LCĐT - Tháng Năm, tiết trời dịu mát. Buổi sớm mở cửa, chợt bâng khuâng, xao xuyến khi nghe tiếng chim ríu rít bên hiên nhà. Chị hàng xóm bên khóm hoa hồng khẽ nở bảo đàn én non trong tổ hôm nay được bố mẹ cho ra ngoài trời tập bay rồi đấy, nhìn chúng ríu rít bên nhau thấy hạnh phúc biết bao.
Tôi sống trong con ngõ nhỏ giữa lòng thành phố, một bên là dãy Nhạc Sơn xanh ngắt bốn mùa, một bên là sông Hồng thổi gió lên vi vút. Ngõ nhỏ, phố nhỏ không sôi động, nhộn nhịp, nhưng tôi thích khoảng không gian có phần yên tĩnh ấy với những hàng cây xòe tán xanh che rợp mát đường, thi thoảng có đám trẻ đạp xe qua hoặc tiếng bà bán xôi thân quen mỗi buổi sớm. Sau những ngày rét của mùa đông, qua Tết Nguyên đán, nắng ấm chan hòa. Một buổi chiều ngắm hoàng hôn bên ban công tôi đã thấy những cánh én bay về chao liệng trên vòm lá bàng xanh. Thì ra đôi én đã trở về tổ cũ của chúng ngay bên hiên nhà tôi. Nhớ lại cách đây ba năm, cũng đôi én này về đây xây tổ, sinh con, mùa đông chúng dẫn đàn bay đi tránh rét, khi ấm áp lại trở về ngôi nhà cũ.
Tôi đã tận mắt xem đôi chim én xây tổ ngay bên hiên nhà mà thấy vô cùng thú vị. Đầu tiên, chúng bay liệng nhiều lần quanh ngôi nhà đã chọn làm tổ, con trống đậu trên dây điện ríu rít gọi con mái, chúng ngó nghiêng, xem xét, chọn vị trí để “xây nhà”. Én khéo chọn nơi làm tổ, đó là góc hiên xây vừa kín đáo, vừa thoáng mát, các kẻ thù như mèo, chuột, rắn không bò tới được. Chọn được vị trí rồi, vợ chồng én chăm chỉ bay đi lấy bùn, đất bên bờ sông Hồng về nhào nặn với nước bọt tạo thành hỗn hợp “xi măng” đắp dần lên góc hiên. Ban đầu tổ én nhìn chỉ giống tổ tò vò nhỏ, nhờ sự kiên trì, cần mẫn, chăm chỉ của đôi én mà xây thành chiếc tổ như nửa cái bát con gắn chặt vào tường. Mỗi mùa trở về nhà cũ, vợ chồng én lại cùng nhau dọn dẹp, sửa sang lại “ngôi nhà” cho tươm tất hơn.
![]() |
(Ảnh minh họa) |
Xây tổ xong, ngày ngày đôi én cứ chao liệng bên nhau, quấn quýt nhau. Bẵng đi một thời gian lại ít thấy chúng bay cùng nhau nữa, thì ra én mái đã đẻ trứng và ấp trong tổ. Một ngày kia, vợ chồng nhà én ríu ra ríu rít bay đi bay về, dáng bay tất bật hơn chứ không khoan thai như trước. Lúc này, trong tổ én đã có 4 chú én con, và công việc của bố mẹ chúng thêm phần vất vả. Bé Bống nhà tôi mê đàn én lắm, chiều nào đi học về cũng ra hiên nhà ngắm đôi én bay kiếm mồi cho đàn con nhỏ. Có lần Bống hốt hoảng chạy vào nhà, nét mặt lo lắng: “Ba ơi, sao hôm nay con thấy chim én kêu nhiều lắm, hay có ai bắt én con rồi ba?” Tôi chạy ra cửa, phát hiện ngay thằng mèo vàng đang rình rập ở gốc bàng phía dưới tổ én, ánh mắt hau háu. Còn én bố, én mẹ đang kêu ầm ĩ, bay vòng quanh tổ. Én bình thường hiền lành thế, mà khi đàn con bị đe dọa, chúng bất chấp nguy hiểm lao thẳng vào tấn công xua đuổi kẻ thù để bảo vệ đàn con.
Hai tuần sau, đàn én con đã đủ lông, đủ cánh, nằm chật cả chiếc tổ nhỏ. Từ dưới nhìn lên hiên nhà đã thấy những chiếc mỏ xinh xinh kêu chim chíp chờ bố mẹ chúng mang mồi về. Ngày đầu tiên đàn én con rời tổ tập bay là sự kiện trọng đại của gia đình én. Từng chú én non bay ra khỏi tổ, trong khi én bố, én mẹ bay kèm xung quanh để dạy con sải cánh bay lên. Chú én nào còn nhát chưa dám bay luôn được én bố mẹ ríu rít gọi để động viên, khích lệ. Không chỉ có én bố, én mẹ, mà cả đàn én trưởng thành ở đâu cũng bay về giúp đỡ. Đàn én nhỏ mới ra khỏi tổ còn đậu trên dây điện trước nhà, tập bay một chút rồi lại nghỉ, rỉa lông, rỉa cánh, chẳng mấy chốc đã bay liệng khắp ngõ phố nhỏ, tung cánh trên vòm trời trong xanh.
Bao giờ cũng thế, mỗi buổi sớm khi mặt trời lên, gia đình nhà én bay ra khỏi tổ chao liệng như đan thoi trước hiên nhà và khi hoàng hôn buông xuống chúng trở về ngôi nhà bình yên. Trước khi vào tổ, én bố mẹ cùng đàn con thi nhau bay liệng, gọi nhau ríu rít ra chừng phấn chấn lắm, làm cho ngõ phố nhỏ thêm vui nhộn. Khi sang mùa thu rồi mùa đông giá lạnh đến, lúc này đàn én non đã trưởng thành, cả gia đình én lại ríu rít bay vòng quanh lưu luyến tạm biệt tổ ấm và khu phố nhỏ để bay về phương nam tránh rét…
Nhìn đàn én bay đi, bé Bống tiếc lắm: “Ba ơi, thế bao giờ đàn én mới trở về với con?”. “Én bố mẹ đưa én con bay đi tránh rét đó, khi nào hoa đào nở, tết đến, xuân về, chúng lại bay về tổ cũ con ạ. Chim én rất yêu các bạn nhỏ chăm ngoan, nên con phải chăm ngoan như những chú én non nhé, đợi mùa xuân chim én bay về”.