Tránh phá vỡ quy hoạch cây trồng chủ lực

Những năm qua, tình trạng phá vỡ quy hoạch diện tích nhiều nhóm cây trồng chủ lực đã tạo ra những hệ lụy đáng ngại về mất cân bằng dinh dưỡng thổ nhưỡng; khó kiểm soát dịch hại; năng suất cây trồng không ổn định…

Để phát triển bền vững, một trong những yếu tố quan trọng là các địa phương cần tuân thủ quy hoạch diện tích cây trồng đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Chăm sóc hồ tiêu tại huyện Cư M'gar (tỉnh Đắk Lắk).

Chăm sóc hồ tiêu tại huyện Cư M'gar (tỉnh Đắk Lắk).

Nhiều cây trồng vượt quy hoạch

Hồ tiêu là cây trồng chủ lực của nước ta. Tổng diện tích trồng hồ tiêu trên cả nước hiện là khoảng 131,8 nghìn héc ta, tập trung ở vùng Đông Nam Bộ và Tây Nguyên.

Cục trưởng Cục Trồng trọt (Bộ NN&PTNT) Nguyễn Như Cường cho biết, theo quy hoạch đến năm 2020, tầm nhìn 2030, diện tích trồng hồ tiêu của cả nước ở mức 50.000ha, diện tích cho sản phẩm là 47.000ha. Như vậy, diện tích hồ tiêu hiện nay vượt gấp đôi so với quy hoạch. “Việc ồ ạt mở rộng diện tích trồng hồ tiêu khiến nhiều năm giá nông sản này giảm mạnh. Khi giá hồ tiêu xuống thấp, người dân chặt bỏ chuyển sang trồng cây khác, ảnh hưởng đến sản lượng, chất lượng hồ tiêu và nguồn dinh dưỡng đất”, ông Nguyễn Như Cường phân tích.

Tương tự, giai đoạn 2016-2019 là “thời hoàng kim” của cây mít Thái, có thời điểm giá lên đến 60.000 đồng/kg. Nông dân các tỉnh ồ ạt trồng loại cây này. Hệ lụy là năm 2022, do ảnh hưởng dịch Covid-19, thị trường Trung Quốc hạn chế thu mua, giá mít Thái sụt giảm xuống chỉ còn 2.000-3.000 đồng/kg khiến nhiều hộ chặt bỏ, chuyển sang cây trồng khác…

Hay như với sầu riêng, là cây trồng đang có kim ngạch xuất khẩu lớn nhất của ngành hàng trái cây nước ta. Tại một số địa phương, diện tích trồng sầu riêng đang tăng nhanh. Tuy nhiên, việc xuất khẩu trái cây này còn phụ thuộc vào một vài thị trường nên tiềm ẩn nguy cơ “được mùa - mất giá”... Phó Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Đắk Nông Nguyễn Thị Tình cho hay, theo quy hoạch phát triển đến năm 2025, diện tích sầu riêng của tỉnh là 5.000ha, song đến cuối năm 2022, toàn tỉnh đã có 6.139ha sầu riêng, vượt xa quy hoạch. “Nếu nông dân sản xuất sầu riêng tự phát, không theo quy chuẩn xuất khẩu sẽ dẫn đến cung vượt cầu, lúc đó giá bán có thể thấp và không hiệu quả", bà Nguyễn Thị Tình lo ngại.

Theo thống kê của Bộ NN& PTNT, diện tích cây trồng chủ lực ở nhiều địa phương đang vượt quy hoạch. Điển hình như: Dưa hấu (Quảng Ngãi), hành tím (Sóc Trăng), thanh long (Bình Thuận), mía tím (Hòa Bình), sầu riêng, hạt tiêu… ở một số tỉnh.

Gắn sản xuất với chế biến, tiêu thụ

Đánh giá về hệ lụy từ việc phá vỡ quy hoạch diện tích một số cây trồng, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Hoàng Trung cho biết, quy hoạch diện tích cây trồng đều căn cứ vào điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu; nhu cầu thị trường... Tuy không chính xác trong từng thời điểm cụ thể nhưng quy hoạch luôn có tính chiến lược, vì lợi ích lâu dài.

