Hội nghị giao ban xúc tiến thương mại với hệ thống thương vụ Việt Nam tại nước ngoài nằm trong chuỗi sự kiện Hội nghị xúc tiến thương mại và phát triển xuất - nhập khẩu vùng Trung du và miền núi phía Bắc diễn ra vào sáng 12/4.
Hội nghị diễn ra theo phương thức trực tiếp kết hợp trực tuyến nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho đông đảo đại biểu từ các thương vụ Việt Nam ở nước ngoài, các cơ quan và doanh nghiệp liên quan của 63 tỉnh, thành phố trên cả nước tham gia.
Với hơn 5.000 km đường biên giới chia sẻ với Trung Quốc, Lào và Campuchia, nằm ở vị trí trung tâm khu vực Đông Nam Á - khu vực đang được đánh giá cao bởi sự chuyển mình, phát triển mạnh mẽ và tăng trưởng về hoạt động thương mại, Việt Nam đang sở hữu nhiều lợi thế, điều kiện chiến lược để kỳ vọng vươn lên trở thành trung tâm giao thương trong khu vực, trở thành cửa ngõ kết nối thương mại quan trọng giữa các quốc gia láng giềng nói chung và các nước trong khu vực Đông Nam Á nói riêng với các nền kinh tế phát triển thế giới.
Với lợi thế thương mại biên giới của Việt Nam không chỉ ở vị trí địa lý chiến lược mà còn là kết quả của sự phát triển hệ thống cơ sở hạ tầng bao gồm cả cảng biển, đường sắt và đường bộ, các chính sách thương mại mở cửa, quy trình thủ tục, sức hấp dẫn từ nguồn lao động… đã tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động thương mại được triển khai có trọng tâm, trọng điểm, hiệu quả.
Theo thống kê từ Tổng cục Hải quan, năm 2023, tổng kim ngạch xuất - nhập khẩu của Việt Nam qua các cửa khẩu biên giới đất liền sang 3 thị trường Trung Quốc, Lào và Campuchia đạt 50,38 tỷ USD, tăng 52,2% so với năm 2022, chiếm 27,68% tổng kim ngạch xuất - nhập khẩu song phương với 3 thị trường; kim ngạch xuất - nhập khẩu qua các cửa khẩu biên giới đất liền 2 tháng đầu năm 2024 đạt 8,44 tỷ USD, tăng 28,5% so với cùng kỳ năm 2023, chiếm 28,88% tổng kim ngạch xuất - nhập khẩu song phương với 3 thị trường.
Bà Nguyễn Thị Mai Linh, Trưởng phòng Thuận lợi hoá thương mại, Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) thông tin: Thương mại biên giới đang đứng trước những cơ hội phát triển mới, bởi tuyến biên giới đất liền với hệ thống các cửa khẩu, đường giao thông, các hành lang kinh tế xuyên quốc gia, các khu hợp tác kinh tế, khu kinh tế cửa khẩu, khu thương mại tự do và khu bảo thuế đã và đang được xây dựng, nâng cấp, được đánh giá là một trong những cửa ngõ chính, quan trọng trong hợp tác phát triển kinh tế, thương mại, đầu tư giữa Việt Nam và các nước ASEAN với Trung Quốc. Khu vực thương mại tự do ASEAN - Trung Quốc được thành lập tạo nên động lực lớn cho hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư giữa hai thị trường ASEAN và Trung Quốc.
Chính phủ Việt Nam và các nước có chung đường biên giới đều quan tâm phát triển thương mại biên giới. Hệ thống chính sách về thương mại biên giới của hai nước đã và đang từng bước được xây dựng, hoàn thiện. Hàng hóa trao đổi qua biên giới ngày càng phong phú, đa dạng như cao su và các sản phẩm từ cao su, các mặt hàng nông sản, sắn lát và tinh bột sắn, thóc, gạo, đường, trái cây tươi các loại, thủy sản, gỗ ván bóc...
Bên cạnh đó, hoạt động mua bán, trao đổi dịch vụ qua các cửa khẩu biên giới đất liền cũng có quy mô ngày càng lớn và phong phú. Đội ngũ doanh nghiệp, thương nhân kinh doanh thương mại biên giới cũng ngày càng lớn mạnh.
Theo đánh giá, hệ thống logistics còn một số vấn đề như khó khăn trong khai thác đường sắt với Trung Quốc do chưa đồng bộ về khổ đường ray; chưa có trung tâm logictics với đầy đủ các chức năng cơ bản dẫn đến chi phí dịch vụ logictics cao, tính liên kết giữa các vùng, các doanh nghiệp gặp nhiều hạn chế. Hàng hóa xuất khẩu qua các cửa khẩu trên địa bàn các tỉnh biên giới Việt Nam - Trung Quốc chủ yếu là nông sản, trái cây và số lượng chủng loại nông sản, trái cây được xuất khẩu cũng rất hạn chế so với tiềm năng sản xuất, chế biến nông sản, trái cây của Việt Nam. Một số mặt hàng nông sản chưa được ký Nghị định thư về kiểm dịch nên phải kiểm tra thực tế 100% lô hàng, ảnh hưởng đến thời gian thông quan…
Tại hội nghị, các đại biểu dự tại điểm đầu cầu trực tiếp và các thương vụ Việt Nam tại Lào, Camphuchia, Nam Ninh (Trung Quốc) đã chia sẻ thông tin về chính sách, đưa ra khuyến nghị của thương vụ về hoạt động xúc tiến thương mại khu vực biên giới, đề xuất giải pháp thúc đẩy phát triển xuất - nhập khẩu hàng hoá, hỗ trợ thúc đẩy xúc tiến thương mại…
