Thay vì ngăn cấm, cần chung tay sáng tạo nội dung số vì trẻ em

Sự hiện diện của các thiết bị điện tử và mạng xã hội trong đời sống trẻ em Việt Nam là xu thế tất yếu, nhưng đi cùng là những nguy cơ, tác hại khó lường. Thay vì ngăn cấm, cần tạo thêm những “món ăn tinh thần” phong phú, lành mạnh để trẻ tự tin, an toàn trên không gian số.

tre-em-cam.jpg
Đại diện một số tổ chức thành viên sáng lập Mạng lưới DCCC ra mắt.

Đó là quan điểm của đa số chuyên gia văn hóa, giáo dục và cũng là thách thức đòi hỏi sự chung tay giải quyết từ mọi nguồn lực trong xã hội. Theo khảo sát được công bố tại lễ ra mắt Mạng lưới Sáng tạo nội dung số vì trẻ em vừa qua tại Hà Nội, có tới 91% trẻ em được hỏi cho biết sử dụng internet thường xuyên. