Tại Hội nghị, Thủ tướng nêu rõ, công tác xây dựng và hoàn thiện thể chế được Đảng, Nhà nước xác định là một trong những khâu đột phá chiến lược.
Sáng 16/9, tại trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì, điều hành Hội nghị của Chính phủ về công tác xây dựng và hoàn thiện thể chế. Hội nghị được tổ chức theo hình thức trực tuyến giữa đầu cầu trụ sở Chính phủ với 63 tỉnh, thành phố trên cả nước.
Dự hội nghị tại đầu cầu trụ sở Chính phủ có Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban Nội chính Trung ương Phan Đình Trạc; Ủy viên Bộ Chính trị, Chánh án Tòa án Nhân dân Tối cao Nguyễn Hòa Bình; Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương Nguyễn Xuân Thắng; các Phó Thủ tướng Chính phủ; các Bộ trưởng, Thủ trưởng các bộ, ban, ngành, cơ quan Trung ương. Tại đầu cầu các địa phương có các Bí thư tỉnh/thành ủy, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố; lãnh đạo các sở, ban, ngành liên quan.
Phát biểu khai mạc hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết, công tác xây dựng và hoàn thiện thể chế được Đảng, Nhà nước xác định là một trong những khâu đột phá chiến lược. Ngay sau kiện toàn Chính phủ nhiệm kỳ 2021-2026, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo các ngành, các cấp bắt tay ngay vào xây dựng và hoàn thiện thể chế, trong đó giao người đứng đầu chịu trách nhiệm trực tiếp chỉ đạo, theo dõi, đôn đốc công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế. Tạo điều kiện không gian, nguồn lực cả nhân lực và tăng cường ưu tiên liên quan tài chính, ngân sách, ưu tiên đội ngũ cán bộ; đẩy mạnh nâng cao chất lượng các văn bản liên quan thể chế với tinh thần ở cấp nào cấp đó giải quyết, trên cơ sở lắng nghe ý kiến của các cơ quan, đơn vị, đặc biệt là các địa phương.
Thủ tướng đề nghị, các bộ, ngành, địa phương dành thời gian rà soát lại, hệ thống lại những gì còn vướng, những gì cần để báo cáo.
Thủ tướng nêu rõ, đây là việc hết sức quan trọng, cần thống nhất nhận định đánh giá, thống nhất xác định mục tiêu, nhiệm vụ, yêu cầu, đánh giá mặt hạn chế, tìm ra nguyên nhân, nhất là nguyên nhân chủ quan để khắc phục. Công tác xây dựng và hoàn thiện thể chế không chỉ làm cho năm nay mà định hướng cho cả nhiệm kỳ, các nhiệm kỳ sau để bố trí thời gian, nguồn lực cho phù hợp, hiệu quả nhất.
"Tôi đề nghị tập trung thảo luận những nội dung, định hướng cụ thể thời gian tới, nhất là tháo gỡ, hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng XHCN, hội nhập quốc tế, những vấn đề đặt ra, quá trình thực hiện có vướng mắc gì, đã đề xuất nhiều lần mà chưa được tháo gỡ; phải chỉ rõ, ai giải quyết, địa phương giải quyết gì, bộ ngành giải quyết vấn đề gì, Chính phủ giải quyết gì, Quốc hội giải quyết gì và cấp cao hơn nữa", Thủ tướng đề nghị.
Tại hội nghị các đại biểu đã thảo luận tập trung làm rõ một số điểm như: Đánh giá tổng quan về những thành tựu, kết quả đạt được trong công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế, tổ chức thi hành pháp luật; nhận diện rõ các tồn tại, hạn chế và nguyên nhân, từ đó đề ra phương hướng, các giải pháp chủ yếu, nhiệm vụ trọng tâm nhằm tiếp tục đổi mới, nâng cao hơn nữa chất lượng công tác này, nhất là trong việc thể chế hóa kịp thời, đầy đủ, toàn diện các chủ trương, đường lối của Đảng tại Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, các nghị quyết của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, nghị quyết, kết luận, chỉ thị của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, các chỉ đạo của Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đối với công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế, tổ chức thi hành pháp luật;
Xác định rõ xây dựng, hoàn thiện thể chế là nhiệm vụ trọng tâm ưu tiên hàng đầu, là một trong ba đột phá chiến lược theo đúng tinh thần Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng để tập trung nguồn lực xây dựng hệ thống pháp luật đồng bộ, thống nhất, minh bạch, khả thi, lấy quyền, lợi ích chính đáng của người dân, doanh nghiệp làm trọng tâm, khơi thông nguồn lực, thúc đẩy đổi mới sáng tạo; xây dựng bộ máy nhà nước tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, nâng cao kỷ cương, kỷ luật, phòng, chống tham nhũng; tạo lập được khuôn khổ pháp lý thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, đối ngoại;
Tập trung tháo gỡ các “điểm nghẽn”, “nút thắt” về thể chế trong các lĩnh vực được coi là “điểm nóng”, đang được dư luận xã hội, doanh nghiệp, người dân quan tâm; kịp thời ứng phó với tác động của đại dịch Covid-19, cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 như: pháp luật về môi trường, đất đai, an sinh xã hội, tài chính, hợp tác công - tư; hoàn thiện các quy định về tổ chức bộ máy nhà nước, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền gắn với cơ chế kiểm tra, giám sát bằng hệ thống pháp luật; ứng dụng thành tựu của khoa học, công nghệ, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, nghiên cứu xây dựng, hoàn thiện khung thể chế thử nghiệm có kiểm soát đối với các công nghệ, sản phẩm, dịch vụ, mô hình kinh doanh mới.