Để kiểm soát chặt chẽ diện tích cây trồng, đặc biệt là cây ăn quả, Bộ NN&PTNT đã ban hành Đề án phát triển cây ăn quả chủ lực đến năm 2025 và 2030. Trong đó, đề án xác định 14 loại cây ăn quả chủ lực, gồm: Thanh long, xoài, chuối, vải, sầu riêng, nhãn, cam, bưởi, dứa, chôm chôm, mít, chanh leo, bơ, na. Theo Cục trưởng Cục Trồng trọt Nguyễn Như Cường, khi ban hành đề án này, Bộ NN&PTNT dựa trên nghiên cứu về lợi thế đất đai, thời tiết, khí hậu, cây trồng và nhu cầu thị trường trong nước, quốc tế. Tuy nhiên, tính pháp lý của đề án không cao bằng quy hoạch, bởi đề án chỉ mang tính định hướng loại cây trồng, quy mô, diện tích, vùng trồng.

Để kiểm soát diện tích, bảo đảm vấn đề tiêu thụ, theo Chủ tịch Hiệp hội hồ tiêu và cây gia vị Việt Nam Hoàng Thị Liên, việc quy hoạch vùng trồng cần tính đến điều kiện tự nhiên để hồ tiêu cho chất lượng, năng suất tốt nhất. Điều quan trọng là các vùng trồng hồ tiêu cần đẩy mạnh áp dụng khoa học công nghệ, chế biến sâu, canh tác bền vững, tạo vùng nguyên liệu theo chuỗi…

Từ góc nhìn địa phương, đại diện Sở NN&PTNT tỉnh Bắc Giang cho rằng, quy hoạch diện tích cây trồng không phải là khung cứng, rập khuôn. Tuy nhiên, các địa phương cần chủ động kiểm soát diện tích. Vùng trồng cần đáp ứng điều kiện về thổ nhưỡng, khí hậu, tưới tiêu… Một yếu tố căn bản nữa là cần căn cứ nhu cầu thị trường để điều chỉnh, đưa ra những khuyến cáo kịp thời cho nông dân.

Ở góc độ quản lý, Cục trưởng Cục Trồng trọt Nguyễn Như Cường khẳng định, Bộ NN&PTNT tiếp tục phối hợp với các địa phương rà soát diện tích cây trồng theo từng năm để có định hướng phát triển kịp thời. Ngoài ra, Bộ cũng sẽ bổ sung quy hoạch một số cây trồng chủ lực, có vai trò trong an ninh lương thực, khả năng cạnh tranh cao tại thị trường nội địa và xuất khẩu. Mặt khác, Nhà nước cũng cần có chế tài đủ mạnh để người dân và chính quyền địa phương thực hiện sản xuất theo quy hoạch.

Có thể thấy, sự phát triển của bất cứ loại cây trồng hay sản phẩm nào cũng cần gắn với vùng sản xuất, chế biến, tiêu thụ… mới bảo đảm tính bền vững. Nông sản Việt Nam cần tập trung vào chất lượng, xây dựng thương hiệu, khẳng định uy tín, qua đó từng bước mở rộng thị trường và nâng cao kim ngạch xuất khẩu, góp phần phát triển bền vững ngành Nông nghiệp.

Báo Hànộimới

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Chàng trai người Dao khởi nghiệp từ trồng nấm

Chàng trai người Dao khởi nghiệp từ trồng nấm

Dáng nhỏ nhắn, cao và có phần hơi gầy, giọng nói đậm “chất Dao”, đặc biệt là tác phong nhanh nhẹn của anh Đặng Văn Bình, Giám đốc Hợp tác xã Nông - lâm nghiệp và Dịch vụ Bình Phú (trụ sở tại thôn Lâm Sinh, xã Khánh Yên, tỉnh Lào Cai) khiến chúng tôi có thiện cảm ngay khi vừa gặp.

