LCĐT - Lào Cai với đặc thù là tỉnh vùng cao, biên giới, nhiều đồng bào dân tộc sinh sống, vì vậy rừng có ý nghĩa rất quan trọng, vừa đóng góp vào tổng sản phẩm trong tỉnh, vừa góp phần bảo đảm an sinh, điều hòa khí hậu và hệ sinh thái, đóng vai trò đặc biệt trong bảo đảm quốc phòng, an ninh. Cũng chính bởi vậy mà trong mọi giai đoạn phát triển, tỉnh Lào Cai luôn chú trọng ban hành nhiều chính sách phát triển lâm nghiệp ngày càng bền vững.
Đồng thuận với chủ trương phủ xanh đất trống, đồi núi trọc của tỉnh, ngay từ năm 1992, ông Trần Văn Đảo, thôn Tân Quang, xã Trịnh Tường (Bát Xát) đã nhận 30 ha đất nương đồi cằn cỗi để trồng rừng. “Nhận đất xong, tôi quyết tâm trồng rừng, nhưng chưa biết bắt đầu từ đâu vì không có kiến thức, kỹ thuật, giống, vốn. Tôi cứ mày mò tự mua hạt giống keo, bạch đàn về gieo thẳng, nhưng cây chậm lớn, hiệu quả không cao” - ông Đảo nói.
Sau đó vài năm có các dự án của Nhà nước tập huấn kỹ thuật, ông Đảo được tham gia học tập, phát cây giống, hỗ trợ vật tư để trồng theo hướng chuyên canh. Sau đó, ông dành 10 ha đất trồng cây mỡ, đến nay đã được hơn 20 năm, còn lại trồng bồ đề, keo giống mới. Được chăm sóc tốt nên rừng trồng đã cho thu hoạch 3 lần, trung bình đạt gần 200 triệu đồng/ha. Thu nhập từ rừng giúp ông Đảo có điều kiện hỗ trợ các con xây nhà, phát triển kinh tế gia đình riêng.
Ông Phạm Văn Hưng, Phó Chủ tịch UBND xã Trịnh Tường cho biết: Xã có hơn 3.700 ha đất lâm nghiệp, đây là lợi thế lớn để địa phương tập trung phát triển kinh tế. Xã tăng cường tuyên truyền đến người dân về lợi ích của trồng rừng và hiệu quả kinh tế do rừng mang lại. Từ năm 2015 đến nay, xã trồng được hơn 1.200 ha rừng, phủ xanh 70% đất trống, đồi trọc. Hiện nay, các hộ ở xã Trịnh Tường gắn bó với kinh tế lâm nghiệp, nhiều gia đình thoát nghèo bền vững, từng bước làm giàu từ rừng. Bên cạnh đó, xã phối hợp với lực lượng kiểm lâm bảo vệ nghiêm ngặt hơn 2.000 ha rừng tự nhiên.
Còn tại xã Bản Cái (Bắc Hà), có 100% hộ trên địa bàn xã tham gia trồng rừng. Hộ trồng ít cũng hơn 1 ha, hộ nhiều lên đến vài chục ha, các hộ đều thu nhập khá từ nghề rừng. Gia đình ông Vàng Tà Pham, thôn Làng Tát trồng quế từ năm 1995, đến nay diện tích rừng của ông đã lên đến hơn 15 ha. Ngoài thu nhập từ bán vỏ quế, cành, lá quế cũng được ông thu gom để chế biến tinh dầu, thân gỗ bán cho tư thương. Trung bình mỗi năm, gia đình ông thu gần 200 triệu đồng từ rừng. Ông Vàng Tà Pham cho biết: Ngày trước tôi chủ yếu đi làm thuê, cuộc sống nay đây mai đó, tôi thấy trồng rừng vừa có thu nhập lâu dài, lại góp phần giữ đất, giữ nước.
Ông Triệu Tà Triều, Bí thư Đảng ủy xã Bản Cái cho biết: Đại hội Đảng bộ xã Bản Cái nhiệm kỳ 2020 - 2025 xác định nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới là tập trung phát triển kinh tế rừng. Trong 5 năm qua, người dân Bản Cái trồng hơn 1.000 ha rừng kinh tế, giá trị khai thác và sản xuất lâm nghiệp đạt hơn 14 tỷ đồng/năm. Từ kết quả đó, Đảng ủy xã chỉ đạo phát huy lợi thế về đất đai, nguồn nhân lực, trong nhiệm kỳ 2020 - 2025 xã phấn đấu trồng mới hơn 500 ha rừng, phát triển vùng chuyên canh trồng quế hữu cơ gắn với xây dựng các cơ sở sơ chế, chế biến vỏ quế, giúp người dân sản xuất lâm nghiệp hiệu quả.
