Phòng, chống thiên tai trong xây dựng nông thôn mới

LCĐT - Trong 19 tiêu chí xây dựng nông thôn mới, tỉnh Lào Cai đặc biệt chú trọng tiêu chí an toàn phòng, chống thiên tai (tiêu chí 3.2).

Trong những năm qua, nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh đạt được nhiều kết quả quan trọng. Đến nay, đã có 61/127 xã đạt chuẩn nông thôn mới; 2/9 huyện, thành phố đạt chuẩn nông thôn mới.

Diễn tập phòng, chống thiên tai tại huyện Bảo Thắng.

Trong 10 năm qua, thiên tai đã làm chết 120 người, 8 người mất tích, 179 người bị thương; 3.464 nhà bị đổ, sập trôi; 44.573 nhà bị hư hỏng, ảnh hưởng; 53.061 ha lúa, mạ, hoa màu bị mất trắng; 22.626 con gia súc bị chết; 1.457 lượt công trình hạ tầng bị hư hỏng... Tổng thiệt hại 4.242 tỷ đồng, bình quân thiệt hại do thiên tai chiếm 1% GDP của tỉnh.

UBND tỉnh đã ban hành và triển khai kế hoạch phòng, chống thiên tai giai đoạn 2021 - 2025; kiện toàn, phân công nhiệm vụ cho Ban Chỉ huy Phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh. Ban chỉ huy 9/9 huyện, thị xã, thành phố và 152/152 xã, phường, thị trấn cũng được kiện toàn. Văn phòng Ban Chỉ huy Phòng, chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn tỉnh được kiện toàn theo hướng chuyên trách, tập trung; xây dựng lực lượng xung kích phòng, chống thiên tai tại 152/152 xã, phường, thị trấn với hơn 11.000 người tham gia; tuyên truyền, tập huấn nâng cao kiến thức, kỹ năng phòng, chống thiên tai cho 100% cán bộ làm công tác phòng, chống thiên tai.

Tổ chức tuyên truyền và triển khai thực hiện tốt phương châm “4 tại chỗ” gắn với xây dựng cộng đồng an toàn trong xây dựng nông thôn mới. Chỉ đạo các cấp, các ngành, các địa phương và người dân chuẩn bị lực lượng, phương tiện, trang - thiết bị theo phương châm “4 tại chỗ” để ứng phó với mưa, bão, lũ ngập lụt, lũ quét, sạt lở đất... Vận động người dân chuẩn bị phương tiện kỹ thuật, nhu yếu phẩm thiết yếu; di chuyển ra khỏi khu vực thiên tai nguy hiểm.

Thông tin cảnh báo, ứng phó thiên tai được đẩy mạnh bằng nhiều hình thức. Năm 2021, UBND tỉnh chỉ đạo lắp đặt thêm 32 trạm đo mưa, thuê dịch vụ 3 trạm cảnh báo thời tiết tổng hợp phục vụ công tác phòng, chống thiên tai. Hiện nay, trên địa bàn tỉnh có 81 trạm, hệ thống dự báo, cảnh báo thời tiết, thiên tai, gồm 4 trạm khí tượng; 5 trạm thủy văn; 3 trạm thời tiết tổng hợp; 66 trạm đo mưa chuyên dùng được lắp đặt tại một số xã và 6 nhà máy thủy điện.

Một biện pháp an toàn phòng, chống thiên tai, đảm bảo cho người dân có cuộc sống an toàn, ổn định trong xây dựng nông thôn mới là lồng ghép nội dung phòng, chống thiên tai vào quy hoạch xây dựng hạ tầng thiết yếu; sử dụng đất, phát triển dân sinh, kinh tế - xã hội, môi trường; phát triển các khu dân cư mới và chỉnh trang các khu dân cư hiện có, phù hợp với quy hoạch phòng, chống lũ, lũ quét, sạt lở đất... Thực hiện các giải pháp quản lý thiên tai tổng hợp, đồng bộ; ứng dụng khoa học, công nghệ kết hợp với kinh nghiệm truyền thống. Khôi phục và nâng cấp kết cấu hạ tầng sau thiên tai với yêu cầu xây dựng lại tốt hơn. Lồng ghép các nguồn lực xây dựng hạ tầng nông thôn cấp xã đảm bảo phòng, chống thiên tai trong xây dựng nông thôn mới. Xây dựng và nâng cấp trường học, trạm y tế, trụ sở công, nhà văn hóa cộng đồng ở khu vực thường xuyên xảy ra thiên tai kết hợp sử dụng làm địa điểm sơ tán dân cư khi có thiên tai. Do làm tốt tiêu chí phòng, chống thiên tai trong xây dựng nông thôn mới, năm 2021, xã Trịnh Tường (huyện Bát Xát) được Văn phòng Ban Chỉ đạo Trung ương về Phòng, chống thiên tai công nhận là xã đảm bảo đủ điều kiện đáp ứng yêu cầu phòng, chống thiên tai tại chỗ. Đây là mô hình hay để tỉnh chỉ đạo nhân rộng ra các xã khác...

Bên cạnh những kết quả đạt được, việc thực hiện tiêu chí an toàn phòng, chống thiên tai trong xây dựng nông thôn mới vẫn còn những khó khăn: Nhận thức của một số cán bộ và người dân về thực hiện tiêu chí phòng, chống thiên tai trong xây dựng nông thôn mới còn hạn chế, vẫn còn có tư tưởng thụ động, trông đợi vào sự hỗ trợ của Nnhà nước. Chính sách khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư thực hiện các tiêu chí xây dựng nông thôn mới hiệu quả chưa cao. Nguồn vốn ngân sách hỗ trợ thực hiện 19 tiêu chí còn thấp, chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế của các địa phương...

Đề phòng, chống thiên tai hiệu quả trong xây dựng nông thôn mới, trong thời gian tới cần tăng cường huy động sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, sự đồng lòng đóng góp công sức của người dân. Lồng ghép công tác phòng, chống thiên tai vào quy hoạch, kế hoạch phát triển ngành, kinh tế - xã hội. Kế hoạch phòng, chống thiên tai, phương án ứng phó với thiên tai phải cập nhật, bổ sung hằng năm, phù hợp với tình hình, đặc điểm thiên tai tại địa phương. Phát huy nội lực, thực hiện tốt phương châm “4 tại chỗ”, tăng cường vận động, kêu gọi các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước hỗ trợ người dân phòng, chống thiên tai. Đặc biệt, quan tâm đến công tác khắc phục thiệt hại, phục hồi tái thiết sau thiên tai nhằm sớm ổn định cuộc sống người dân, đồng thời giữ vững được những kết quả đạt trong xây dựng nông thôn mới. Đẩy mạnh tuyên truyền, tập huấn, hướng dẫn cho người dân, nhất là người dân những nơi thường xảy ra thiên tai các kỹ năng phòng ngừa, ứng phó với thiên tai...