Văn Chấn phát triển du lịch gắn với bảo tồn giá trị văn hóa

Suối Giàng được biết đến là điểm du lịch hấp dẫn của huyện Văn Chấn với Khu Du lịch sinh thái ở độ cao trên 1.300 m, khí hậu quanh năm mát mẻ, có vùng chè Shan tuyết cổ thụ nổi tiếng và các điểm tham quan hấp dẫn như: Cốc Tình, động Thiên Cung, Không gian văn hóa trà Suối Giàng... Đến Suối Giàng, du khách sẽ không khỏi ngỡ ngàng trước rừng chè trăm năm tuổi, trường tồn với nắng gió vùng cao là niềm tự hào của người Mông nơi đây.

Du khách không chỉ được thưởng thức các sản phẩm được chế biến từ những búp chè Shan tuyết cổ thụ như: Diệp trà, Hồng trà, Bạch trà, Hoàng trà mà còn được trải nghiệm quy trình sản xuất và giao lưu văn hóa văn nghệ với đồng bào Mông. Thông qua việc nghiên cứu sản xuất các sản phẩm trà và đẩy mạnh quảng bá, sản phẩm chè Shan tuyết Suối Giàng đã có giá trị ngày càng tăng và đã có mặt ở thị trường trong và ngoài nước. Bên cạnh đó là ý thức của đồng bào Mông trong bảo vệ các diện tích chè, ý thức sản xuất các sản phẩm chè chất lượng ngày càng được nâng cao. Người Mông đã thay đổi tư duy phát triển kinh tế gắn với phát triển du lịch. Nhiều hộ gia đình đã biết gìn giữ các giá trị văn hóa truyền thống, chỉnh trang nhà cửa và tổ chức các hoạt động sản xuất nông nghiệp gắn với phát triển du lịch.

Dịp nghỉ lễ 30/4 - 1/5 vừa qua, huyện Văn Chấn tổ chức Lễ hội trà Shan tuyết năm 2025 với chủ đề "Tinh hoa giữa ngàn mây” được tổ chức mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc Mông với tiếng khèn, tiếng sáo, những nét đẹp văn hóa bản địa thông qua các hoạt động như: giã bánh dày, ném pao, kéo co, đẩy gậy, đi cà kheo, trình diễn sao chè Shan tuyết truyền thống, biểu diễn nghệ thuật pha trà truyền thống, thưởng trà, trình diễn trang phục truyền thống dân tộc Mông. Lễ hội cũng quảng bá giới thiệu sản phẩm OCOP của địa phương tại các gian hàng và trải nghiệm du lịch, các hoạt động thể thao; Hội thi "Bàn tay vàng hái trà”… Lễ hội trà Shan tuyết được tổ chức hàng năm đã giới thiệu quảng bá với bạn bè trong nước và quốc tế về giá trị sản phẩm, thương hiệu chè Shan tuyết Suối Giàng nổi tiếng của địa phương.

Chị Nguyễn Thùy Dương – du khách đến từ Thái Nguyên chia sẻ: "Đây là lần đầu tiên tôi và bạn bè cùng đến Văn Chấn chơi trong dịp nghỉ lễ 30/4 – 1/5 được tham gia các hoạt động Lễ hội trà Shan tuyết Suối Giàng, trải nghiệm nét đẹp văn hóa, ẩm thực của người Mông, người Thái Tây Bắc mà từ trước tới giờ chỉ xem qua tivi. Những trải nghiệm mới lạ này giúp tôi hiểu thêm về phong tục, tập quán, cuộc sống sinh hoạt hàng ngày của người dân nơi đây. Nếu có dịp, tôi sẽ cùng gia đình trở lại để vui chơi, nghỉ dưỡng”.

Ngoài ra, Văn Chấn cũng nổi tiếng từ lâu với nhiều điểm du lịch tắm suối khoáng nóng tự nhiên tập trung tại thị trấn Sơn Thịnh với Khu du lịch cộng đồng. Các homestay tại Tổ dân phố Suối Khoáng, thị trấn Sơn Thịnh là điểm đến lý tưởng cho du khách muốn trải nghiệm tắm nước khoáng nóng, tìm hiểu nét đẹp văn hóa và ẩm thực đặc sắc của người Thái Tây Bắc.

