Sự chủ quan và những nỗi đau

LCĐT - Bến đò hoạt động không phép, phương tiện thủy không có đăng ký, đăng kiểm và không đảm bảo an toàn theo quy định nhưng vẫn ngang nhiên hoạt động. Nguy hiểm hơn đó là sự chủ quan của người dân. Đã có một số vụ tai nạn đuối nước thương tâm xảy ra.

Dư luận vẫn chưa hết bàng hoàng về vụ tai nạn lật thuyền ngày 15/8 vừa qua tại khu vực sông Chảy, đoạn qua thôn Cốc Rế, xã Bản Mế (huyện Si Ma Cai) làm 5 người trong 1 gia đình đuối nước. Nguyên nhân ban đầu được xác định do cả người lái và người ngồi trên thuyền đều không mặc áo phao, khi thuyền di chuyển thì gặp nước chảy xiết nên bị trôi vào vùng nước xoáy và bị lật.

Điểm chung trong kết quả điều tra nguyên nhân các vụ tai nạn lật thuyền, đuối nước trên địa bàn tỉnh thời gian qua là cả người điều khiển phương tiện và người dân khi đi thuyền đều chủ quan, không sử dụng áo phao cứu sinh và các thuyền đều không đảm bảo an toàn theo quy định.

Có mặt tại bến đò ngang nằm ven lòng hồ thủy điện Bắc Hà, thuộc địa phận xã Cốc Ly (huyện Bắc Hà) vào ngày chợ phiên Cốc Ly họp, chúng tôi rùng mình khi chứng kiến cảnh thuyền máy biển kiểm soát LK0231 chở khách và hàng hóa từ xã Hoàng Thu Phố (Bắc Hà) cập bến. Chiếc thuyền sắt nhỏ với sức chở khoảng 10 người, nhưng chủ phương tiện đã nhồi nhét hơn 20 người, trong đó có cả trẻ em và người già. Nguy hiểm hơn, hầu hết người ngồi trên con thuyền này không mặc áo phao, nếu xảy ra sự cố thì không biết số phận của họ sẽ ra sao.

Anh Vàng Seo Di, người điều khiển thuyền máy biển kiểm soát LK0231 cho biết: Thuyền của tôi chuyên vận tải hành khách, hàng hóa trên sông Chảy, từ xã Hoàng Thu Phố đến bến thuyền gần chợ Cốc Ly. Thuyền hoạt động có đầy đủ giấy tờ đăng ký, đăng kiểm và tôi cũng có bằng lái phương tiện đường thủy.

Khi được hỏi tại sao thuyền đăng ký chỉ cho phép chở tối đa 12 người, nhưng thực tế lại chở hơn 20 người, anh Di trả lời, do bà con cố tình lên thuyền nên đành chấp nhận.

Dù đã được nhắc nhở và yêu cầu giảm bớt số người, đồng thời người ngồi trên thuyền bắt buộc phải mang áo phao cứu sinh, nhưng khi lực lượng chức năng dời đi, chủ thuyền Hoàng Seo Di vẫn nổ máy cho thuyền xuất bến. Nhìn con thuyền chở gấp đôi số người quy định chông chênh lướt đi giữa lòng sông Chảy mênh mông, nhiều người đứng trên bờ không khỏi lo lắng.

Theo ghi nhận của phóng viên, tại khu bến đò gần khu vực chợ Cốc Ly có hàng chục chiếc thuyền lớn nhỏ đỗ chờ đón khách, tuy nhiên, hầu hết trong số đó không có biển kiểm soát và không được trang bị phao cứu sinh.

