
Những năm gần đây, thói quen tiêu dùng trong lĩnh vực văn hóa-du lịch đã có những thay đổi đáng kể.
Động lực tiêu dùng trở nên đa dạng hơn và các khu du lịch không còn là lựa chọn duy nhất của du khách.
Các không gian văn hóa đô thị như nhà sách, bảo tàng, triển lãm nghệ thuật, chợ truyền thống và các khu phố cổ cũng trở thành những điểm đến mới cho du lịch nghỉ dưỡng.
Các khu chợ văn hóa phi vật thể, trải nghiệm du lịch nhập vai, các cửa hàng đồ chơi theo phong cách trẻ trung đang trở nên phổ biến. Các dự án thương mại sáng tạo như Pang Dong Lai hay Wen He You thu hút sự quan tâm mạnh mẽ, trong khi các khu phức hợp văn hóa - thương mại - thể thao - du lịch trở thành lựa chọn hàng đầu cho các hoạt động giải trí.
Những thay đổi này phản ánh sự dịch chuyển của nhu cầu tiêu dùng của Trung Quốc. Khi mức sống được nâng cao, người dân quan tâm nhiều hơn đến trải nghiệm cá nhân, giá trị văn hóa, mở rộng hiểu biết và kết nối xã hội khi tiêu dùng trong lĩnh vực văn hóa - du lịch. Để đáp ứng nhu cầu mới này, ngành văn hóa - du lịch của Trung Quốc đang phát triển theo hướng kết hợp đa ngành.
Ông Tăng Bác Vĩ, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu kinh tế và chính sách du lịch Trung Quốc nhận định, việc kết hợp văn hóa - du lịch với công nghệ, nông nghiệp, công nghiệp, thương mại, thể thao và giáo dục sẽ không chỉ tạo ra nhiều lựa chọn mới cho người tiêu dùng mà còn giúp văn hóa - du lịch đóng vai trò quan trọng hơn trong các chiến lược phát triển quốc gia và khu vực.
Theo Bộ trưởng Bộ Văn hóa và Du lịch Tôn Nghiệp Lễ, nhiều mô hình mới đang xuất hiện như du lịch ngắm cảnh từ trên cao, du lịch biển, trải nghiệm du lịch nhập vai.
Để hỗ trợ sự phát triển của các loại hình này, Bộ Văn hóa và Du lịch Trung Quốc sẽ thực hiện chính sách quản lý linh hoạt, thúc đẩy sự kết hợp giữa doanh nghiệp văn hóa-du lịch với công nghệ, để ngành này liên tục tạo ra những trải nghiệm mới mẻ và hấp dẫn hơn.
Tháng Ba vừa qua, các tỉnh Sơn Đông, Vân Nam đã lần lượt khai trương những “chuyến tàu mùa xuân” dành riêng cho người cao tuổi.
Theo thống kê của Tập đoàn Đường sắt Quốc gia Trung Quốc, trong năm 2024, hệ thống đường sắt nước này đã tổ chức các chuyến tàu du lịch đặc biệt với hơn 1 triệu lượt khách, trong đó 80% là người cao tuổi.
Để mở rộng lựa chọn du lịch cho nhóm khách này, một số công ty lữ hành đã hợp tác với các trường đại học dành cho người cao tuổi, triển khai các chương trình du lịch kết hợp học tập, như khóa học nhiếp ảnh du lịch, trải nghiệm di sản văn hóa phi vật thể…, được người cao tuổi đón nhận nồng nhiệt.
Bên cạnh đó, nhóm khách hàng “9X” và “00X” (thế hệ 9X và 10X) đang trở thành lực lượng dẫn dắt xu hướng tiêu dùng văn hóa-du lịch: Nhóm khách hàng này có xu thế ưa chuộng văn hóa truyền thống, thích trải nghiệm công nghệ mới, ưu tiên các sản phẩm mang tính cá nhân hóa, tạo niềm vui cho bản thân và dễ bị ảnh hưởng bởi các nền tảng mạng xã hội.

Giáo sư Tống Tư Căn, Đại học Công nghệ Ứng dụng Thượng Hải, nhận định tiêu dùng văn hóa-du lịch đang trở nên phân hóa mạnh mẽ theo từng nhóm khách hàng khác nhau. Để phát triển các điểm tăng trưởng mới, cần hiểu rõ nhu cầu cụ thể của từng đối tượng khách hàng, ra mắt sản phẩm phù hợp với thị hiếu của từng nhóm khách và tận dụng công nghệ để nâng cao trải nghiệm du lịch. Công nghệ sẽ trở thành công cụ quan trọng trong việc đổi mới sản phẩm du lịch, giúp nâng cấp các dự án hiện có, tạo ra các mô hình du lịch nhập vai, đồng thời xây dựng những thương hiệu du lịch có sức hút mạnh mẽ.
Để kích thích tiêu dùng văn hóa - du lịch, ngoài việc nâng cấp sản phẩm và dịch vụ, cần tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người dân tham gia du lịch. Ví dụ, hiện nay, người lao động chỉ có thể đi du lịch vào các dịp nghỉ lễ, dẫn đến tình trạng quá tải và giảm chất lượng trải nghiệm. Do đó, cần có kế hoạch hành động đặc biệt để thúc đẩy tiêu dùng như khuyến khích nghỉ phép linh hoạt kết hợp với các kỳ nghỉ ngắn và mở rộng thời gian hoạt động của các điểm du lịch.
Những biện pháp này sẽ giúp nhiều người có cơ hội khám phá văn hóa và lịch sử, đồng thời thúc đẩy mạnh mẽ sự phát triển của ngành văn hóa-du lịch trong tương lai.