Huyền bí nghi lễ "sinh ra lần thứ hai" của người Dao áo dài ở Hà Giang

Mùa nông nhàn cuối năm, ông Triệu Văn Mành, thôn Mào Phìn, Hà Giang chọn ngày lành tháng tốt tổ chức lễ cấp sắc cho con trai cả Triệu Văn Mạn (28 tuổi).

Thôn Mào Phìn, xã Phương Tiến, huyện Vị Xuyên, cách trung tâm thành phố Hà Giang 20km. Trong văn hoá tâm linh của người dân tộc Dao, nghi lễ cấp sắc là một sự kiện trọng đại của cả dòng họ, khẳng định sự trưởng thành và vai trò của người đàn ông trong gia đình và cộng đồng. Nghi lễ này thể hiện rõ nét đạo lý thông qua những lời răn giữ gìn phong tục, không bỏ tập quán; hướng con người tới những điều thiện, trọng nghĩa tình.

Người Dao áo dài mỗi lần chỉ cấp sắc cho một người và tại nhà người đó. Lễ cấp sắc được làm lần lượt theo thế hệ và thứ bậc: Ông, bố, anh, em…

Theo quan niệm của người Dao áo dài, người con trai nếu chưa được làm lễ Cấp sắc thì chưa được lấy vợ, chưa được coi là người trưởng thành cho dù có nhiều tuổi đến mấy.

Độ tuổi được cấp sắc từ 11 - 19 là đẹp nhất. Đối với trường hợp của anh Mạn, tuy đã lập gia đình nhưng vào thời điểm anh Mạn đủ tuổi để thực hiện lễ cấp sắc thì điều kiện kinh tế không cho phép.

Tại lễ cấp sắc của anh Mạn, có lễ "Quá tăng", cấp 3 đèn, 36 âm binh được thực hiện bởi 3 thầy cả, 3 thầy phụ và 12 người giúp việc cho thầy.

Họ được truyền dạy những nghi lễ, bài cúng viết bằng chữ Nôm để có thể thay mặt người được cấp sắc giao tiếp với Tổ tiên và các vị thần trong hệ thống tín ngưỡng của người Dao. Tất cả đều được coi là những người cha tinh thần của “đứa trẻ”.

Không gian lễ cúng được thể hiện như một thế giới của người đang sống. Hai đàn cúng đối diện nhau, một bên là thần thánh, một bên là tổ tiên. Đông đảo dân làng, họ hàng được mời đến dự lễ.

Trước khi làm lễ, anh Mạn phải ngồi biệt lập trong phòng, ăn chay và không tiếp xúc nói chuyện với người ngoài.

Vào khoảng 10 giờ tối, tiếng chuông, tiếng trống vang lên, lễ cấp sắc cho anh Triệu Văn Mạn được bắt đầu.

Lễ cấp sắc được thực hiện xuyên đêm. Các thầy cúng thay nhau thực hiện các bài lễ. Người Dao áo dài có một nghi thức gọi là hóa kiếp hay còn gọi là nghi lễ lên đài và hạ đài. Người được cấp sắc ngồi trên đàn cúng và thầy cúng thực hiện các nghi lễ tượng trưng cho việc được sinh ra. Mọi người xung quanh giơ cao chiếc võng - biểu tượng của chiếc bào thai - lên đỡ, thầy đứng trên đàn sẽ đẩy “đứa trẻ”.

Người thụ lễ được đưa lên đàn cúng và anh phải ngồi ở tư thế bào thai trong bụng mẹ, mặt luôn hướng về phía đàn (hướng nam).

Sau khi “ngã” vào, thầy cúng lập tức lấy chăn che “gói” tròn lại kín mít như hình ảnh của một đứa bé trong bào thai được đầu thai lần thứ hai.

Người đeo mặt nạ Kadong xuất hiện diễn trò chạy tìm bắn con thú. Chiếc mặt nạ với mục đích đối phó với ma quỷ, cung tên sử dụng săn thú để nuôi con.

Những miếng ăn đầu tiên của anh Mạn sau khi được “sinh ra lần thứ hai”.

Những lời giáo huấn này được thực hiện bằng lời thề dưới sự chứng giám của thần linh, trời đất, tổ tiên và trước cả cộng đồng dòng tộc nên có tác dụng rất lớn.

Theo báo Lao động

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Phát huy vai trò phụ nữ trong ứng phó biến đổi khí hậu

Phát huy vai trò phụ nữ trong ứng phó biến đổi khí hậu

Những năm gần đây, tỉnh Lào Cai liên tục hứng chịu các đợt thiên tai bất thường, gây thiệt hại nặng nề về người và tài sản. Thực tế này không chỉ phản ánh mức độ khốc liệt của biến đổi khí hậu mà còn đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc nâng cao năng lực phòng, chống thiên tai, thích ứng an toàn và bền vững. 

