Chủ động điều hành thực hiện mục tiêu kép

GDP sáu tháng dự báo tăng 5,8%

Cập nhập số liệu về tình hình kinh tế-xã hội hết tháng 5 với những phán ảnh khá rõ nét tác động từ đợt bùng phát thứ tư của đại dịch Covid-19, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đưa ra dự báo tình hình sáu tháng đầu năm với những chỉ số kinh tế vĩ mô cơ bản.

Đó là, quy mô tổng sản phẩm trong nước sáu tháng dự báo đạt gần 4 triệu tỷ đồng; tốc độ tăng GDP dự báo đạt khoảng 5,8%, thấp hơn 0,42 điểm phần trăm so mục tiêu kịch bản đề ra tại Nghị quyết số 01/NQ-CP của Chính phủ và thấp hơn 0,12 điểm phần trăm so mục tiêu kịch bản cập nhật lại tại thời điểm quý 1-2021.

Sản xuất công nghiệp - xây dựng dự báo tăng trưởng khoảng 7,85% với dự báo các sản phẩm dệt may, da giày, ô tô có mức tăng tốt. Tuy nhiên, sản phẩm điện tử - mặt hàng chủ lực trong hoạt động xuất khẩu được dự báo chỉ đạt mức tăng thấp, thậm chí tăng trưởng âm do ảnh hưởng của dịch Covid-19 bùng phát tại các khu công nghiệp.

So kịch bản điều hành tại Nghị quyết số 01/NQ-CP, mức tăng trưởng này thấp hơn 0,71 điểm phần trăm và thấp hơn 0,06 điểm phần trăm so kịch bản cập nhật tại thời điểm quý 1-2021.

Tương tự, khu vực dịch vụ được dự báo chỉ tăng trưởng khoảng 5%, đều thấp hơn so mục tiêu kịch bản của Nghị quyết số 01/NQ-CP và so mục tiêu kịch bản cập nhật tại thời điểm quý 1-2021. Yếu tố tích cực là dự báo tiêu dùng tiếp tục xu hướng phục hồi, tổng mức bán lẻ hàng hoá và dịch vụ tiêu dùng xã hội dự báo tăng khoảng 7,1%.

Về tình hình đăng ký kinh doanh, hoạt động của doanh nghiệp dự báo còn khó khăn, số lượng doanh nghiệp đăng ký thành lập mới có thể tiếp tục xu hướng tăng thấp (tăng khoảng 1,6%) nhưng số vốn đăng ký mới được dự báo có xu hướng tăng cao với mức tăng 34,8%. Đáng lưu ý, xu hướng doanh nghiệp rút khỏi thị trường được dự báo tiếp tục ở mức cao do tác động tiêu cực của đại dịch Covid-19.

Điểm sáng trong bức tranh kinh tế từ đầu năm đến nay là kinh tế vĩ mô ổn định; lạm phát được kiểm soát; lãi suất, tỷ giá ổn định; chỉ số giá tiêu dùng bình quân năm tháng ở mức thấp nhất trong năm năm gần đây, tạo dư địa cho công tác điều hành giá trong mục tiêu dưới 4%.

Thu ngân sách nhà nước tăng 15,2% so cùng kỳ; tổng kim ngạch xuất nhâp khẩu có tốc độ tăng cao, ước tăng 33,5% so cùng kỳ. Hoạt động đổi mới sáng tạo, ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số được thúc đẩy mạnh mẽ; chương trình chuyển đổi số quốc gia cho doanh nghiệp Việt Nam được đẩy mạnh.

Báo cáo Cập nhật Kinh tế vĩ mô Việt Nam tháng 6-2021 của Ngân hàng Thế giới (WB) vừa công bố cho thấy, nền kinh tế Việt Nam dường như đã phát triển tương đối tốt trước đợt bùng phát dịch thứ tư. Hoạt động sản xuất công nghiệp của cả nước trong tháng 5 vẫn tăng 1,6% so tháng trước và tăng 11,2% so với cùng kỳ. Điều này cho thấy khả năng chống chịu cao của ngành công nghiệp trong nước.

