Bình yên Lũng Cẩm

Lũng Cẩm nhỏ bé nằm giữa thung lũng Sủng Là của cao nguyên đá Đồng Văn, tỉnh Hà Giang. 

Dưới ánh nắng mong manh của sáng sớm mùa xuân, từng mái nhà gam nâu trầm, nhuốm mầu thời gian càng thêm se sắt giữa thung lũng. Qua bao nhiêu mùa xuân, mùa hoa với đủ mọi cung bậc thân phận của đất và người, mỗi mái nhà, mỗi gian bếp đang bừng hơi ấm trong lạnh giá đều chất chứa những câu chuyện đầy yêu thương, nhẫn nại.

Làng văn hóa du lịch thôn Lũng Cẩm thuộc địa bàn xã Sủng Là (huyện Đồng Văn, tỉnh Hà Giang), là nơi sinh sống của hơn 70 hộ dân với hơn 300 nhân khẩu thuộc ba dân tộc: Mông, Lô Lô và Hoa, trong đó, người Mông chiếm khoảng hơn 85% dân số.

Lũng Cẩm gần như giữ được trọn vẹn vẻ cổ kính với những ngôi nhà trình tường có tuổi đời hàng trăm năm. Theo thời gian, các mái nhà phủ một lớp rêu xanh, càng tô điểm thêm vẻ thâm trầm, bí ẩn.

Nhịp sống nơi đây không vội vã, cũng chẳng quá thong dong. Nói cho đúng thì người dân nơi đây cứ túc tắc hết việc này sang việc khác, như lẽ đương nhiên của miền đất: “Sợi lanh như tơ nối dài câu hát/ Đá núi hiên ngang thành quách nghìn năm”. Người già lụi cụi bên bếp lửa, phụ nữ thu vén việc nhà cửa, ruộng nương, đàn ông vào rừng…

Nhịp sống cứ bình lặng hòa cùng nhịp điệu thiên nhiên. Dù cuộc sống còn nhiều khó khăn, nhưng từng đôi mắt vẫn ánh lên sự bình thản đến lạ kỳ. Khi thấy khách xa, người dân nở nụ cười chất phác, mời khách ghé nhà, nhanh tay rót vào bát rượu ngô nồng ấm.

Trẻ em ở Lũng Cẩm, xã Sủng Là, huyện Đồng Văn, tỉnh Hà Giang.

Trẻ em ở Lũng Cẩm, xã Sủng Là, huyện Đồng Văn, tỉnh Hà Giang.

Thời gian gần đây, Lũng Cẩm đã trở thành điểm đến quen thuộc với du khách. Mỗi mùa, ngôi làng nhỏ bé lại như khoác lên mình sắc áo mới. Mùa xuân là mùa hoa đào, hoa mận, hoa mơ nở khắp núi rừng. Mùa hè là mầu xanh mướt mát trên từng thửa ruộng bậc thang. Mùa thu lúa chín vàng như dệt tơ dệt lụa. Mùa đông sương mù bao phủ tạo nét bảng lảng, huyền ảo như xứ sở thần tiên.

Đắm say trước vẻ đẹp nên thơ ấy, nhiều đạo diễn đã chọn nơi đây làm bối cảnh chính cho các bộ phim, như: “Chuyện của Pao”, “Lặng yên dưới vực sâu”. Vẻ đẹp sâu thẳm của nhà trình tường, bờ rào đá, giếng cổ… và đời sống sinh hoạt thường nhật của đồng bào các dân tộc thiểu số đều được ghi dấu qua những khung hình tuyệt đẹp, khiến Lũng Cẩm ngày càng đón thêm nhiều khách ghé thăm.

Ngôi nhà của ông Mua Súa Páo (bối cảnh chính của phim “Chuyện của Pao”) hiện thuộc quyền sở hữu của cháu nội ông và vẫn giữ nguyên vẹn vẻ đẹp hoài cổ, trở thành minh chứng cho một phần lịch sử đầy thăng trầm của Lũng Cẩm. Từng chi tiết, đường nét kiến trúc của nhà trình tường kết tụ tinh hoa, tâm huyết gợi lên cảm giác bâng khuâng, thiêng liêng. Khu nhà được thiết kế theo một tổ hợp kiến trúc khép kín theo bốn hướng, chính giữa là sân trời.

