Từ lâu, cứ đến Rằm tháng 8, từ người lớn đến trẻ em lại nô nức đón Trung thu, phá cỗ, ngắm trăng... Tuy nhiên, nguồn gốc, lịch sử và sự xuất hiện của Tết Trung thu không phải ai cũng biết.
Tết Trung thu nhằm ngày 15/8 âm lịch. Dưới ánh trăng sáng vằng vặc cùng nhau phá cỗ trò chuyện và ước nguyện một đời bình an. Nhưng không phải ai cũng biết được nguồn gốc và ý nghĩa của Tết Trung thu.
Nhiều người cho rằng, Tết Trung thu có nguồn gốc từ Trung Quốc, nhưng trên thực tế khi đi vào những giai thoại thì người Việt Nam và Trung Quốc đều có những nguồn gốc về Tết Trung thu khác nhau.
Nếu như Trung thu của người dân Trung Quốc nhắc đến chuyện tình của Hằng Nga và Hậu Nghệ thì ở Việt Nam lại là câu chuyện Sự tích về chú Cuội cung trăng.
Hay từ câu chuyện lịch sử Trung Quốc thời nhà Đường, nguồn gốc của Tết Trung thu gắn liền với nàng Dương Qúy Phi - tứ đại mỹ nhân thời bấy giờ. Cũng chính vì vẻ đẹp nghiêng nước nghiêng thành, Dương Quý Phi bị triều thần cho rằng nàng mê hoặc nhà vua Đường Huyền Tông, chìm đắm trong tửu sắc bỏ bê triều chính.
Đường Huyền Tông buộc phải ban phát cho sủng phi của mình dải lụa trắng để củng cố triều đình trong niềm tiếc thương vô hạn. Vì niềm thương tiếc khôn nguôi ấy đã làm lay động các tiên nữ, vào đêm trăng sáng nhất của mùa Thu, vua đã được đưa lên trời gặp lại Dương Qúy Phi. Sau khi về trần gian, ông đặt ra Tết Trung thu để tưởng nhớ đến vị sủng phi của mình.
Còn ở Việt Nam, nhiều tài liệu ghi chép lại rằng, Tết Trung thu được tổ chức dưới thời nhà Lý tại kinh thành Thăng Long. Là dịp mà vua Lý muốn tạ ơn thần Rồng đã mang mưa tới cho mùa màng bội thu, cho con dân ấm no.
Các nhà khảo cổ học Việt Nam cho biết, hình ảnh về Trung thu đã được in trên mặt trống đồng Ngọc Lũ.
Người Trung Hoa cổ đại cho rằng Tết Trung Thu bắt nguồn từ thời Xuân-Thu. Có lẽ Trung thu được bắt đầu từ nền văn minh lúa nước ở đồng bằng Nam Trung Hoa và đồng bằng châu thổ sông Hồng của nước ta - một ngày lễ hội mừng thu hoạch khi nông dân được nghỉ ngơi và vui chơi sau một vụ mùa.
Trong cuốn sách Việt Nam phong tục, tác giả Phan Kế Bính từng viết: "Dân ta thế kỷ 19, ban ngày làm cỗ cúng gia tiên, tối đến bày cỗ thưởng trăng. Đầu cỗ là bánh mặt trăng và dùng nhiều thứ bánh trái hoa quả, nhuộm các màu sặc sỡ, xanh đỏ, trắng và vàng. Con gái ở phố thi nhau tài khéo, gọt đu đủ thành các thứ hoa, nặn bột làm con tôm, con cá voi...".
Đồ trẻ con chơi trong Tết Trung thu là các thứ bồi bằng giấy như: kỳ lân, sư tử, rồng, hươu, tôm, cá.... Trẻ con buổi tối đêm Trung thu, dắt díu nhau kéo co, bắt cái hồ khoan, rước đèn, rước sư tử, trống, thanh la...
Cũng trong dịp này người ta mua bánh trung thu, trà, rượu để cúng tổ tiên vào buổi tối đón trăng rằm. Đây cũng là dịp để mỗi người thể hiện tình cảm tới ông bà, cha mẹ, thầy cô, bạn bè bằng việc tặng bánh Trung thu, hoa quả, trà hoặc rượu.
Người Trung Hoa thường tổ chức múa rồng vào dịp Trung thu, còn người Việt múa sư tử hay múa lân. Lân tượng trưng cho sự may mắn, thịnh vượng và là điềm lành cho mọi nhà... Thời xưa, người Việt còn tổ chức hát trống quân và treo đèn kéo quân trong dịp Tết Trung thu.
Vào dịp Tết Trung thu hầu hết người dân Trung Quốc sẽ đổ ra đường để chiêm ngưỡng vẻ đẹp trăng rằm. Khoảnh khắc trăng lên vô cùng thiêng liêng với nhiều người, ánh trăng là biểu hiện sự sum vầy của các thành viên trong gia đình với nhau.
Còn ở Việt Nam, trăng có một ý nghĩa rất to lớn của đất nước có nền văn hóa lúa nước. Ngày rằm tháng 8 là lúc cảnh trời đất đẹp nhất, khí hậu mát mẻ, ánh trăng sáng soi rõ từng cảnh vật về đêm. Thời điểm này cũng là lúc việc nông nhàn nhất, mọi người khi đó có thể thảnh thơi ngắm cảnh thưởng nguyệt mà hòa mình vào đất trời.
Sau khi quây quần cùng nhau phá cỗ thì các gia đình sẽ sum vầy trên ban công hay tìm chỗ trên cao để cùng nhau ngắm ánh trăng rằm. Dưới ánh trăng sáng, các ông bà, bố mẹ cũng thường kể về giai thoại chú Cuội ngồi gốc đa cho con mình nghe.
