Nguồn tin của phóng viên, hợp đồng xây dựng giữa chủ đầu tư và bên thi công được lập ngày 18/8/2022, ngày 26/4/2023, hai bên nghiệm thu, lập biên bản bàn giao đưa công trình vào sử dụng. Việc khai thác, vận hành sau đầu tư do xã Thống Nhất giao cho tổ vận hành gồm 2 người là anh Nguyễn Văn Tuyền, đại diện thôn Muồng và anh Mã Ngọc Huân, đại diện thôn Chang đảm nhận. Mới đây UBND tỉnh có quy định việc khai thác, vận hành các công trình cấp nước sinh hoạt như tại thôn Chang - Muồng sẽ được chuyển giao cho doanh nghiệp có đủ điều kiện quản lý vận hành.
Các hạng mục chính công trình cấp nước sinh hoạt thôn Chang - Muồng, xã Thống Nhất
- Đập đầu mối lấy nước 4,475 m; nhà vận hành diện tích 9 m2.
- Bể lọc thô 7,8 m3; bể điều tiết 100 m3 và cụm lọc áp lực công suất 120 m3/ngày đêm; hệ thống đồng hồ đo khối lượng nước đến các hộ dân.
- Mạng lưới đường ống từ D20 đến D110 dẫn nước từ đầu nguồn về bể điều tiết và cấp nước đến các hộ dân có tổng chiều dài trên 9.905 m.
- Tổng số hộ dân được thụ hưởng là 178 hộ và 2 nhà văn hóa thôn Chang - Muồng.
Thực hiện quy trình tiếp nhận, khi cùng nhà thầu thi công làm thủ tục kiểm tra công trình, công ty được giao tiếp nhận quản lý, vận hành (theo đề nghị của người cung cấp thông tin, chúng tôi không nêu rõ tên doanh nghiệp) đã phát hiện ra nhiều điểm (hạng mục) nhà thầu thi công đã làm sai so với thiết kế dự toán, khác biệt với hồ sơ hoàn công công trình.
Cụ thể, tại Công văn số 35/BC-DVCN ngày 29/6/2024 của công ty tiếp nhận quản lý vận hành gửi UBND xã Thống Nhất đã chỉ ra những điểm sai lệch, cho thấy rõ. Cụ thể, như tuyến cấp nước thô, theo thiết kế và biên bản hoàn công là ống thép mạ kẽm có độ dày 3,6 mm nhưng thực tế kiểm tra chỉ có dày 2,5 mm. Phần mái của công trình, độ dày của vì kèo thiết kế (sắt) có thông số là 50 x 50 x 5 mm nhưng thực tế là 50 x 50 x 3 mm; phần xà gồ khung vách theo thế kế là 50 x 50 x 1,5 mm nhưng thực tế là 50 x 50 x 1,4 mm. Ở phần điện, tủ điện thiếu đồng hồ vôn kế và đồng hồ am-pe kế để đo điện trở và dòng điện.
Về phần cấp nước, tại bể lọc thô, vật liệu lọc thiếu khoảng 30 cm; không có ống kỹ thuật cấp nước cho bồn chứa javen; việc treo tuyến ống dẫn nước qua suối theo thiết kế là Colye 40 x 4 (giá đỡ chuyên dụng) nhưng thực tế là uốn thủ công bằng thép xoắn đường kính 8 mm. Về nguồn cấp nước, vòi nước cấp cho hộ dân theo thiết kế là nhãn Naza nhưng thực tế lại là vòi hợp kim Minh Hòa. Đồng hồ đo nước theo thiết kế là nhãn Coma Renner nhưng thực tế không đúng, làm bằng chất liệu gang, đến nay nước đã bị rò rỉ, hấp hơi và vỡ giắc co đấu nối.
Theo chân anh Nguyễn Văn Tuyền và anh Mã Ngọc Huân, chúng tôi bám theo đường dây tải điện cho trạm bơm cấp nước, ước chừng quãng đường phải tới hàng km. Điều đáng nói là nếu theo thiết kế thì đường dây tải điện là dây cáp lõi đồng nhưng trên thực tế lại là dây lõi nhôm, trên thị trường hai sản phẩm này có giá bán chênh nhau rất lớn, thậm chí là gấp đôi; tương tự, cột đường dây tải điện theo thiết kế là ống thép đường kính 65 mm có độ dày 3,2 mm nhưng thực tế độ dày chỉ là 2,54 mm.
Ngoài những thông số kỹ thuật có sự khác biệt giữa hồ sơ thiết kế với hồ sơ hoàn công có biểu hiện công trình bị “rút ruột”, công ty tiếp nhận quản lý, vận hành còn chỉ ra nhiều điểm bất hợp lý, thiếu an toàn khi vận hành, như: tình trạng nhiều cột điện bị nghiêng ngả, đường dây dẫn điện đi từ tủ điện đến các máy bơm không có ống gel bọc và không được treo trên tường mà đặt trên nền nhà; máy bơm không được đặt trên giá đỡ, khi vận hành rung lắc mạnh rất dễ dẫn đến hỏng; nguồn điện vào các máy bơm không lắp áp-tô-mát đóng - ngắt mà dùng phích cắm; cụm bể lọc áp lực do đặt ở vị trí bất lợi nên không tận dụng được cao độ để nước tự chảy sau khi lọc đổ về bể chứa; đường dây tải điện bị cây đổ đè lên rất nguy hiểm cho người đi đường (đường dây điện bám theo đường dân sinh) và đời sống, sản xuất của người dân trong khu vực...
Về chất lượng, việc lắp đặt tuyến ống dẫn HDPE đường kính D75 có hiện tượng khí lọt nhiều vào bên trong, ảnh hưởng đến dòng chảy ở cuối nguồn nước; đồng hồ đo tổng lượng nước sau 1 năm sử dụng có hiện tượng không ổn định, trong khi hồ sơ thiết kế và hoàn công không nêu chủng loại nên bên kiểm tra không thể đối chứng.
Công ty tiếp nhận quản lý, vận hành cũng chỉ rõ hạng mục kỹ thuật của công trình cấp nước Chang - Muồng không thể kiểm tra là đường ống đã chôn dưới đất.
Nói về công văn của đơn vị tiếp nhận quản lý, vận hành công trình cấp nước Chang - Muồng, một lãnh đạo UBND xã Thống Nhất cho biết, mặc dù người chịu trách nhiệm chính phía chủ đầu tư là nguyên Chủ tịch UBND xã (đã chuyển công tác khác) nhưng chính quyền xã vẫn phối hợp tích cực với cơ quan chức năng để làm rõ những điểm tồn tại mà đơn vị kiểm tra độc lập chỉ ra. Liên lạc với người đứng đầu UBND thành phố Lào Cai, chúng tôi nhận được câu trả lời là: “Công trình giao cho xã làm chủ đầu tư thì xã phải chịu trách nhiệm hoàn toàn về công trình”.
Báo Lào Cai sẽ thông tin thêm nội dung này sau khi có kết quả xử lý của cơ quan chức năng.