Lợi ích phủ xanh đất trống, đồi núi trọc, giữ đất, giữ nước cùng các nguồn lợi từ kinh tế rừng là rất rõ. Đi đến các địa phương trên địa bàn tỉnh, đâu đâu cũng thấy màu xanh no ấm của cây rừng phủ kín nương đồi. Thành quả đạt được là bởi những chủ trương, chính sách phát triển lâm nghiệp mà tỉnh Lào Cai đã ban hành và thực hiện nhiều năm qua. Tiêu biểu trong đó là dự án phủ xanh đất trống, đồi núi trọc được triển khai từ năm 1992 - 1998; Dự án trồng mới 5 triệu ha rừng từ năm 1998 - 2008; Đề án 01 ngày 27/11/2015 về tái cơ cấu kinh tế nông - lâm nghiệp tỉnh Lào Cai giai đoạn 2016 - 2020; Kế hoạch phát triển lâm nghiệp giai đoạn 2021 - 2025; Đề án “Trồng 1 tỷ cây xanh trên địa bàn tỉnh Lào Cai”; Chương trình phát triển lâm nghiệp bền vững giai đoạn 2021 - 2025… Cùng với đó, tỉnh cũng có nhiều chính sách ưu đãi để thu hút các tổ chức, cá nhân đầu tư vào lĩnh vực chế biến lâm sản, giúp người dân gia tăng giá trị của rừng.
Với các giải pháp đồng bộ, phù hợp về quy hoạch, quản lý bảo vệ rừng, phát triển rừng và khai thác sử dụng rừng hợp lý, đến nay, tỷ lệ che phủ rừng của tỉnh đạt 56,07%, tăng gần 38% so với năm 1991. Toàn tỉnh hiện có hơn 364 cơ sở chế biến lâm sản (trong đó 31 công ty, doanh nghiệp; 12 hợp tác xã, còn lại là hộ gia đình). Giá trị rừng trồng đạt 35 triệu đồng/ha/năm và giá trị sản xuất lâm nghiệp đạt 2.355 tỷ đồng/năm.
Thực tế cho thấy, ngoài sản xuất gỗ thì các sản phẩm ngoài gỗ và các giá trị dịch vụ của rừng đã đem lại nguồn thu nhập lớn cho người dân. Rừng đã tạo việc làm ổn định cho hơn 40.000 lao động của tỉnh. Nhiều hộ vùng nông thôn các huyện: Bảo Yên, Bảo Thắng, Văn Bàn, Bắc Hà... có thu nhập hàng trăm triệu đồng mỗi năm từ kinh tế rừng. Phát triển kinh tế lâm nghiệp đã được đưa vào Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVI, nhiệm kỳ 2020 - 2025 và được cụ thể hóa trong Nghị quyết số 10 ngày 26/8/2021 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về Chiến lược phát triển nông nghiệp hàng hóa tỉnh Lào Cai đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050, trong đó tỉnh xác định tập trung phát triển sản xuất lâm nghiệp, kinh tế đồi rừng theo hướng bền vững.
Ông Nguyễn Quang Vĩnh, Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm tỉnh cho biết: Để tiếp tục phát triển nghề rừng, nâng tỷ lệ che phủ rừng lên 60% vào năm 2025 như mục tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVI đề ra, các cấp, các ngành chức năng của tỉnh đang tiếp tục rà soát những bất cập, hạn chế, qua đó tham mưu để có thêm những chính sách phù hợp hơn trong giai đoạn mới. Trong đó đặc biệt lưu ý đến thực hiện kế hoạch tái cơ cấu ngành lâm nghiệp, nâng cao giá trị kinh tế từ rừng, với mục tiêu đưa giá trị sản xuất lâm nghiệp tăng 12 - 15%/năm, tạo nguồn thu nhập ổn định, bền vững cho người dân làm nghề rừng, biến rừng thành “vàng xanh” trên đất biên cương.