Thay vì ngăn cấm, cần chung tay sáng tạo nội dung số vì trẻ em

Sự hiện diện của các thiết bị điện tử và mạng xã hội trong đời sống trẻ em Việt Nam là xu thế tất yếu, nhưng đi cùng là những nguy cơ, tác hại khó lường. Thay vì ngăn cấm, cần tạo thêm những “món ăn tinh thần” phong phú, lành mạnh để trẻ tự tin, an toàn trên không gian số.

tre-em-cam.jpg
Đại diện một số tổ chức thành viên sáng lập Mạng lưới DCCC ra mắt.

Đó là quan điểm của đa số chuyên gia văn hóa, giáo dục và cũng là thách thức đòi hỏi sự chung tay giải quyết từ mọi nguồn lực trong xã hội. Theo khảo sát được công bố tại lễ ra mắt Mạng lưới Sáng tạo nội dung số vì trẻ em vừa qua tại Hà Nội, có tới 91% trẻ em được hỏi cho biết sử dụng internet thường xuyên. Lợi ích của việc tiếp cận công nghệ là trẻ em có cơ hội học ngoại ngữ, mở rộng tài liệu học tập, rèn kỹ năng mềm, tham gia các hoạt động sáng tạo trực tuyến…

Tuy nhiên, ông Nguyễn Lâm Thanh, Tổng Giám đốc TikTok Việt Nam cũng cảnh báo “sức đề kháng” của trẻ trước thông tin độc hại còn thấp, khiến các em dễ bị tác động tiêu cực về nhận thức, hành vi, thậm chí trở thành nạn nhân của bắt nạt, lừa đảo hoặc trào lưu nguy hiểm trên mạng. Những vụ việc như “bắt cóc online” xôn xao dư luận thời gian vừa qua đặt ra câu hỏi: Làm sao để công nghệ trở thành công cụ hỗ trợ trẻ em phát triển, thay vì gây nguy hiểm?

Nghiên cứu của các tổ chức trong nước đã chỉ ra hơn 30% trẻ từng tiếp xúc với nội dung bạo lực, khiêu dâm hoặc tin giả. Khảo sát khác cho thấy, chỉ 15-28% trẻ và phụ huynh có đủ nhận thức về các nguy cơ trực tuyến, chẳng hạn như quấy rối, xâm hại tình dục. Không chỉ lo ngại về nội dung, nhiều nhà sáng tạo bày tỏ trăn trở về môi trường sản xuất và thị trường.

Nghệ sĩ Ưu tú, đạo diễn Trịnh Lâm Tùng cho biết, nhiều kênh YouTube hướng tới trẻ em thu hút hàng chục triệu lượt xem dù nội dung sơ sài, thậm chí vô bổ, trong khi sản phẩm nghệ thuật chỉn chu gặp khó về kinh phí và phân phối. Người tạo nên thương hiệu phim hoạt hình “Trạng Quỳnh” cũng nhấn mạnh mối lo đứt gãy văn hoá: “Chúng ta đang thấy một thế hệ trẻ đôi khi bị gọi vui là “thế hệ cợt nhả”, nắm bắt xu hướng trên mạng cực nhanh nhưng ít quan tâm giữ gìn giá trị truyền thống. Giờ đây chúng ta có trách nhiệm khơi gợi lại điều đó bằng cách cẩn trọng với sáng tạo của mình”.

Ở góc độ báo chí, ông Phạm Định Thi, Tổng Thư ký Tòa soạn Báo Thiếu niên Tiền phong và Nhi đồng, cho rằng báo in thiếu nhi đang mất độc giả về tay mạng xã hội vì “chưa thực sự tạo ra nhiều nội dung số xuất sắc”. Tuy nhiên, báo chí vẫn có lợi thế riêng: Hệ thống phát hành vào trường học, khả năng định hướng thông qua câu chuyện người tốt, việc tốt hay “5 điều Bác Hồ dạy”… Ông cho rằng, nếu kết hợp giữa báo chí, phụ huynh và nền tảng số, có thể tạo thành bộ lọc vững chắc bảo vệ trẻ em trên không gian mạng.

Với góc nhìn chuyên gia công nghệ, ông Nguyễn Lâm Thanh cho biết các nền tảng phổ biến như TikTok, Meta, Google và các nhà sáng tạo nội dung có vai trò then chốt, cần phát triển công cụ hướng dẫn phụ huynh, giáo viên, đồng thời khuyến khích sáng tạo nội dung tích cực về học tập, văn hóa, đạo đức, lối sống. Sự ra đời của Mạng lưới Sáng tạo nội dung số vì trẻ em do Liên minh Sáng tạo nội dung số Việt Nam phối hợp Tổ chức World Vision Vietnam và các đối tác thực hiện cũng là một bước tiến đáng kể.