Nhắc đến Trung thu, không thể không nhắc tới đặc sản bánh nướng, bánh dẻo. Theo truyền thống, bánh có nhân thập cẩm, nhân đậu xanh trứng. Tuy nhiên, theo thời gian, các nghệ nhân làm bánh sáng tạo thêm các hương vị mới mẻ như trà xanh matcha, đậu đỏ, mè đen...
Với chủ đề “Về với Điện Biên”, Hội thi Tuyên truyền lưu động toàn quốc kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954 - 7/5/2024) sẽ diễn ra từ ngày 26/3 - 2/4 với sự tham gia của 37 tỉnh, thành phố.
Trong vô vàn chất liệu khác nhau ở mảnh đất Sa Pa, Phạm Thùy Giang, chủ Pavi Garden homestay lặng lẽ chọn cho mình dòng tranh chân dung những người cao tuổi miền núi.
Nhằm tăng cường và mở rộng công tác đối ngoại theo chủ trương đường lối của đảng và nhà nước, đồng thời là dịp để các nghệ nhân hai nước Việt Nam, Ấn Độ được tìm hiểu, chia sẻ và học hỏi về nghệ thuật múa dân gian của hai đất nước, hai dân tộc.
Có nhiều dấu ấn sáng tạo trong cả văn học thiếu nhi và người lớn, tác giả "Mùa lá rụng trong vườn", nhà văn Ma Văn Kháng, không chỉ khiến độc giả yêu quý về tài văn mà còn ở sức lao động bền bỉ của ông khi ngoài 80 tuổi, ông vẫn miệt mài viết.
Kể từ ngày 26/3 tới, bảo tàng sẽ trưng bày 160 tác phẩm nổi tiếng của trường phái ấn tượng, đặc biệt là các tác phẩm từng xuất hiện trong cuộc triển lãm năm 1874.
Sau khi trở lại rạp, phim Việt "Sáng đèn" - có NSND Hồng Vân tham gia - vẫn không được khán giả đón nhận. Tác phẩm có thông điệp sâu sắc nhưng còn một vài hạn chế ở khâu kịch bản.
Bộ phim "Ghostbusters: Frozen Empire" (Biệt đội săn ma: Kỷ nguyên băng giá) dẫn đầu doanh thu phòng vé Bắc Mỹ cuối tuần qua, với tổng doanh thu ước tính 45,2 triệu USD trong tuần đầu công chiếu.
Hưởng ứng Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam lần thứ 3 năm 2024, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch triển khai nhiều hoạt động phong phú, hấp dẫn trong các cơ quan, đơn vị thường trực Bộ, nhằm lan tỏa văn hóa đọc, khuyến khích và phát triển phong trào đọc sách.
"Sài Gòn một thuở - Dân Ông Tạ đó" của nhà báo Cù Mai Công là những câu chuyện bình dị, khiến ta nhớ những thứ nhỏ nhắn, "quê mùa" như thúng xôi vỉa hè, hay một xe phở đêm khuya...
Dự án “Giới thiệu di sản âm nhạc hát Xoan” mang đặc trưng của thời đại số, với mục đích giới thiệu và lan tỏa hát Xoan trên không gian mạng, gồm 1 clip trò chuyện “Về đất Tổ nghe Xoan” và 16 bài xoan.
Lễ hội truyền thống làng cổ Bát Tràng năm 2024 đã khai mạc vào ngày 23/3 và kéo dài đến hết ngày 25/3. Lễ hội được tổ chức nhằm tôn vinh nghề gốm truyền thống và thể hiện ước vọng về cuộc sống ấm no, hạnh phúc của người dân địa phương.
Ngày 22/3, tại thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh, Hội Nhạc sĩ Việt Nam khai mạc Trại sáng tác ca khúc chào mừng kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1054 - 7/5/2024).
Với Phố Ngũ Hương (Nhã Nam và NXB Phụ nữ VN ấn hành, Tố Hinh chuyển ngữ), Tàn Tuyết đã tái hiện một thời kỳ quá độ bằng phong cách châm biếm, giễu nhại khác biệt.
Sau thời gian đăng quang Hoa hậu Việt Nam 2022 và Miss World Vietnam 2023, Huỳnh Thị Thanh Thủy và Huỳnh Trần Ý Nhi vừa chính thức được công bố sẽ đại diện nhan sắc Việt ở hai cuộc thi lớn.
Triển lãm ảnh chuyên đề “Từ Điện Biên Phủ năm 1954 đến Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không năm 1972” đang được Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ và Bảo tàng Chiến thắng B-52 phối hợp tổ chức.
Người yêu hội họa Hà Nội sẽ có cơ hội tham quan, thưởng lãm các tác phẩm thắng giải cuộc thi vẽ tranh UOB Painting of the Year năm đầu tiên được tổ chức tại Việt Nam từ ngày 23 đến hết ngày 31/3.
Được tòa phúc thẩm chấp nhận kháng cáo, song một doanh nghiệp giải trí vẫn phải bồi thường 60 triệu đồng cho 20 bài hát vì sử dụng khi chưa được sự đồng ý.
Tối 21/3, tại thị xã Ba Đồn, Sở Văn hóa - Thể thao Quảng Bình tổ chức lễ đón nhận Bằng công nhận Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia Nghệ thuật trình diễn dân gian hát Kiều trên địa bàn các huyện Quảng Trạch, Tuyên Hóa và thị xã Ba Đồn.