Thừa cholesterol do chế độ dinh dưỡng và vận động không hợp lý là nguyên nhân chính khiến gần 50% người trưởng thành sống tại thành thị bị mỡ máu cao.
Đây là thông tin được PGS.TS Nguyễn Thị Xuyên - Nguyên thứ trưởng Bộ Y tế, Chủ tịch Hội Y học các nước Đông Nam Á, Chủ tịch Tổng hội Y học Việt Nam chia sẻ tại buổi hội thảo "Báo động thực trạng thừa cholesterol: Hệ lụy và giải pháp" diễn ra tại Hà Nội.
PGS.TS Nguyễn Thị Xuyên - Nguyên Thứ trưởng Bộ Y tế, Chủ tịch Tổng hội Y học Việt Nam phát biểu tại hội thảo.
Bà Xuyên nhấn mạnh: "Theo thống kê về Gánh nặng bệnh tật toàn cầu vào năm 2019, rối loạn lipid máu, thường được biết tới với tên gọi mỡ máu cao gây ra gần 4,4 triệu ca tử vong, tương đương 7,78% số ca tử vong trên toàn cầu và được xác định là một trong các yếu tố nguy cơ chính của nhiều bệnh mạn tính không lây.
Nhưng đáng lo ngại hơn, tại Việt Nam, theo thống kê, có đến gần 50% người trưởng thành sống tại thành thị bị mỡ máu cao. Trong đó, thừa cholesterol do chế độ dinh dưỡng và vận động không hợp lý là nguyên nhân chính gây nên tình trạng này".
Tại hội thảo, PGS.TS Nguyễn Quang Dũng - Phó Trưởng bộ môn dinh dưỡng và an toàn thực phẩm, Đại học Y Hà Nội cho biết, việc tăng cholesterol máu gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng đến sức khỏe. Cụ thể, mỡ máu cao là 1 yếu tố làm xơ vữa, cứng, hẹp, tắc nghẽn động mạch xơ vữa, cứng, hẹp, tắc nghẽn động mạch não, mạch vành tim, dẫn đến nguy cơ cao mắc bệnh tim, đột quỵ.
"Tại Việt Nam, cứ 10 người trưởng thành thì có 3 người mỡ máu cao (chiếm tỷ lệ 39%) và có hơn 50% phụ nữ 50-65 tuổi bị thừa cholesterol máu. Hiện nay cộng đồng vẫn chưa được trang bị kiến thức đúng đắn về vấn đề này, trong khi tình trạng này có thể dự phòng và kiểm soát được thông qua chế độ dinh dưỡng và vận động.
Việc lạm dụng các thực phẩm chiên rán kỹ, bánh ngọt, bánh quy, bánh rán, bơ thực vật, thịt và sản phẩm từ sữa… là nguyên nhân gây ra thừa cholesterol, mỡ máu cao", ông Dũng nói.
Liên quan đến vấn đề này, TS Trương Hồng Sơn - Viện trưởng Viện Y học ứng dụng Việt Nam bày tỏ, quan điểm sai lầm của người Việt cho rằng để giảm cholesterol, ngừa mỡ máu cao thì cần loại bỏ hoàn toàn chất béo ra khỏi khẩu phần ăn. Đây là quan niệm không đúng vì chất béo là một nhóm chất thiết yếu mà cơ thể cần bổ sung mỗi ngày với hàm lượng hợp lý. Nhiều chế độ ăn tốt cho sức khỏe trên thế giới cũng nhấn mạnh đến việc không cần thiết phải kiêng sử dụng chất béo hoàn toàn.
Theo TS Trương Hồng Sơn, thay vì loại bỏ, chúng ta cần chọn lọc nguồn chất béo có lợi cho sức khỏe để nạp vào cơ thể. Cụ thể, nên hạn chế sử dụng nguồn chất béo từ phủ tạng động vật, mỡ động vật, thức ăn nhanh, đồ đóng hộp... Thay vào đó, cần tăng cường bổ sung nguồn chất béo có lợi, được tìm thấy nhiều trong các loại cá biển sâu như: Cá hồi, cá trích, trong quả bơ, ô liu, trong các loại dầu thực vật như: dầu gạo lứt, dầu đậu nành, dầu hướng dương... Ưu tiên sử dụng các loại dầu ăn có chứa dưỡng chất Gamma-Oryzanol và Phytosterol vì còn có khả năng giảm hấp thụ cholesterol từ thực phẩm.
Chuyên gia cũng đưa ra gợi ý về thực đơn chuẩn LIGHT dành cho người bị mỡ máu cao, dựa trên 5 nguyên tắc: L - Lựa chọn chất béo có lợi; I - Ít tiêu thụ da mỡ, nội tạng động vật; G - Giảm muối khi nấu nướng; H - Hạn chế rượu, bia; T - tăng cường rau xanh, ngũ cốc.
Các chuyên gia cho rằng, một trong số những giải pháp chính giúp dự phòng và cải thiện tình trạng mỡ máu cao là thay đổi chế độ dinh dưỡng; cập nhật những hướng dẫn chế độ ăn uống mới nhất để ngăn ngừa tình trạng mỡ máu cao.
Giới chuyên môn cũng khuyến nghị các đơn vị có liên quan cần đẩy mạnh việc tuyên truyền về mức độ nguy hiểm và những hậu quả nghiêm trọng do tình trạng thừa cholesterol, mỡ máu cao gây ra đồng thời hướng dẫn chế độ ăn lành mạnh tới toàn thể cộng đồng nhằm nâng cao nhận thức cũng như cải thiện chế độ ăn uống của người Việt nói chung theo hướng tốt cho sức khỏe hơn.
