Những nghệ sĩ tại Lào Cai chọn cách "đánh thức" bản sắc dân tộc bằng tư duy của thế hệ trẻ, tạo nên diện mạo nghệ thuật vừa lạ vừa quen, khẳng định sức sống bền bỉ của văn hóa dân tộc trong kỷ nguyên số. Tiêu biểu trong số đó là nhạc sĩ Hà Thành - Chi hội trưởng Chi hội Nhạc sĩ Việt Nam tỉnh Lào Cai và nhạc sĩ Bùi Quốc Huy - Trưởng khoa Nghệ thuật trường Cao đẳng nghề Yên Bái tỉnh Lào Cai.
Nhắc đến nhạc sĩ Hà Thành là nhắc đến một tư duy âm nhạc không ngại thử nghiệm. Với anh, chất liệu dân gian dân tộc là nền tảng, nhưng tiết tấu đương đại lại là hơi thở. Nhạc sĩ Hà Thành sáng tác nhiều ở cả thể loại ca khúc và nhạc khí nhưng thế mạnh của anh lại là hòa âm phối khí.
Trong ca khúc “Cho em cùng bay”, người nghe vẫn nhận ra chất liệu âm nhạc đặc trưng của đồng bào Mông với tiếng khèn, tiếng sáo réo rắt, nhưng lại được đặt trên một nền hòa âm hiện đại, khiến bài hát trở nên bay bổng và tiệm cận với dòng nhạc trẻ hiện nay. Hay trong “Thả lưới đêm trăng”, chất liệu dân ca Tày vốn mềm mại, dịu dàng đã được anh thổi vào nhịp sống đương đại, tạo nên một không gian âm nhạc vừa thân thuộc vừa mới lạ.
Đặc biệt, ở mảng nhạc khí, nhạc sĩ Hà Thành đã gây ấn tượng mạnh với “Nhạc ngựa xuống núi” và bản hòa tấu “Hội mùa trên bản Cao Lan”. Những chất liệu mộc mạc nhất của đời sống vùng cao được anh đưa vào phòng thu, kết hợp với nhạc cụ điện tử và đặc biệt là dòng nhạc EDM sôi động. Ở mảng đề tài này, nhạc sĩ Hà Thành đã đoạt nhiều giải thưởng lớn, như: ca khúc “Giữ lời hẹn”, chất liệu dân gian dân tộc Khơ mú, đạt giải A Liên hoan âm nhạc toàn quốc; “Thả lưới đêm trăng”, đạt giải A giải thưởng Văn học Nghệ thuật tỉnh; “Mơ xuân”, đạt giải B Liên hoan âm nhạc toàn quốc; “Hội mùa trên bản Cao Lan”, đạt Huy chương Vàng Liên hoan âm nhạc ASEAN, giải A giải thưởng Văn học Nghệ thuật tỉnh.
" Âm nhạc dân tộc rất đẹp nhưng nếu cứ giữ nguyên lối cũ, giới trẻ sẽ khó tiếp cận. Tôi chọn đưa EDM và tiết tấu hiện đại để tạo ra chiếc cầu nối' về cảm xúc. Ở đó, người trẻ vẫn tìm thấy niềm tự hào dân tộc nhưng trong một hình hài năng động, trẻ trung và đầy lôi cuốn" – nhạc sĩ Hà Thành chia sẻ.
Nếu nhạc sĩ Hà Thành mạnh về phối khí và những thử nghiệm sáng tạo, thì nhạc sĩ, thầy giáo Bùi Quốc Huy lại được gọi là người "vẽ" bức tranh Tây Bắc bằng âm nhạc. Anh ghi dấu ấn bằng những giai điệu đậm chất trữ tình, ca ngợi vẻ đẹp thiên nhiên và con người vùng cao.
Với nhạc sĩ Bùi Quốc Huy, những chuyến đi thực tế tại cơ sở, được sống với đồng bào, được trải nghiệm không gian đặc trưng, nơi những bản làng xa xôi trên đỉnh núi cao, những thửa ruộng bậc thang uốn lượn lưng trừng trời, lắng nghe âm thanh của núi rừng, tiếng hát của trai gái trong những ngày hội... đã mang đến nguồn cảm hứng để anh sáng tác nên những tác phẩm âm nhạc đậm hồn dân tộc, hòa cùng với hơi thở đương đại.
Các tác phẩm của nhạc sĩ Bùi Quốc Huy như “Âm vang núi rừng”, “Tiếng gọi vùng cao”, “Bay trên mùa vàng” đã khắc họa thành công bức tranh hùng vĩ của núi rừng quê hương. Gần đây nhất, tác phẩm “Tiếng sáo gọi bạn” của anh đã tạo được tiếng vang lớn, tiếp tục khẳng định thế mạnh trong việc khai thác chất liệu dân gian một cách tinh tế và đầy cảm hứng.
Thành công của nhạc sĩ Bùi Quốc Huy không thể thiếu sự đồng hành của người bạn nghề thân thiết - nhạc sĩ Hà Thành. Sự kết hợp giữa một người giỏi viết giai điệu và một người là “bậc thầy” về hòa âm phối khí đã tạo nên những tác phẩm độc đáo và mới lạ về cả nội dung lẫn hình thức thể hiện.
"Trong các tác phẩm của mình, tôi luôn có sự đồng hành của anh Hà Thành. Anh ấy giúp tôi hiện đại hóa những ý tưởng sơ khai qua những bản phối đầy màu sắc. Đôi khi tôi tự thể hiện, hoặc cùng các học sinh của mình truyền tải ca khúc, tất cả đều hướng tới mục tiêu đưa âm nhạc vùng cao đi xa hơn, đến được với công chúng yêu nhạc cả nước". Nhạc sĩ Bùi Quốc Huy tâm sự.
Sự nỗ lực của các nhạc sĩ Lào Cai đã được đền đáp bằng nhiều giải thưởng danh giá từ Trung ương đến địa phương nhưng trên hết, phần thưởng lớn nhất chính là sự đón nhận của công chúng, đặc biệt là thế hệ trẻ. Đó là niềm hạnh phúc khi những giai điệu mang âm hưởng núi rừng đã thực sự "sống" lại qua những bản hòa âm phối khí hiện đại, pha trộn giữa chất liệu dân gian mộc mạc với tiết tấu EDM sôi động, được biểu diễn trên cả sân khấu chuyên nghiệp lẫn không chuyên.
Việc làm mới âm nhạc dân tộc không có nghĩa là đánh mất bản sắc, mà khoác cho tác phẩm 'chiếc áo mới' để đến gần hơn với công chúng. Hành trình của nhạc sĩ Hà Thành, nhạc sĩ Bùi Quốc Huy và những nghệ sĩ trẻ Lào Cai là minh chứng cho thấy âm nhạc dân tộc luôn có sức sống mãnh liệt nếu chúng ta biết cách "kích hoạt" bằng sự sáng tạo không ngừng nghỉ. Những tác phẩm mới lạ mà quen thuộc ấy đang góp phần quan trọng vào việc định vị thương hiệu văn hóa Tây Bắc trên bản đồ âm nhạc Việt Nam.