Tương truyền, tháng 3 năm 40, mùa xuân Canh Tý, trước sự áp bức bóc lột tàn bạo của Thái thú Tô Định và bè lũ quan lại nhà Đông Hán, Hai Bà Trưng đã phất cờ khởi nghĩa. Trong một thời gian ngắn, dưới sự lãnh đạo tài tình của Hai Bà, cuộc khởi nghĩa nhanh chóng lan ra cả nước, làm sụp đổ toàn bộ chính quyền Đông Hán.
Thắng lợi của cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng là một bản anh hùng ca bất diệt, thể hiện ý chí độc lập, tự chủ và tinh thần dân tộc cao cả. Đó còn là một minh chứng cho sức mạnh lớn lao, khả năng dồi dào của người phụ nữ Việt Nam trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Những sự kiện lịch sử về Hai Bà Trưng đã theo dòng thời gian chuyển hóa thành các sự tích văn hóa, vào huyền thoại, đi vào tâm linh, tín ngưỡng cộng đồng người Việt Nam.
Để ghi nhớ công tích và báo đáp ơn đức của Hai Bà, biết bao những công trình tưởng niệm của Nhân dân dành cho Hai Bà và các nữ tướng, nam thần của phong trào Hai Bà Trưng.
Thống kê của ngành Bảo tồn cho thấy, có đến hơn bốn trăm nơi thờ cúng các vị tướng của Hai Bà và cả nước hiện có 3 nơi (ở Hà Nội) được coi là đền thờ chính Hai Bà Trưng. Đó là đền Hạ Lôi ở huyện Mê Linh (hội ngày mùng 6 tháng Giêng âm lịch) là quê hương Hai Bà; đền Hát Môn ở huyện Phúc Thọ (ngày 6/3 âm lịch) là nơi Hai Bà tuẫn tiết; đền Đồng Nhân ở Quận Hai Bà Trưng (ngày 6/2 âm lịch) là nơi Nhân dân rước tượng Hai Bà từ sông Cái lên bờ lập đền thờ.
Thắng lợi của cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng là trang sử vẻ vang của dân tộc ta, mãi mãi là niềm tự hào của Nhân dân ta. Mỗi mùa xuân đến, cán bộ và Nhân dân Quận Hai Bà Trưng lại tưng bừng tổ chức kỷ niệm cuộc khởi nghĩa của Hai Bà Trưng để ôn lại truyền thống và tôn vinh hai vị nữ anh hùng dân tộc Trưng Trắc - Trưng Nhị. Năm 2019, quận đã vinh dự được đón nhận Quyết định xếp hạng di tích Quốc gia đặc biệt di tích kiến trúc nghệ thuật Đền - Chùa - Đình Hai Bà Trưng.
Tự hào với truyền thống vẻ vang và những thành tích đã đạt được, cán bộ và Nhân dân quận Hai Bà Trưng tiếp tục phát huy tiềm năng, thế mạnh, hăng hái thi đua trong học tập, lao động, sản xuất, phát triển kinh tế - xã hội, góp phần thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ, các chỉ tiêu kinh tế - xã hội năm 2025; xây dựng Quận, Thủ đô, đất nước ngày càng văn minh, giàu đẹp.
Trong không khí ngập tràn sắc xuân, trong 3 ngày 4, 5, 6/3 (tức ngày 5, 6, 7 tháng 2 năm Ất Tỵ), Nhân dân và cán bộ Quận Hai Bà Trưng sẽ long trọng tổ chức Lễ hội truyền thống kỷ niệm 1985 năm khởi nghĩa Hai Bà Trưng (40-2025). Mục tiêu là nhằm giáo dục truyền thống, ca ngợi tinh thần yêu nước, ý chí quật cường của Hai Bà Trưng trong quá trình đấu tranh chống giặc ngoại xâm, dựng nước và giữ nước, góp phần nâng cao đạo lý "Uống nước nhớ nguồn” cho các thế hệ con cháu, đồng thời bảo vệ và phát huy các giá trị của di tích, bảo tồn và duy trì nét văn hóa đặc trưng của Lễ hội đền thờ Hai Bà Trưng.
Trong Lễ kỷ niệm 1985 năm cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng năm nay, Quận Hai Bà Trưng sẽ vinh dự đón nhận Quyết định ghi danh ''Lễ hội đền Hai Bà Trưng'' vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia
Trưởng Phòng Văn hóa, Khoa học và Thông tin Quận Hai Bà Trưng Nguyễn Thị Ngọc Anh cho hay, trong dịp này, quận sẽ vinh dự đón nhận Quyết định của Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch về việc công bố Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia đối với "Lễ hội đền Hai Bà Trưng” phường Đồng Nhân và phường Bạch Đằng; đồng thời vinh dự đón nhận Quyết định công nhận Điểm du lịch Di tích quốc gia đặc biệt Đền - Chùa - Đình Hai Bà Trưng.
Trong chương trình lễ hội, tại khu vực Miếu thờ Hai Bà Trưng và Bến rước nước phường Bạch Đằng, quận sẽ tổ chức Lễ dâng hương và Lễ cấp thủy trên sông Hồng theo truyền thống tín ngưỡng vào sáng 4/3.
Song song đó, tại Di tích kiến trúc - nghệ thuật quốc gia đặc biệt Đền - Chùa - Đình Hai Bà Trưng (phố Hương Viên, phường Đồng Nhân) sẽ diễn ra nhiều hoạt động đặc sắc: Chương trình "Du lịch Hà Nội 2025 và công bố điểm du lịch Di tích quốc gia đặc biệt Đền - Chùa - Đình Hai Bà Trưng” tổ chức vào tối 4/3.
Đặc biệt, Lễ kỷ niệm 1985 năm khởi nghĩa Hai Bà Trưng và công bố Quyết định ghi danh "Lễ hội đền Hai Bà Trưng” vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia sẽ được trang trọng tổ chức vào sáng 5/3. Ngày 6/3 diễn ra Lễ tạ của Nhân dân.
Trong 3 ngày diễn ra lễ hội, có gần 20 gian hàng truyền thống phục vụ Nhân dân và du khách thăm quan, mua sắm và trải nghiệm các trò chơi dân gian, hòa mình vào không khí vui tươi cùng các hoạt động của lễ hội như: múa lân sư rồng, thư pháp, tò he, thưởng thức các chương trình nghệ thuật đặc sắc…
(Theo kinhtedothi)