Anh Sa Văn Hướng - Chủ Homestay Hướng Kim chia sẻ: "Nhiều khách du lịch thường gọi điện đặt phòng trước một tháng, nhất là khoảng thời gian gần dịp nghỉ lễ 30/4 - 1/5, Quốc khánh 2/9, thời điểm có nhiều lễ hội… Khách đến đây thường là người ngoại tỉnh như: Hà Nội, Hải Dương, Bắc Ninh..., chủ yếu tắm nước khoáng nóng và ăn uống, nghỉ chân. Gia đình tôi luôn chủ động chuẩn bị đầy đủ các điều kiện thiết yếu về thực phẩm, vệ sinh bể bơi, phòng nghỉ để sẵn sàng phục vụ du khách”.

Văn Chấn có địa bàn rộng với nhiều dân tộc anh em cùng sinh sống như: Mông, Tày, Thái, Mường, Dao, Khơ Mú… mỗi dân tộc lại mang trong mình những nét văn hóa đặc sắc, tạo nên bức tranh đa dạng về văn hóa. Hiện nay với sự phát triển của giao thông, thông tin liên lạc, việc tiếp cận các khu vực xa xôi trở nên dễ dàng hơn, kéo theo đó là lượng du khách đến tham quan ngày càng tăng. Đây là cơ hội để người dân địa phương cải thiện đời sống nhưng cũng đồng thời là thách thức trong việc bảo vệ và giữ gìn những giá trị văn hóa đặc sắc. Nhiều mô hình câu lạc bộ văn hóa, văn nghệ đã được thành lập, hoạt động thường xuyên, kết nối người cao tuổi với thế hệ trẻ qua những buổi sinh hoạt, biểu diễn, truyền dạy các làn điệu, điệu múa dân gian.

Bà Hoàng Thị Thanh Tâm – Trưởng phòng Văn hóa, Khoa học và Thông tin huyện Văn Chấn cho biết: "Những năm qua, huyện tập trung phát triển các sản phẩm du lịch chủ đạo như: du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng hài hòa với thiên nhiên; du lịch trải nghiệm và khám phá; hoạt động văn hóa, giao lưu văn nghệ của đồng bào dân tộc Mông, Thái, Tày và các lễ hội truyền thống như: Lễ hội Tôn vinh cây chè Shan tuyết cổ thụ (xã Suối Giàng), Lễ hội Cốm (xã Tú Lệ), Lễ hội Cầu Đình (xã An Lương)… góp phần quảng bá hình ảnh du lịch, hướng tới xây dựng huyện Văn Chấn trở thành điểm đến hấp dẫn”.

Cùng với việc chỉ đạo các địa phương tăng cường các dịch vụ du lịch, huyện tích cực ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số vào quảng bá du lịch các xã: Suối Giàng, Tú Lệ và thị trấn Sơn Thịnh; phát triển và nâng cao chất lượng theo hướng chuyên nghiệp các sản phẩm du lịch mạo hiểm như thám hiểm hang động xã Tú Lệ; khu trung tâm huấn luyện và trải nghiệm Tú Lệ (Aeris Hill); động Thiên Cung…; phát triển sản phẩm đặc trưng địa phương đạt tiêu chuẩn OCOP phục vụ khách du lịch như: chè Shan tuyết Suối Giàng, cốm Tú Lệ, bánh dày người Mông... Đặc biệt trong dịp nghỉ lễ 30/4 - 1/5 huyện Văn Chấn đã đón 24.375 lượt khách du lịch. Trong đó, khách nội địa 21.346 lượt; khách quốc tế 3.029 lượt. Tổng doanh thu từ du lịch đạt gần 22 tỷ đồng.

Phát huy kết quả đạt được và định hướng mục tiêu cụ thể, sát thực trong thời gian tới, huyện Văn Chấn tiếp tục phát huy tiềm năng thế mạnh tự nhiên đi đôi với gìn giữ giá trị văn hóa truyền thống đặc trưng riêng của địa phương để du lịch sinh thái trở thành ngành kinh tế mũi nhọn thu hút khách du lịch đến trải nghiệm, khám phá.