sáng tạo của đất nước, dân tộc qua các thời kỳ khác nhau. Vì thế cần thổi hồn cho di sản, để di sản tư liệu có thể kể những câu chuyện của chính mình một cách sinh động, gần gũi, chinh phục nhiều đối tượng công chúng. Hành trình này cần sự tận tâm của thế hệ hôm nay.

VTV

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Trao giải Cuộc thi sáng tác tranh cổ động và phát động Cuộc thi sáng tác logo tỉnh Lào Cai

Trao giải Cuộc thi sáng tác tranh cổ động và phát động Cuộc thi sáng tác logo tỉnh Lào Cai

Ngày 28/12, Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật tỉnh tổ chức tổng kết, trao giải Cuộc thi sáng tác tranh cổ động tuyên truyền chào mừng thành công Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Lào Cai lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030, hướng tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng và phát động Cuộc thi sáng tác biểu trưng (logo) tỉnh Lào Cai.

Tả Phìn khẳng định vị thế thủ phủ Nhất Chi Mai

Tả Phìn khẳng định vị thế thủ phủ Nhất Chi Mai

Vào dịp Tết, nhất chi mai luôn được đánh giá là lựa chọn hàng đầu trong giới hoa cảnh Việt Nam. Ở xã Tả Phìn, Lào Cai, những gốc mai độc đáo, rêu phong và sức sống mãnh liệt của núi rừng không chỉ làm đẹp không gian Tết mà còn trở thành cây thoát nghèo, mang lại thu nhập cho người dân vùng cao.

Những tác phẩm của Huyền My đăng trên Tạp chí Văn nghệ Yên Bái (trước hợp nhất)

Khi Gen Z viết văn

Trong dòng chảy hối hả của kỷ nguyên số, có một thế hệ cầm bút mới đang âm thầm và bền bỉ khẳng định mình. Đó là những bạn trẻ yêu văn chương và muốn thể hiện năng khiếu, đam mê của mình qua sáng tác các tác phẩm.

35 thí sinh vòng Chung khảo Hoa hậu Du lịch Việt Nam 2026 chung tay làm đường tại Sa Pa

35 thí sinh vòng Chung khảo Hoa hậu Du lịch Việt Nam 2026 chung tay làm đường tại Sa Pa

Sáng 27/12, tại Khu du lịch Quốc gia Sa Pa, 35 thí sinh vòng Chung khảo Hoa hậu Du lịch Việt Nam 2026 đã tham gia trực tiếp làm đường giao thông cùng Nhân dân tổ dân phố Hàm Rồng 3, phường Sa Pa. Đây là một trong những hoạt động hưởng ứng “Chiến dịch 100 ngày đêm” nâng cấp, cải tạo hạ tầng giao thông đô thị do UBND phường Sa Pa phát động.

Người Dao họ thôn Trà Chẩu giữ bản sắc dân tộc

Người Dao họ thôn Trà Chẩu giữ bản sắc dân tộc

Thôn Trà Chẩu thuộc xã Bảo Thắng là nơi đồng bào dân tộc Dao họ sinh sống qua nhiều thế hệ. Giữa cuộc sống hiện đại, những phụ nữ Dao họ nơi đây vẫn miệt mài bên khung cửi để dệt ra những bộ quần áo truyền thống của dân tộc. Với tình yêu nghề truyền thống, đồng bào Dao họ nơi đây vẫn đang cố gắng gìn giữ di sản của cha ông để lại.

Chiếc đĩa bạc và thế giới tinh thần của người Dao Tuyển

Chiếc đĩa bạc và thế giới tinh thần của người Dao Tuyển

Là một thành tố trong trang phục truyền thống của phụ nữ Dao Tuyển, chiếc mũ đội đầu hàm chứa nhiều ý nghĩa về văn hóa, tín ngưỡng và xã hội. Đặc biệt, chiếc đĩa bạc bên trong mũ phản ánh quan niệm sống và thế giới tinh thần của cộng đồng người Dao Tuyển.

Chuyện người vẽ tranh thờ

Chuyện người vẽ tranh thờ

Để vẽ được một bức tranh thờ hoàn chỉnh, đúng quy chuẩn thì không phải ai cũng làm được. Những người thầy vẽ tranh thờ hôm nay vẫn nỗ lực giữ nghề với nhiều tâm tư.

Chương trình đón tết dương lịch tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam

Chương trình đón tết dương lịch tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam

Chương trình vui đón Tết Dương lịch tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam sẽ giúp du khách hiểu rõ hơn về văn hóa truyền thống, đặc trưng của các dân tộc góp phần bảo tồn, phát huy, quảng bá giá trị văn hóa dân tộc; tăng cường giao lưu giữa các dân tộc, đoàn kết, gắn bó và hỗ trợ lẫn nhau cùng phát triển nhân dịp đầu năm mới 2026.

Thư viện thông minh thúc đẩy văn hóa đọc

Thư viện thông minh thúc đẩy văn hóa đọc

Trong dòng chảy mạnh mẽ của chuyển đổi số, nhiều trường học trên địa bàn tỉnh Lào Cai đang từng bước “thay áo mới” cho không gian đọc sách. Từ những thư viện truyền thống vốn trầm lắng, mô hình thư viện thông minh với sự hỗ trợ của công nghệ thông tin đã và đang thổi luồng sinh khí mới, không chỉ hiện đại hóa hoạt động thư viện mà còn góp phần khơi dậy niềm yêu thích đọc sách, hình thành thói quen tự học cho học sinh và lan tỏa văn hóa đọc trong cộng đồng.

Phường Trung Tâm phục dựng lễ cưới truyền thống của người Thái

Phường Trung Tâm phục dựng lễ cưới truyền thống của người Thái

Nhằm gìn giữ và phát huy các giá trị văn hóa phi vật thể đặc sắc của đồng bào dân tộc thiểu số, phường Trung Tâm, tỉnh Lào Cai đang triển khai Dự án phục dựng lễ cưới truyền thống của người Thái tại tổ dân phố Sà Rèn. Đây là hoạt động trọng tâm thuộc Dự án 6 của Chương trình Mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi năm 2025.

Người Nùng thôn Na Đẩy trăn trở giữ nghề đan lát

Người Nùng thôn Na Đẩy trăn trở giữ nghề đan lát

Thôn Na Đẩy, xã Mường Khương có 153 hộ dân với trên 620 nhân khẩu, chủ yếu là đồng bào dân tộc Nùng sinh sống qua nhiều thế hệ. Trước đây, đa số hộ dân trong thôn làm nghề đan lát, sản phẩm bán ra khắp các chợ phiên trong vùng, nhưng hiện nay chỉ còn một số người cao tuổi trong thôn vẫn giữ nghề truyền thống của dân tộc.

fb yt zl tw