Nhà có tường trình bằng đất, mái lợp ngói máng âm dương, cửa gỗ thấp, cột, kèo, ván bưng và sàn đều làm bằng gỗ, móng nhà, hiên nhà, chân cột và sân đều làm bằng đá xanh. Phía dưới gian nhà chính là hầm, ngay gian cổng được đặt cối xay thóc, đối diện là gian phụ gồm nhà kho và bếp. Bao quanh toàn bộ khuôn viên nhà là tường rào bằng đá, tất cả đều hơn trăm năm tuổi. Nhà trình tường có tường rất dày, khoảng 50 cm giúp không gian luôn ấm áp vào mùa đông và mát mẻ vào mùa hè, tựa “chiếc tổ” bao bọc con người khỏi khắc nghiệt của thời tiết xứ rẻo cao.

Điểm đặc biệt trong ngôi nhà của người Mông là nét uy nghiêm của tấm vải đỏ treo ngay trước cửa, tượng trưng cho sức mạnh, niềm tin mạnh mẽ của con người vào đấng tối cao. Qua cánh cửa, gian giữa là nơi gia chủ đặt bàn thờ tổ tiên, thể hiện sự tôn kính với người đã khuất. Các gian còn lại là phòng ngủ của chủ nhà và con cái, một không gian ấm cúng, thân thương.

Nhà nào cũng có một gác nhỏ, không gian chỉ dành riêng cho đàn ông trong gia đình, nơi chứa đựng hiện vật quý giá, có thể gắn với cả những bí mật và kỷ niệm thiêng liêng của cả đại gia đình. Qua các phòng ngủ là một cánh cửa nhỏ dẫn xuống bếp, trên gác bếp treo lúc lỉu những túm ngô giống, hạt kê giống để dành cho mùa sau như một lời nhắc nhở niềm hy vọng khi mầm sống sẽ tiếp tục được vun xới.

Bên bếp lửa, người già vẫn rưng rưng kể câu chuyện về tháng ngày gian khó. Đồng bào dân tộc từng phải sống trong vòng xoáy của nỗi đau chiến tranh, đói nghèo, tệ nạn… nhưng vẫn kiên cường bám trụ với đất, với rừng. Người Mông ở Lũng Cẩm tiếp tục bảo tồn giá trị truyền thống từ trồng lanh, dệt vải. Qua bàn tay khéo léo của những người phụ nữ Mông, từng sợi lanh mềm mại được nhuộm mầu sắc của cây lá nơi núi rừng, in dấu trên trang phục và trở thành biểu tượng của những ngày lễ Tết, tín ngưỡng quan trọng. Hình ảnh người phụ nữ hay các bé gái vừa chớm tuổi cập kê cần mẫn ngồi bên hiên nhà, cuộn lanh trong tay, những chiếc váy rực rỡ được dệt từ đôi tay tài hoa trở thành cảnh sắc quen thuộc níu chân du khách.

Bên bờ rào đá và gian hàng truyền thống theo kiến trúc địa phương, ông Mua Mí Pó tự hào chia sẻ câu chuyện gia đình mình từ hộ khó khăn, sau khi cải tạo vườn tạp trồng cây lê theo đề án của huyện, nhận hỗ trợ cây giống, phân bón đến nay đã cho thu nhập 50-70 triệu đồng mỗi năm… Phó Chủ tịch UBND xã Sủng Là Lê Thị Bộ cho biết: Trên địa bàn thôn và xã có nhiều hộ gia đình thu nhập khá nhờ trồng cây lê. Xã luôn tích cực tuyên truyền, vận động người dân chuyển đổi những diện tích đất xấu sang trồng lê để vừa có thu nhập cao hơn, vừa có thể khai thác du lịch theo mùa hoa, mùa quả. Như vậy, những loài hoa thuần khiết giữa núi rừng không chỉ đẹp mà còn kết tụ quả ngọt nhờ sự cần cù, sẵn sàng thay đổi để vươn lên.

