Tạo đà phát triển công nghiệp văn hóa

Dù thuật ngữ “công nghiệp văn hóa” mới chỉ bắt đầu xuất hiện tại Việt Nam từ những năm 2000, nhưng sự phát triển nhanh, mạnh của các ngành công nghiệp văn hóa thời gian qua đã ngày càng chứng minh được sức ảnh hưởng, vai trò quan trọng đối với sự phát triển kinh tế - xã hội đất nước và định vị thương hiệu quốc gia. Làm thế nào để khơi thông mọi nguồn lực, tạo đường băng cho công nghiệp văn hóa “cất cánh” đang là một trong những nhiệm vụ được coi trọng hàng đầu.

2.jpg
Việt Nam đã có những show diễn âm nhạc thu hút hàng chục nghìn khán giả.

Sau tám năm triển khai Chiến lược phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 theo Quyết định số 1755/QĐ-TTg ngày 8/9/2016, Việt Nam đã có những bộ phim điện ảnh đạt doanh thu vài trăm tỷ đồng, những concert âm nhạc thu hút hàng chục nghìn người tham gia, và cả những show diễn thực cảnh gây ấn tượng với truyền thông quốc tế… Số lượng các doanh nghiệp sáng tạo, thành phố sáng tạo, không gian sáng tạo không ngừng tăng lên, góp phần hình thành hệ sinh thái văn hóa sáng tạo đa dạng trên cả nước.

Tuy nhiên, so với tiềm năng và dư địa rộng lớn để phát triển công nghiệp văn hóa của Việt Nam, những kết quả đạt được vẫn là rất nhỏ. Đó là lý do Chỉ thị số 30/CT-TTg ngày 29/8/2024 của Thủ tướng Chính phủ về phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam đã được ban hành, nhằm tạo đòn bẩy để công nghiệp văn hóa có những bước tiến mới.

Chỉ thị đưa ra định hướng chiến lược “Phát triển các ngành công nghiệp văn hóa phải bảo đảm khai thác tối đa, hiệu quả tiềm năng, lợi thế; đa dạng, liên kết đa ngành, lĩnh vực; có tư duy sắc bén, hành động quyết liệt, hiệu quả, biết lựa chọn tinh hoa và tạo đột phá phát triển; đáp ứng được các yếu tố: Sáng tạo, bản sắc, độc đáo, chuyên nghiệp, lành mạnh, cạnh tranh, bền vững trên nền tảng dân tộc, khoa học, đại chúng; từng bước tạo dựng thương hiệu quốc gia, tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu; phù hợp với quy luật của kinh tế thị trường, luật pháp trong nước và quốc tế”. Chỉ thị cũng đưa ra những yêu cầu cụ thể, rõ ràng cho từng cơ quan của Chính phủ, các bộ, ngành, tổ chức liên quan.

Tham gia hội nghị triển khai Chỉ thị số 30/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức mới đây tại Đà Nẵng, nhiều chuyên gia đã thẳng thắn chỉ ra những “nút thắt” cần tháo gỡ và hiến kế để các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam phát triển. Nhấn mạnh vai trò của việc kiến tạo môi trường để kích hoạt sáng tạo, nhạc sĩ Quốc Trung khẳng định: Muốn có công nghiệp văn hóa, phải có nghệ thuật và sáng tạo đỉnh cao. Lâu nay, chúng ta vẫn hay lạc quan liệt kê nhiều tiềm năng từ những kho tàng văn hóa dân gian, truyền thống lịch sử… nhưng lại ít đề cập những hạn chế trong quá trình quản lý, vận dụng và khai thác những giá trị này.

Vì thế, cần thẳng thắn chỉ ra những bất cập về chính sách để tạo nên môi trường mới, giúp cho các nhà sản xuất, nghệ sĩ có điều kiện sáng tạo tốt hơn, hướng tới xây dựng những tác phẩm, dự án đỉnh cao. Theo nhạc sĩ Quốc Trung, để phát triển công nghiệp văn hóa, điều quan trọng là phải tập hợp, huy động được khả năng sáng tạo của đội ngũ sáng tạo, xác định được những người có khát vọng, khả năng dẫn lối và định hướng cho sự phát triển ngành.

Hiện nay, một phần không nhỏ đội ngũ sáng tạo nằm ngoài các đơn vị nghệ thuật nhà nước, nên cần xóa bỏ ranh giới trong và ngoài nhà nước, tạo ra các kết nối để huy động sự tham gia sâu, rộng của những người làm công tác sáng tạo. Chính phủ, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cần có nhiều cải cách hơn trong quy định về hợp tác công-tư, không chỉ trên phương diện vật chất mà còn trong các công việc sáng tạo; mạnh dạn giao cho nhiều tổ chức xã hội được tham gia vào các dự án đầu tư công, tạo nên sự cạnh tranh lành mạnh, công bằng.