Phía sau những con số giảm nghèo

Phía sau những con số giảm nghèo

Theo Văn phòng Quốc gia về giảm nghèo, đến cuối năm 2025, tỷ lệ hộ nghèo đa chiều của cả nước sẽ chỉ còn khoảng 1%, đưa Việt Nam vào nhóm quốc gia giảm nghèo nhanh nhất thế giới. Phía sau thành quả ấy là hành trình nỗ lực bền bỉ và sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị và nhân dân trong những năm qua, đặc biệt giai đoạn 2021 - 2025.

Mường Bo ra mắt sản phẩm nấm hương tươi đầu tiên

Mường Bo ra mắt sản phẩm nấm hương tươi đầu tiên

Gắn thực tiễn địa phương với tinh thần Nghị quyết 68-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương về đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể trong giai đoạn mới, Hợp tác xã Nông lâm nghiệp và Dịch vụ Mường Bo vừa ra mắt sản phẩm nấm hương tươi xã Mường Bo - minh chứng hướng đi sáng tạo, bền vững trong phát triển nông nghiệp vùng cao.

Chấn Thịnh đẩy mạnh phát triển nông nghiệp hàng hóa bền vững

Chấn Thịnh đẩy mạnh phát triển nông nghiệp hàng hóa bền vững

Sau khi hợp nhất, xã Chấn Thịnh bước vào giai đoạn phát triển mới với nhiều cơ hội và thách thức. Trên nền tảng nông thôn mới vững chắc, Đảng bộ xã xác định phát triển nông, lâm nghiệp hàng hóa là hướng đi chủ đạo, phù hợp với điều kiện tự nhiên và nhu cầu thị trường. Việc đẩy mạnh sản xuất tập trung, hình thành vùng chuyên canh và liên kết tiêu thụ sản phẩm đang mở ra hướng phát triển nông nghiệp bền vững, nâng cao đời sống người dân.

Nuôi cá tầm trên hồ nhân tạo cao nhất Việt Nam

Nuôi cá tầm trên hồ nhân tạo cao nhất Việt Nam

Hồ Séo Mý Tỷ còn được biết đến với tên gọi hồ thủy điện Séo Chong Hô, nằm trong vùng lõi Vườn quốc gia Hoàng Liên, trên độ cao 1.600 m so với mực nước biển, là hồ nước nhân tạo cao nhất Việt Nam. Nhiều năm qua, người dân nơi đây đã tận dụng điều kiện lý tưởng về nguồn nước và khí hậu để nuôi cá tầm, cho thu nhập cao.

Hương ước bảo vệ rừng ở Púng Luông

Hương ước bảo vệ rừng ở Púng Luông

Trong công tác quản lý, bảo vệ rừng, bên cạnh quy định của pháp luật, hương ước, quy ước của cộng đồng được người dân đồng thuận bổ sung những điều khoản cụ thể, phù hợp với phong tục, tập quán địa phương, trở thành “sức mạnh đồng lòng bảo vệ rừng của người dân vùng cao”. 

Khánh Yên vững bước khi Đảng mạnh, lòng dân đồng thuận

Khánh Yên vững bước khi Đảng mạnh, lòng dân đồng thuận

Nhiệm kỳ 2020 - 2025, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân xã Khánh Yên đã đồng lòng, đoàn kết, sáng tạo, vượt qua khó khăn, đạt nhiều thành tựu quan trọng trên các lĩnh vực. Thành công ấy bắt nguồn từ việc Đảng bộ xã không ngừng đổi mới phương thức lãnh đạo, nâng cao năng lực, sức chiến đấu và phát huy vai trò hạt nhân chính trị ở cơ sở.

Trợ lực để phụ nữ dân tộc thiểu số tự tin khởi nghiệp

Trợ lực để phụ nữ dân tộc thiểu số tự tin khởi nghiệp

Thực hiện Dự án 8 thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, thời gian qua, các cấp Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Lào Cai đã triển khai nhiều hoạt động thiết thực, giúp phụ nữ thay đổi tư duy, mạnh dạn khởi nghiệp, vươn lên phát triển kinh tế và khẳng định vai trò của mình trong gia đình cũng như cộng đồng.