Một ngôi làng đẹp như tranh giữa cao nguyên đá với nhiều nét văn hóa độc đáo của đồng bào dân tộc chính là tiềm năng thu hút du khách. Tuy nhiên, để du lịch tại Lũng Cẩm phát triển bền vững, cần những giải pháp để bảo tồn giá trị văn hóa, thiên nhiên và đồng thời tạo ra lợi ích lâu dài cho cộng đồng. Các cấp chính quyền địa phương đã và đang bảo tồn giá trị văn hóa đặc trưng của đồng bào các dân tộc tại Lũng Cẩm với các nội dung: Phục dựng, phát huy nghi lễ, tín ngưỡng; bảo tồn tiếng nói, chữ viết, ẩm thực, trang phục, kiến trúc, khuôn viên nhà ở; phát huy việc sưu tầm, gìn giữ và trưng bày hiện vật. Cùng với Lũng Cẩm, huyện Đồng Văn đã tạo sự kết nối thành hệ sinh thái du lịch với các làng văn hóa khác, như: Thôn Lô Lô Chải ở xã Lũng Cú, thôn Ma Lé ở xã Má Lé.

Với sự hướng dẫn, hỗ trợ của các cấp, người dân đã và đang tích cực phát triển loại hình du lịch cộng đồng; mua sắm thêm các trang thiết bị để làm nơi lưu trú cho khách du lịch. Công tác khôi phục văn hóa dân tộc truyền thống nhận được sự quan tâm hơn. Thôn Lũng Cẩm đã thành lập đội văn nghệ để thường xuyên biểu diễn những tiết mục mang đậm bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc phục vụ các ngày lễ, hội và khi khách du lịch có yêu cầu. Theo đánh giá từ các chuyên gia về du lịch cộng đồng, địa phương cần tăng cường nét độc đáo về văn hóa hơn nữa trong phát triển du lịch. Chính quyền địa phương và các tổ chức du lịch nên hợp tác tổ chức các lớp học, hội thảo hoặc lễ hội truyền thống. Đồng thời, cần có các chương trình đào tạo cho người dân về cách thức bảo tồn văn hóa, truyền thống, giúp họ nhận thức được giá trị văn hóa của mình.

Bên cạnh đó, một trong những yếu tố quan trọng để phát triển du lịch là cải thiện kết cấu hạ tầng. Tuy Lũng Cẩm đã trở thành điểm đến yêu thích của nhiều du khách, nhưng hệ thống giao thông, lưu trú, dịch vụ chưa phát triển đồng bộ. địa phương cần có những cơ sở vật chất bảo đảm chất lượng, tiện nghi hơn để thu hút du khách, nhất là khách quốc tế.

Du lịch chỉ thực sự phát triển bền vững khi cộng đồng địa phương được tham gia và hưởng lợi. Cộng đồng các dân tộc ở Lũng Cẩm vốn mến khách, chân thành, song còn thiếu kỹ năng và kiến thức để phát triển du lịch một cách chuyên nghiệp. Do đó, các cấp quản lý cần đào tạo kỹ năng cho người dân trong việc hướng dẫn du lịch, cung cấp dịch vụ, giao tiếp với du khách, bảo vệ môi trường và văn hóa.

Lũng Cẩm sở hữu cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, địa phương có thể kiến tạo thêm các tour du lịch sinh thái, du lịch mạo hiểm, hoặc các hoạt động dã ngoại kết hợp với bảo vệ thiên nhiên như tham quan các khu bảo tồn, leo núi, chụp ảnh hoa tam giác mạch, cắm trại, hoặc tham gia vào các hoạt động canh tác nông nghiệp của người dân địa phương... sẽ trở thành điểm đến lý tưởng cho du khách yêu thích vẻ đẹp kỳ vĩ mà hoang sơ, đậm đà bản sắc.

nhandan.vn

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Sức hấp dẫn từ sự an toàn, thân thiện

Sức hấp dẫn từ sự an toàn, thân thiện

Dư luận nhiều lần bức xúc với tình trạng chèo kéo, lừa đảo, “chặt chém” gây ảnh hưởng đến môi trường kinh doanh và hình ảnh du lịch Việt Nam. Bên cạnh một số trường hợp “con sâu làm rầu nồi canh”, vẫn có không ít hành động đẹp, những việc làm tử tế đang góp phần tạo dựng hình ảnh một Việt Nam an toàn, thân thiện, mến khách.