Nhạc sĩ Quốc Trung cũng đề xuất, cần có thể chế và quy định cho việc thành lập các quỹ văn hóa, các trung tâm xúc tiến kết nối và hỗ trợ nghệ sĩ Việt Nam có điều kiện thuận lợi trong tiếp xúc, giao lưu, cọ xát với môi trường quốc tế để học hỏi các quy trình làm việc văn minh, nâng cao năng lực sáng tạo và từng bước hội nhập.

Xuất phát từ thực tế liên kết giữa các bộ, ngành, địa phương, giữa các tổ chức và cá nhân hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp văn hóa tại nước ta còn lỏng lẻo, dẫn đến chưa thể kết nối các chủ thể cùng tham gia và đóng góp vào chuỗi giá trị công nghiệp văn hóa, bà Trần Thị Phương Lan, Vụ trưởng Vụ Văn hóa-Văn nghệ, Ban Tuyên giáo Trung ương cho rằng, cần nghiên cứu, đề xuất cấp có thẩm quyền xem xét, thành lập Ban Chỉ đạo quốc gia về phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam; thành lập các nhóm chuyên trách có trách nhiệm thúc đẩy, tăng cường các mối quan hệ hợp tác và thực hiện các hoạt động về phát triển các ngành công nghiệp văn hóa.

Đồng quan điểm, ông Phạm Minh Toàn, Tổng Giám đốc VietFest cũng khẳng định sự cần thiết của việc thành lập một ủy ban quốc gia phụ trách quy hoạch, giám sát, hỗ trợ các hoạt động văn hóa, bảo đảm sự phát triển bền vững của công nghiệp văn hóa, tương tự như cách mà Chính phủ Thái Lan đã thành lập Cơ quan Văn hóa Sáng tạo để thúc đẩy các ngành công nghiệp văn hóa và sáng tạo, thông qua các giải pháp hỗ trợ tài chính và kỹ thuật như miễn thuế để thu hút sự kiện quốc tế, phát triển hạ tầng công nghệ cho sản xuất, phân phối các sản phẩm văn hóa…

Trên cơ sở phân tích các mô hình phát triển công nghiệp văn hóa tại một số quốc gia như Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc…, Tổng Giám đốc VietFest đề xuất Việt Nam cần xác định được các ngành công nghiệp văn hóa mang tính mũi nhọn của quốc gia và từng địa phương dựa trên thế mạnh nội tại và xu hướng quốc tế để tránh đầu tư dàn trải; đồng thời xây dựng các chính sách hỗ trợ tài chính, thuế và cơ chế bảo trợ cho các doanh nghiệp, nhà sáng tạo trong ngành công nghiệp văn hóa, khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư vào công nghiệp văn hóa thông qua các ưu đãi về thuế và tài trợ.

Mặt khác, cần có chiến lược để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực công nghiệp văn hóa, bằng cách tăng cường giáo dục, đào tạo về văn hóa, nghệ thuật và công nghiệp sáng tạo trong các trường đại học, trung tâm đào tạo; xây dựng các chương trình đào tạo chuyên sâu về quản lý văn hóa, nghệ thuật số và marketing văn hóa kết hợp phát triển các chương trình hợp tác quốc tế; cùng với đó là đưa các nghệ sĩ, nhà quản lý văn hóa tham gia các khóa học, chương trình trao đổi quốc tế để học hỏi kinh nghiệm phát triển công nghiệp văn hóa…

Theo nhandan.vn

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Sáng mãi “ngọn lửa” dân ca Dao

Sáng mãi “ngọn lửa” dân ca Dao

Chúng tôi đến thôn Bầu Bàng, xã Trịnh Tường, bị thu hút bởi tiếng hát dân ca người Dao tuyển ngân vang trong căn nhà nhỏ. Theo tiếng hát ấy, có cả tiếng trong trẻo tập hát của các em nhỏ. Đó là những âm thanh quen thuộc ngân lên từ nhóm tập hát dân ca do nghệ nhân người Dao tuyển Phàn Thị Đanh khởi xướng và truyền dạy.