Đề ra định hướng, xác định nhiệm vụ, giải pháp nâng cao chất lượng công tác xây dựng, tổ chức thi hành pháp luật cho nhiệm kỳ 2021-2026, định hướng đến năm 2030.
Đặc biệt trong báo cáo tham luận về công tác xây dựng thể chế của Chính phủ năm 2021; nhiệm vụ phối hợp trong xây dựng thể chế, pháp luật đã được Bộ trưởng Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Trần Văn Sơn chỉ rõ 2 nhóm giải pháp khắc phục là giải pháp và thể chế; và giải pháp trong tổ chức thực hiện.
Bộ trưởng Chủ nhiệm Trần Văn Sơn nhấn mạnh: “Cần quy định cụ thể và đề cao nguyên tắc về trách nhiệm phối hợp giữa các cơ quan có liên quan trong hoạt động xây dựng pháp luật; quy định các hình thức chế tài phù hợp gắn với trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, đơn vị trong việc không thực hiện đúng các yêu cầu phối hợp công việc (cả phía cơ quan chủ trì soạn thảo, cả phía các cơ quan phối hợp); Đề cao vai trò, tính tự chịu trách nhiệm của cơ quan chủ trì xây dựng văn bản QPPL trong việc chủ động, tự quyết định và chịu trách nhiệm đối với nội dung dự án, dự thảo do mình chủ trì soạn thảo; chịu trách nhiệm tìm kiếm sự đồng thuận trong quá trình soạn thảo văn bản, hạn chế đến mức thấp nhất những vấn đề còn ý kiến khác nhau trước khi trình dự án, dự thảo lên Chính phủ, Thủ tướng CP. Cùng với việc đề cao vai trò, trách nhiệm của cơ quan chủ trì soạn thảo, cần tiếp tục rà soát, cắt giảm các quy định về thủ tục, yêu cầu phối hợp không thực sự cần thiết, chỉ yêu cầu bắt buộc đối với những lĩnh vực, những công đoạn thực sự cần thiết trong quy trình soạn thảo dự án, dự thảo văn bản QPPL, bảo đảm thực chất và có ý nghĩa”.
Sau khi nghe các ý kiến tham luận, phát biểu kết luận hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh từ đầu tháng 4/2021, sau khi Chính phủ được kiện toàn, trên cơ sở kế thừa những thành tựu về xây dựng và hoàn thiện thể chế của các nhiệm kỳ trước, Chính phủ tiếp tục xác định công tác quan trọng này là nhiệm vụ trọng tâm nhằm triển khai đột phá chiến lược về hoàn thiện thể chế phát triển của Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng. Tuy nhiên, một số bộ ngành, địa phương chưa quan tâm tập trung chỉ đạo đúng mức, đúng tầm đến công tác xây dựng và hoàn thiện thể chế, nguồn lực đầu tư cho công tác này còn hạn chế. Vì vậy, Thủ tướng đặt ra một số yêu cầu, nhiệm vụ cụ thể. Thứ nhất, người đứng đầu các bộ, ngành, Chủ tịch UBND tỉnh, thành phố trực tiếp chỉ đạo, theo dõi, đôn đốc và nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của xây dựng và hoàn thiện thể chế. Dành thời gian, công sức thỏa đáng, ưu tiên nguồn lực về tài chính, ngân sách, cơ sở vật chất, đặc biệt tăng cường cán bộ có năng lực, trình độ và bảo đảm điều kiện, chế độ, chính sách cho những người tham gia. Thứ hai, cụ thể hóa, thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng về hoàn thiện thể chế. Thứ ba, làm sao để thể chế là động lực, đòn bẩy cho sự phát triển, trong đó phát huy tối đa nguồn lực con người, nguồn lực thiên nhiên và nguồn lực văn hóa, truyền thống lịch sử. Thứ tư, phải rà soát những vướng mắc của thể chế từ thực tiễn, bám sát, tôn trọng thực tiễn, mọi chính sách, pháp luật phải hướng tới người dân, doanh nghiệp, đồng thời tăng cường giám sát, kiểm tra việc thực thi pháp luật. Thứ năm, tăng cường phân cấp, phân quyền đi đôi với thiết kế công cụ kiểm tra giám sát, quy định trách nhiệm, cắt giảm các thủ tục hành chính.
Thủ tướng nhấn mạnh đầu tư cho xây dựng thể chế chính là đầu tư cho sự phát triển bền vững, phải đặt lợi ích quốc gia, dân tộc lên trên hết trước hết, chốn tham nhũng, tiêu cực lợi ích nhóm trong công tác rất quan trọng này.
Kết quả và Kết luận của Thủ tướng Chính phủ tại Hội nghị sẽ là cơ sở, định hướng quan trọng để các bộ, ngành Trung ương, địa phương tổ chức thực hiện bảo đảm thể chế, pháp luật phải thực sự là “đòn bẩy” kiến tạo phát triển kinh tế - xã hội, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng./.