Nhận diện những rủi ro

Tuy nhiên, Ngân hàng Thế giới cũng cảnh báo tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế Việt Nam sẽ chậm lại, nếu dịch bệnh không được kiểm soát trong ngắn hạn. Cùng với đó, vị thế kinh tế đối ngoại của Việt Nam cũng có thể bị giảm nhẹ với sự sụt giảm kim ngạch xuất khẩu hàng hóa và cam kết vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI).

Tại báo cáo mới nhất của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, những rủi ro trong công tác điều hành sáu tháng cuối năm cũng được nhận diện. Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho rằng, việc ứng phó, ngăn chặn, kiểm soát thành công dịch Covid-19 là nhân tố quan trọng, có vai trò quyết định tới ổn định vĩ mô và phục hồi kinh tế trong những tháng cuối năm.

Động lực tăng trưởng cuối năm được xác định là khu vực công nghiệp-xây dựng và khu vực dịch vụ, đặc biệt là công nghiệp chế biến chế tao định hướng xuất khẩu. Bên cạnh đó còn động lực đến từ sự gia tăng đầu tư và mở rộng các hoạt động thương mại…Các bộ, ngành, địa phương cần kịp thời tháo gỡ những vướng mắc về thể chế để huy động mọi nguồn lực phục vụ phát triển đất nước. Đẩy mạnh cải cách hành chính, tạo môi trường thông thoáng, thuận lợi nhất cho sản xuất, kinh doanh. 

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cũng đề xuất cần chủ động triển khai kịp thời các giải pháp hỗ trợ cho người dân, doanh nghiệp bị ảnh hưởng do Covid-19, nhất là người lao động bị mất việc làm và lao động tại các khu công nghiệp.

TS Nguyễn Đức Kiên, Tổ trưởng Tư vấn kinh tế của Thủ tướng Chính phủ cho biết, công tác điều hành của Chính phủ đã có nhiều thay đổi phù hợp với tình hình mới. Các giải pháp trong sáu tháng cuối năm sẽ tập trung vào ba trụ cột chính, gồm ưu tiên chống dịch, thúc đẩy mạnh mẽ đầu tư công và mở cửa tạo thông thoáng cho nền kinh tế.

Quan điểm của Chính phủ là từng địa phương căn cứ vào tình hình thực tiễn để có các giải pháp thực thiện thành công “mục tiêu kép”, sau đó nghiên cứu đánh giá tác động để nhân rộng trong cả nước.

Đơn cử, vụ thu hoạch vải của Bắc Giang rơi vào đúng thời điểm dịch bùng phát mạnh nhưng địa phương này đã chủ động có kế hoạch ứng phó bằng cách xây dựng các vùng vải an toàn; tiêm vaccine cho người trồng vải và lái xe chở hàng đến điểm tiêu thụ; đề xuất Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương tạo “luồng xanh” để vải thiều nhanh chóng được thông qua các chốt kiểm soát dịch Covid-19 khi đủ thủ tục quy định về phòng, chống dịch… và mở nhiều kênh tiêu thụ trên các sàn giao dịch thương mại điện tử.

“Với cách điều hành này, tôi tin là vụ vải của Bắc Giang năm nay sẽ thành công, mở ra hy vọng có những vụ mùa thành công cho nhiều mặt hàng nông sản khác để từ đó đem lại khởi sắc cho cả nền kinh tế. Đó cũng chính là phương châm điều hành từ thực tiễn kiểm nghiệm chính sách vĩ mô. Chính phủ đang thực hiện theo đúng phương châm của chủ nghĩa duy vật biện chứng là lượng đổi thì chất đổi, làm từ những việc nhỏ, thành công ở từng địa phương để nghiên cứu đánh giá tác động của nó rồi mới nhân rộng lên cấp quốc gia”, TS Nguyễn Đức Kiên nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, nhiều vấn đề quan trọng cũng được Chính phủ xử lý rất nhanh. Như việc quyết định cơ chế nhập khẩu vaccine hay họp đột xuất để giải quyết vướng mắc về nguyên vật liệu cho dự án đường cao tốc Bắc-Nam nhằm thúc đẩy đầu tư công.