Xuất khẩu lao động - Hi vọng mới cho người dân xã Cao Sơn

Xuất khẩu lao động - Hi vọng mới cho người dân xã Cao Sơn

Từng là địa phương có nhiều người dân vượt biên làm thuê “chui” sang Trung Quốc, xã Cao Sơn nay đang dần chuyển mình nhờ hướng đi mới - xuất khẩu lao động hợp pháp. Những chuyến đi chính ngạch không chỉ giúp bà con có thu nhập ổn định, mà còn mở ra cánh cửa thoát nghèo, thay đổi diện mạo xã vùng cao đặc biệt khó khăn của tỉnh.

Phình Hồ đánh thức tiềm năng vùng cao

Phình Hồ đánh thức tiềm năng vùng cao

Cuối thu, mây vẫn còn quẩn quanh đỉnh Chông Ka Y và thác Háng Đề Chơ. Từ con đường uốn lượn quanh núi, xã Phình Hồ hiện ra trong làn sương mờ, thấp thoáng những nếp nhà gỗ của người Mông, khói lam chiều bay lên lưng chừng rừng chè cổ thụ. Không khí mát lạnh, thoang thoảng mùi chè Shan tuyết, đặc sản đã làm nên thương hiệu vùng cao nơi đây.

Hướng tới sản xuất xanh

Hướng tới sản xuất xanh

Phát triển nông nghiệp tuần hoàn là một trong những giải pháp thiết thực giúp người dân thích ứng hiệu quả với biến đổi khí hậu, giảm chi phí sản xuất, nâng cao giá trị gia tăng và bảo vệ môi trường. Tại Lào Cai, nhiều mô hình canh tác, chăn nuôi tuần hoàn đang mang lại hiệu quả rõ rệt, người nông dân đã chủ động tìm hướng tái sử dụng hợp lý, biến “rác thải” thành “nguồn lợi”.

Khi người dân là nhân tố quyết định thành công của các phong trào

Khi người dân là nhân tố quyết định thành công của các phong trào

Thời gian qua, Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” gắn với Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh” đã và đang phát huy hiệu quả từ nền tảng sức mạnh đại đoàn kết. Những giá trị tốt đẹp ấy từng ngày được vun đắp, lan tỏa đến từng khu dân cư, từng thôn, bản; góp phần xây dựng đời sống văn hóa cơ sở ngày càng văn minh - giàu đẹp - nghĩa tình, tạo động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Nậm Có nỗ lực giảm nghèo bền vững

Nậm Có nỗ lực giảm nghèo bền vững

Những năm qua, xã Nậm Có đã nỗ lực triển khai nhiều giải pháp linh hoạt, đồng bộ nhằm giúp người dân thoát nghèo bền vững. Từ việc tạo điều kiện tiếp cận các nguồn vốn vay ưu đãi, đến hỗ trợ sinh kế, chuyển giao khoa học - kỹ thuật… Tất cả đều hướng tới mục tiêu giúp người dân tự tin vươn lên, ổn định cuộc sống.

Không để đất ngủ đông

Không để đất ngủ đông

Sau những thiệt hại nặng nề do thiên tai gây ra trong vụ mùa, nông dân trên địa bàn tỉnh Lào Cai đang dồn sức, chạy đua với thời gian để gieo trồng cây vụ đông, quyết tâm thực hiện hai phương châm “không để đất ngủ đông” và “lấy vụ đông bù vụ mùa”.

Đồng Gianh “xây” hạnh phúc

Đồng Gianh “xây” hạnh phúc

Thời gian nhẹ trôi về cuối thu, nắng và gió nhuộm đẹp hơn cảnh sắc và không gian của thôn Đồng Gianh, xã Trấn Yên, tỉnh Lào Cai. Người qua lại, xe ngược xuôi, Đồng Gianh bận rộn nhịp mưu sinh chưa bao giờ ngừng nghỉ. Nhịp sống ấy có nỗi lo toan, có niềm vui, có hạnh phúc...

fb yt zl tw