48 giờ săn mây, ngắm lúa, ăn gà ở Y Tý

48 giờ săn mây, ngắm lúa, ăn gà ở Y Tý

Trong 48 giờ ở Y Tý - Lào Cai, du khách có thể săn mây trắng bồng bềnh buổi sớm, lạc giữa biển vàng lúa chín trưa thu, rồi tối quây quần bên nồi gà đen thơm lừng. Vùng đất biên cương này đang hút khách bởi vẻ hoang sơ và bản sắc văn hóa đậm nét Tây Bắc.

Ấn Độ: Thị trường khai thác giàu tiềm năng của du lịch Việt Nam

Ấn Độ: Thị trường khai thác giàu tiềm năng của du lịch Việt Nam

Năm 2023, Việt Nam đón 392 nghìn lượt khách Ấn Độ. Con số này tăng lên 507 nghìn lượt vào năm 2024. Chỉ trong 8 tháng đầu năm 2025, đã có 443 nghìn lượt khách Ấn Độ đến Việt Nam. Điều này cho thấy sức hút ngày càng lớn của Việt Nam đối với thị trường Ấn Độ, mở ra tiềm năng hợp tác du lịch sâu rộng giữa hai nước.

Vẻ đẹp Quán Dín Ngài mùa lúa chín

Vẻ đẹp Quán Dín Ngài mùa lúa chín

Nằm cách trung tâm xã Bắc Hà hơn 1 km, thôn Quán Dín Ngài gần đây nổi tiếng bởi những bức ảnh chụp ruộng bậc thang do khách du lịch chia sẻ. Từ trên cao nhìn xuống, Quán Dín Ngài khoác trên mình màu áo vàng óng ả của lúa chín. Trung tuần tháng 9 là thời điểm đẹp nhất để ngắm lúa ở Quán Dín Ngài.

Tân Hợp “bắt nhịp” với du lịch

Tân Hợp “bắt nhịp” với du lịch

Sau khi hợp nhất các xã Nà Hẩu, Đại Sơn và Tân Hợp thành xã Tân Hợp mới, địa phương đang dần khẳng định hướng đi phát triển du lịch sinh thái gắn với văn hóa bản địa. Trong định hướng này, các thôn Nà Hẩu, Bản Tát và Ba Khuy được xác định là trọng điểm, trở thành điểm đến hấp dẫn đối với du khách trong và ngoài tỉnh.

AI đồng hành cùng Gen Z trong hành trình du lịch

AI đồng hành cùng Gen Z trong hành trình du lịch

Theo báo cáo mới nhất của Booking.com - một trong những nền tảng du lịch trực tuyến hàng đầu thế giới, trí tuệ nhân tạo (AI) đang giữ vai trò quan trọng, tác động trực tiếp đến thói quen du lịch của thế hệ Gen Z tại Việt Nam.

Lan tỏa vẻ đẹp văn hóa tín ngưỡng thờ Mẫu qua du lịch

Lan tỏa vẻ đẹp văn hóa tín ngưỡng thờ Mẫu qua du lịch

Nhằm lan tỏa vẻ đẹp văn hóa tín ngưỡng thờ Mẫu Việt Nam tới du khách, đồng thời xây dựng thêm một sản phẩm du lịch đặc sắc cho Thủ đô Hà Nội, nhiều công ty lữ hành chuyên đón khách quốc tế vừa có chuyến famtrip thú vị đến với Phủ Tiên Hương, xã Phú Cát, Hà Nội.

Mùa cơm mới ở bản Hà Nhì

Mùa cơm mới ở bản Hà Nhì

Theo phong tục cổ truyền, cứ đến tháng 7, tháng 8 âm lịch hằng năm, đồng bào Hà Nhì ở các thôn, bản vùng cao khu vực huyện Bát Xát cũ lại tổ chức lễ mừng cơm mới. Lễ mừng cơm mới thể hiện sự tri ân của cộng đồng người Hà Nhì đối với đất trời và tổ tiên đã phù hộ cho mùa màng bội thu, cuộc sống Nhân dân thêm no ấm.

Mùa cốm trên cao nguyên Bắc Hà

Mùa cốm trên cao nguyên Bắc Hà

Trên vùng đất biên giới Bắc Hà, tỉnh Lào Cai, cốm không chỉ là thức quà mùa thu, mà còn là câu chuyện về ý chí tự lực, sáng tạo của đồng bào dân tộc Tày.

fb yt zl tw