Theo bà Phan Thị Kim Liên, Phó Trưởng Ban điều hành, mạng lưới được hình thành nhằm kết nối các cá nhân, tổ chức sáng tạo nội dung, huy động nguồn lực, chia sẻ kinh nghiệm, từ đó tạo ra sản phẩm số an toàn, hấp dẫn và có giá trị giáo dục. Điểm mới là coi trẻ em không chỉ là đối tượng bảo vệ mà còn là đối tác cùng tham gia sáng tạo, để các em vừa học hỏi, vừa góp phần xây dựng nội dung lành mạnh. Mạng lưới đặt mục tiêu thu hút 100 cá nhân và tổ chức tham gia sáng tạo trong vòng 2 năm tới, đồng thời phát hành hơn 200 sản phẩm nội dung mang tính giáo dục và an toàn cho trẻ nhỏ trong giai đoạn đầu.

Các chuyên gia, đại diện cơ quan quản lý và tổ chức xã hội cũng tiếp tục đề xuất các giải pháp như: Hoàn thiện khung pháp lý và tiêu chuẩn gắn nhãn độ tuổi; có chính sách hỗ trợ và khuyến khích các nhà sáng tạo nội dung số chất lượng cao, bao hàm cả giáo dục, nghệ thuật và giải trí; đưa kỹ năng an toàn số vào chương trình học và ngoại khóa; tăng cường trách nhiệm của nền tảng qua báo cáo minh bạch và chế tài khi vi phạm; hợp tác liên ngành để triển khai mô hình thí điểm và nhân rộng nếu hiệu quả…

Thực tế cho thấy, trẻ em Việt Nam đang trưởng thành trong môi trường số được dự báo sẽ còn bùng nổ với cả cơ hội và thách thức. Kiến tạo không gian số an toàn, bổ ích cho trẻ em là trách nhiệm không chỉ của riêng ngành công nghệ hay giáo dục, văn hóa, mà của mọi cá nhân và tổ chức quan tâm đến tương lai thế hệ trẻ

nhandan.vn

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Trên 40.000 lượt khách đến tham quan Bảo tàng tỉnh Lào Cai

Trên 40.000 lượt khách đến tham quan Bảo tàng tỉnh Lào Cai

Năm 2025, hoạt động của Bảo tàng tỉnh Lào Cai ghi nhận nhiều chuyển biến tích cực khi chuyển dần từ mô hình “lưu giữ” sang “tương tác, trải nghiệm”, qua đó nâng cao hiệu quả truyền thông và thu hút đông đảo khách đến tham quan. Tính đến nay, tổng lượt khách đến Bảo tàng đạt trên 40.000 lượt, bằng 111,2% kế hoạch; trong đó khách quốc tế đạt 300 lượt, vượt 150% chỉ tiêu đề ra.

Chung một bộ sách giáo khoa: Góc nhìn của giáo viên và phụ huynh

Chung một bộ sách giáo khoa: Góc nhìn của giáo viên và phụ huynh

Từ năm học 2026-2027, cả nước sẽ sử dụng chung một bộ sách giáo khoa (SGK) thống nhất, thay vì các địa phương tự chọn nhiều bộ như hiện nay. Theo Nghị quyết 71-NQ/TW của Bộ Chính trị, chủ trương này hướng tới đảm bảo công bằng trong tiếp cận tri thức và nâng cao tính thống nhất, chất lượng của nền giáo dục. Bài viết dưới đây ghi nhận ý kiến của một số giáo viên và phụ huynh tại Lào Cai về chủ trương này.

Cống hiến bằng trí tuệ, chữa lành bằng trái tim

Cống hiến bằng trí tuệ, chữa lành bằng trái tim

Thực hiện lời dạy của Bác Hồ "Lương y như từ mẫu", đội ngũ thầy thuốc trẻ Lào Cai luôn nỗ lực rèn luyện nâng cao tay nghề, bồi dưỡng y đức. Họ trở thành những tấm gương sáng về sự tận tâm, hết lòng chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân.

Quang cảnh Lễ mít tinh

Lào Cai phát động Lễ mít tinh về bình đẳng giới và ứng phó biến đổi khí hậu 2025

Sáng 5/12, tại phường Yên Bái, Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) Việt Nam phối hợp với Cơ quan Liên Hợp Quốc về bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ (UN Women) và Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Lào Cai tổ chức Lễ mít tinh với chủ đề: “Thúc đẩy bình đẳng giới và quyền của phụ nữ thông qua hành động ứng phó biến đổi khí hậu và giảm thiểu rủi ro thiên tai” năm 2025. Sự kiện nằm trong khuôn khổ dự án do UN Women tài trợ.