Đang cùng vợ bàn giao 1 con trâu và hàng hóa cho vị khách cuối cùng dời thuyền, anh Hàng Sinh, trú tại xã Tả Thàng (huyện Mường Khương) rất bất ngờ khi lực lượng cảnh sát giao thông và thanh tra giao thông yêu cầu xuất trình giấy đăng kiểm của phương tiện và bằng lái thuyền. Sau chút bối rối, anh Sinh nói: Tôi mua chiếc thuyền máy (công suất 12 mã lực - PV) này đã gần 10 năm, ban đầu khi mới mua thuyền tôi cũng lên Sở Giao thông vận tải - Xây dựng hỏi thủ tục đăng ký nhưng thấy phức tạp quá nên thôi. Từ đó đến nay, cứ đến phiên chợ hoặc có người thuê là tôi tự lái thuyền chở hàng và người xuôi ngược sông Chảy, lái mãi rồi cũng quen.

Ông Mã Quang Chính, Phó Chủ tịch UBND xã Cốc Ly cho biết: Hiện xã có gần 40 thuyền dân sinh, hằng năm chính quyền xã và lực lượng công an đều tổ chức tuyên truyền đến các chủ thuyền về công tác đảm bảo an toàn khi điều khiến phương tiện trên sông, hồ; cùng với đó cấp phát miễn phí áo phao, phao cứu sinh. Tuy nhiên, do nhận thức của cả chủ phương tiện lẫn người dân trong chấp hành các quy định về an toàn giao thông đường thủy chưa cao nên tình trạng vi phạm vẫn diễn ra khá phổ biến.

Theo Trung tá Đào Ngọc Toàn (Đội Cảnh sát giao thông đường thủy, Phòng Cảnh sát giao thông Công an tỉnh), hiện nay, hầu hết phương tiện thủy hoạt động trên sông Chảy và hồ thủy điện Bắc Hà là do người dân tự đóng để phục vụ nhu cầu đi lại và đánh bắt thủy sản.

Bên cạnh đó, một số phương tiện tham gia kinh doanh vận tải và hành khách nhưng chủ phương tiện cố tình không đăng ký, đăng kiểm, đây là một trong những nguyên nhân tiềm ẩn nguy cơ cao xảy ra tai nạn đường thủy.

Được biết, tuyến vận tải thủy trên sông Chảy và vùng lòng hồ thủy điện Bắc Hà, thủy điện Vĩnh Hà, thủy điện Phúc Long qua địa bàn các huyện Si Ma Cai, Bắc Hà, Mường Khương và Bảo Yên hình thành tự phát đã tồn tại từ lâu vì nhu cầu thực tế của người dân. Hiện nay, trên khu vực này có hàng trăm thuyền dân sinh tham gia vận chuyển hàng hóa, hành khách và phục vụ đánh bắt thủy sản nhưng không đủ điều kiện đăng ký, đăng kiểm với cơ quan chức năng.

Theo Thượng tá Lê Toàn Thắng, Phó Trưởng Phòng Cảnh sát giao thông Công an tỉnh, hiện nay, công tác quản lý đăng ký, đăng kiểm phương tiện vẫn còn bất cập, ý thức của người dân về chấp hành các quy định an toàn giao thông đường thủy chưa cao… trong khi một số điểm sông, suối, lòng hồ trên địa bàn tỉnh chưa đủ điều kiện để công bố tuyến, luồng giao thông đường thủy, khiến việc tổ chức tuần tra, xử lý vi phạm gặp nhiều khó khăn. Cùng với đó, đơn vị chưa có bến bãi để tạm giữ phương tiện vi phạm, nên lực lượng chức năng chỉ phạt tiền rồi trả lại phương tiện...

Theo thống kê của Ban An toàn giao thông tỉnh, trên địa bàn tỉnh đang lưu hành 13 phương tiện đường thủy chở người, 5 phương tiện chở hàng hóa và 243 thuyền dân sinh khác. Từ thực tế cho thấy, nếu không nâng cao nhận thức của người dân và chủ phương tiện trong chấp hành các quy định về an toàn giao thông đường thủy thì những vụ tai nạn đau lòng sẽ còn xảy ra.