Trung tâm Phục vụ hành chính công xã Bảo Yên giải quyết đúng hạn, trước hạn trên 98% hồ sơ

Trung tâm Phục vụ hành chính công xã Bảo Yên giải quyết đúng hạn, trước hạn trên 98% hồ sơ

Sau hơn 5 tháng triển khai mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp, Trung tâm Phục vụ hành chính công xã Bảo Yên đã vận hành hiệu quả, thông suốt, tạo chuyển biến rõ nét trong công tác giải quyết thủ tục hành chính, góp phần củng cố niềm tin của người dân, doanh nghiệp đối với chính quyền địa phương.

Ươm cây quế giống mang lại thu nhập cao cho gia đình chị Vũ Hải Yến, thôn Đồng Sâm và tạo thêm việc làm cho lao động địa phương.

Lặng thầm kết nối niềm vui

“Bố mẹ làm nghề nông, lại tiếp tục gắn bó cả đời với nông nghiệp, tôi luôn trân trọng nghề nông” - anh Nguyễn Đức Hiển - Bí thư Chi bộ thôn Đồng Trạng, xã Trấn Yên nói về công việc mỗi ngày với tràn đầy lòng nhiệt thành...

Nỗ lực ngăn chặn chênh lệch giới tính khi sinh

Nỗ lực ngăn chặn chênh lệch giới tính khi sinh

Tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh tại Việt Nam đã kéo dài gần một thập kỷ và chưa có dấu hiệu được kiểm soát, dù nhiều chính sách đã được ban hành. Luật Dân số vừa được Quốc hội thông qua là một giải pháp đột phá mạnh mẽ, đồng bộ nhằm kéo tỷ lệ giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên.

Người lan tỏa tấm lòng nhân ái

Người lan tỏa tấm lòng nhân ái

Nhiều năm qua, phong trào chữ thập đỏ của Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh Lào Cai luôn ghi dấu ấn bằng những hoạt động nhân đạo thiết thực, hướng về cộng đồng, trong đó có sự đóng góp không nhỏ của anh Trần Xuân Phong, Phó Trưởng phòng Phòng Kiểm sát án dân sự, Chủ tịch Hội Chữ thập đỏ Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh.

Hơn 600 học sinh mầm non trải nghiệm, tìm hiểu lịch sử truyền thống tại Trung đoàn Không quân 921

Hơn 600 học sinh mầm non trải nghiệm, tìm hiểu lịch sử truyền thống tại Trung đoàn Không quân 921

Hướng tới kỷ niệm 81 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam (22/12/1944 - 22/12/2025) và 36 năm Ngày hội Quốc phòng toàn dân (22/12/1989 - 22/12/2025), Trung đoàn Không quân 921, Sư đoàn Không quân 371, Quân chủng Phòng không - Không quân đã phối hợp tổ chức hoạt động trải nghiệm, tìm hiểu truyền thống lịch sử cho hơn 600 học sinh mầm non ở các phường Yên Bái, Văn Phú, Âu Lâu, Nam Cường.

Lào Cai ưu tiên nguồn lực giảm nghèo vùng đồng bào dân tộc thiểu số

Lào Cai ưu tiên nguồn lực giảm nghèo vùng đồng bào dân tộc thiểu số

Với hơn 57% dân số là người dân tộc thiểu số và 95/99 xã, phường thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, tỉnh Lào Cai xác định đây là khu vực trọng tâm trong chiến lược giảm nghèo bền vững. Những năm qua, việc ưu tiên đầu tư hạ tầng và an sinh xã hội đã góp phần cải thiện đáng kể các dịch vụ xã hội cơ bản.

 “Chìa khóa” trong công tác giảm nghèo bền vững

“Chìa khóa” trong công tác giảm nghèo bền vững

Trong tiến trình thực hiện mục tiêu giảm nghèo bền vững, công tác tuyên truyền, vận động luôn được xác định là khâu mở đường, tạo chuyển biến từ nhận thức đến hành động của mỗi người dân. Tại Lào Cai, những năm qua, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội đã kiên trì đổi mới nội dung, phương thức tuyên truyền theo hướng sát cơ sở, lấy người dân làm trung tâm, qua đó từng bước khơi dậy ý chí tự lực, tự cường, tạo chuyển biến rõ nét trong nhận thức và hành động của Nhân dân.

Trường Sơn trong trái tim những người lính

Trường Sơn trong trái tim những người lính

Chiến tranh đã lùi xa hơn nửa thế kỷ, nhưng ký ức về những ngày "xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước" vẫn còn vẹn nguyên trong tâm khảm của những người lính bộ đội Cụ Hồ. Họ là nhân chứng của lịch sử, những người đã trực tiếp chiến đấu trên chiến trường ác liệt nhất, góp phần làm nên Đại thắng mùa Xuân năm 1975, thống nhất đất nước. Giờ đây tuy tuổi đã cao nhưng những câu chuyện về Trường Sơn vẫn còn vẹn nguyên trong miền ký ức thiêng liêng.

fb yt zl tw