Chỉ tính riêng năm 2022 và 2 tháng đầu năm 2023, toàn tỉnh có 197 người chưa đủ tuổi kết hôn sống chung với người khác như vợ chồng, cá biệt có trường hợp mới 11 tuổi bị kéo về làm vợ; 615 phụ nữ dân tộc thiểu số dưới 18 tuổi sinh con lần đầu.
Theo ông Nông Đức Ngọc, Trưởng Ban Dân tộc tỉnh, thời gian qua, công tác phòng, chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống trong đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh tiếp tục được các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương quan tâm nên đã góp phần giảm đáng kể các vụ tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống. Tuy nhiên, qua thống kê cho thấy, tình trạng tảo hôn trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh vẫn diễn biến phức tạp, tiềm ẩn nguy cơ số vụ tảo hôn gia tăng trở lại, nhất là trong vùng đồng bào dân tộc Mông, Dao.
Tìm hiểu thực tế ở một số địa phương cho thấy, nguyên nhân là do chính quyền cơ sở chưa kịp thời phát hiện các trường hợp có ý định tảo hôn, thiếu kiên quyết trong xử lý hành chính đối với các trường hợp vi phạm, thậm chí còn buông lỏng công tác quản lý nhà nước về lĩnh vực hôn nhân và gia đình. Cùng với đó, nhiều địa phương chưa có các giải pháp can thiệp toàn diện, bền vững để phòng ngừa và xóa bỏ tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống.
Cũng theo Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Nông Đức Ngọc, việc xử lý các trường hợp tảo hôn gặp nhiều khó khăn do nhận thức của tuổi trẻ chưa đầy đủ, nhiều cặp tảo hôn lấy cái chết để dọa gia đình cũng như gây áp lực cho chính quyền địa phương. Mặt khác, văn bản quy định về xử phạt hành chính đối với các trường hợp tảo hôn chưa rõ ràng nên khó khăn cho người thực thi nhiệm vụ.
Những khó khăn trên đã khiến việc thực hiện mục tiêu giảm tỷ lệ tảo hôn, phụ nữ dân tộc thiểu số sinh con dưới 18 tuổi chưa đạt kết quả theo Kế hoạch 142 ngày 7/4/2022 của UBND tỉnh. Điều đó lý giải tại sao ngày 14/3/2023, UBND tỉnh phải ban hành Văn bản số 993 về việc tăng cường thực hiện giảm tình trạng tảo hôn và phụ nữ dân tộc thiểu số dưới 18 tuổi sinh con. Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Nông Đức Ngọc khẳng định: Việc UBND tỉnh ban hành Văn bản số 993 là rất cần thiết và kịp thời trước diễn biến phức tạp cũng như tiềm ẩn nguy cơ số vụ tảo hôn gia tăng trở lại. Điều đáng nói, các giải pháp để giảm tình trạng tảo hôn và phụ nữ dân tộc thiểu số dưới 18 tuổi sinh con lần đầu đã được xác định rõ và quyết liệt hơn ngay từ cơ sở.
Theo đó, UBND tỉnh chỉ đạo các địa phương kịp thời phát hiện các trường hợp có ý định tảo hôn để tuyên truyền, vận động, can thiệp, không để xảy ra tảo hôn; tăng cường đưa các quy định của pháp luật về tuổi kết hôn, đăng ký kết hôn, cam kết không tảo hôn, đăng ký khai sinh theo đúng quy định và bảo đảm thực hiện các nội dung chăm sóc sức khỏe sinh sản, sức khỏe bà mẹ, trẻ em… vào hương ước, quy ước thôn, bản, tiêu chuẩn xếp loại gia đình văn hóa, thôn, bản văn hóa.
Cùng với đó, cấp ủy đảng, chính quyền địa phương, các ban, ngành, đoàn thể phải xây dựng kế hoạch thực hiện công tác phòng, chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống theo chức năng, nhiệm vụ được giao; vận động người dân chấp hành tốt Luật Hôn nhân và Gia đình, không cho con, em tảo hôn, kết hôn cận huyết thống. Đặc biệt, xử lý đối với các trường hợp tảo hôn, kết hôn cận huyết thống và các gia đình có con, em tảo hôn, kết hôn cận huyết thống theo quy định của pháp luật, theo quy ước, hương ước thôn, bản.
Mới đây, chỉ đạo công tác phòng, chống tảo hôn trong cộng đồng dân tộc thiểu số, giảm tình trạng phụ nữ dân tộc thiểu số dưới 18 tuổi sinh con lần đầu, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Giàng Thị Dung yêu cầu xử lý nghiêm đối với các tổ chức, người đứng đầu các tổ chức không thực hiện nghiêm túc công tác can thiệp làm giảm tảo hôn, phụ nữ dưới 18 tuổi sinh con; hoặc báo cáo không đầy đủ, không trung thực tình hình tảo hôn, phụ nữ dưới 18 tuổi sinh con diễn ra trên địa bàn tỉnh.
Một trong những nhiệm vụ mà các huyện, thị xã, thành phố cần tập trung chỉ đạo là huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị đối với công tác phòng, chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống, tạo sự đồng thuận cao trong Nhân dân, nhất là đồng bào vùng dân tộc thiểu số, với phương châm nắm chắc địa bàn, thường xuyên theo dõi, kịp thời phát hiện và ngăn chặn từ sớm.
![[Infographic] 9 hành vi bị cấm trong hôn nhân](https://cdn.baolaocai.vn/images/0238ffd09fd5246192e3e2912b64102347d887670cc673372cc581dba4db7353aa3ba7eaf5a467bd15ca0fee869b6f4f2ce7021c9073da1a48fe4c126fd205ae/info-copy.jpg.webp)