Chú trọng công tác an toàn thực phẩm tại địa bàn vùng cao

Chú trọng công tác an toàn thực phẩm tại địa bàn vùng cao

Trong những năm gần đây, an toàn thực phẩm (ATTP) tại khu vực vùng cao luôn được ngành y tế và cơ quan chức năng quan tâm đặc biệt, góp phần nâng cao chất lượng đời sống người dân vùng cao. Các hoạt động kiểm tra, giám sát, truyền thông và giáo dục về ATTP được triển khai đồng bộ, đạt nhiều kết quả tích cực.

"Nảy mầm" hạnh phúc

Từ chỗ phải đối mặt với nguy cơ sạt lở, mất nhà ở mỗi mùa mưa lũ, cuộc sống của hơn 50 hộ dân ở khu dân cư Đông Nuốc, thôn Sài Lương 2, xã Mỏ Vàng đã "hồi sinh", với diện mạo mới đầy hứa hẹn.

Gửi yêu thương lên miền lạnh

Gửi yêu thương lên miền lạnh

Mùa đông, những cơn gió núi, sương mù tràn về các bản làng vùng cao mang theo giá rét, cũng là lúc những ngọn lửa ấm của tình yêu thương được thắp lên. Từ trái tim rộng mở, những món quà giản dị nhưng chan chứa yêu thương của những nhà hảo tâm được gửi đến giúp trẻ em vùng cao vượt qua những ngày đông giá buốt. 

Bài cuối: Những “nút thắt” cần tháo gỡ

Nâng cao chất lượng hoạt động của các trung tâm phục vụ hành chính công: Bài cuối: Những “nút thắt” cần tháo gỡ

Bên cạnh kết quả đạt được, thực tế hoạt động của trung tâm phục vụ hành chính công các xã, phường và việc triển khai phân cấp thực hiện thủ tục hành chính tại Lào Cai vẫn còn một số khó khăn, vướng mắc, như đội ngũ cán bộ công nghệ thông tin còn thiếu, hạ tầng công nghệ và các phần mềm công vụ chưa đồng bộ khiến việc xử lý hồ sơ chưa đáp ứng yêu cầu đề ra.

Chú trọng chăm sóc sức khỏe người cao tuổi trong mùa lạnh

Chú trọng chăm sóc sức khỏe người cao tuổi trong mùa lạnh

Thời tiết lạnh, sức đề kháng kém, khiến người cao tuổi dễ mắc và gia tăng triệu chứng các bệnh hô hấp, xương khớp, tim mạch. Do đó, việc tăng cường chăm sóc sức khỏe, giữ ấm và theo dõi thường xuyên là vô cùng cần thiết để bảo vệ sức khỏe cho người cao tuổi trong mùa lạnh.

Sáng kiến đột phá - hiệu quả tích cực

Sáng kiến đột phá - hiệu quả tích cực

Ngay khi vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp, khu vực Sa Pa đứng trước những cơ hội mới nhưng cũng đối mặt với không ít thách thức, đặc biệt là trong công tác quản lý liên vùng.

Bài 1: Chủ động xây dựng bộ máy và phân cấp triển khai

Nâng cao chất lượng hoạt động của các trung tâm phục vụ hành chính công: Bài 1: Chủ động xây dựng bộ máy và phân cấp triển khai

Sau gần 5 tháng thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp, với sự chỉ đạo quyết liệt của Tỉnh ủy, UBND tỉnh trong đẩy mạnh phân cấp, phân quyền thực hiện thủ tục hành chính (TTHC) đã góp phần nâng cao chất lượng phục vụ người dân, doanh nghiệp. Những kết quả bước đầu tại các trung tâm phục vụ hành chính công (PVHCC)trên địa bàn cho thấy mô hình đang phát huy hiệu quả thiết thực, hướng tới xây dựng “chính quyền phục vụ” gần dân, vì dân.

Gần dân, sát cơ sở - cách làm hiệu quả ở Sa Pa

Gần dân, sát cơ sở - cách làm hiệu quả ở Sa Pa

Thực hiện mục tiêu xây dựng chính quyền gần dân, phục vụ Nhân dân ngày càng tốt hơn, sau hơn 5 tháng vận hành mô hình chính quyền hai cấp, phường Sa Pa đã triển khai nhiều mô hình, cách làm sáng tạo, tạo được sự đồng thuận của người dân và doanh nghiệp.

fb yt zl tw