Ngày hội văn hóa tôn vinh tinh hoa sáng tạo Việt

Ngày hội văn hóa tôn vinh tinh hoa sáng tạo Việt

Ngày hội Văn hóa trò chơi và quà tặng Việt Nam 2025 với chủ đề “Tinh hoa sáng tạo Việt” diễn ra trong hai ngày 13 - 14/9, tại Đường sách thành phố Hồ Chí Minh, đã mang đến một không gian sáng tạo sôi động, nơi cộng đồng nghệ nhân, doanh nghiệp và công chúng cùng lan tỏa giá trị văn hóa Việt.

Điệu múa Then trong trái tim người Tày

Điệu múa Then trong trái tim người Tày

Bảo tồn và phát huy văn hóa truyền thống là cách để nhiều cộng đồng dân tộc gìn giữ cội nguồn, nuôi dưỡng bản sắc trong đời sống hiện đại. Với đồng bào Tày ở xã Văn Chấn, điệu múa Then, tiếng đàn tính, nét đặc sắc văn hóa truyền thống vốn gắn bó với ký ức của cha ông được hồi sinh, gìn giữ trong sinh hoạt của Câu lạc bộ múa Then Tày thôn Thác Vác. Từ những điệu múa ấy, tình yêu văn hóa Tày ngày càng được lan tỏa, hun đúc niềm tự hào, gắn kết cộng đồng.

Khi điện ảnh trở thành bài học lịch sử sống động cho thế hệ trẻ

Khi điện ảnh trở thành bài học lịch sử sống động cho thế hệ trẻ

Trong nỗ lực đổi mới phương pháp giáo dục, nhiều trường học đã tìm đến điện ảnh như một kênh trực quan giúp học sinh tiếp cận lịch sử. Qua hình ảnh, âm thanh và câu chuyện từ quá khứ, các em không chỉ tiếp thu kiến thức mà còn nuôi dưỡng tình yêu quê hương, ý thức trách nhiệm với Tổ quốc.

Gia đình Haha - Vì một Việt Nam hạnh phúc

Gia đình Haha - Vì một Việt Nam hạnh phúc

Sáng 13/9, UBND xã Bản Liền phối hợp với Trung tâm Truyền thông Tài nguyên và Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) tổ chức chương trình “Du lịch trải nghiệm và hoạt động thiện nguyện trồng tre Lục Trúc, dẻ Trùng Khánh” trong khuôn khổ chương trình thiện nguyện xã hội “Gia đình Haha – Vì một Việt Nam hạnh phúc”.

Luồng sinh khí mới của phim chiến tranh cách mạng

Luồng sinh khí mới của phim chiến tranh cách mạng

Phim đề tài chiến tranh là một phần đặc biệt quan trọng trong di sản điện ảnh cách mạng Việt Nam, đã chứng minh được giá trị lịch sử, văn hóa và nghệ thuật với thời gian, cũng như những đóng góp tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau giữa hai bên chiến tuyến, từ đó hàn gắn vết thương chiến tranh, tăng cường hợp tác hữu nghị.

Tìm lại ký ức xưa qua đồ chơi truyền thống

Tìm lại ký ức xưa qua đồ chơi truyền thống

Giá trị truyền thống trong những món đồ chơi Trung thu cổ truyền tưởng chừng bị lãng quên trong thời gian dài, nay bỗng trở lại và được nhiều người đón nhận. Những ngày gần tới Rằm Trung thu, trên khắp phố phường Hà Nội, đặc biệt là tại khu phố cổ, nhiều cửa hàng bắt đầu trưng bày đồ chơi trung thu với sắc màu rực rỡ, đủ loại đồ chơi truyền thống, dệt nên mùa trăng rằm vừa hoài niệm, vừa tươi mới.

Trend book club lan tỏa trong giới trẻ

Trend book club lan tỏa trong giới trẻ

Không chỉ dừng lại ở thói quen đọc sách cá nhân, ngày nay nhiều bạn trẻ tìm đến các book club (câu lạc bộ sách) như một không gian gặp gỡ, chia sẻ và nuôi dưỡng đam mê tri thức. Từ những quán cà phê nhỏ, thư viện cộng đồng đến các nhóm trực tuyến, phong trào sinh hoạt câu lạc bộ sách đang trở thành một xu hướng văn hoá mới, góp phần khơi dậy tinh thần đọc và hình thành cộng đồng gắn kết bằng tri thức.

Xếp hạng 4 di tích quốc gia đặc biệt

Xếp hạng 4 di tích quốc gia đặc biệt

Theo thông tin từ Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Phó Thủ tướng Chính phủ Mai Văn Chính vừa ký Quyết định số 1959/QĐ-TTg ngày 11/9/2025 về việc xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt (đợt 18, năm 2025) đối với 4 di tích.

fb yt zl tw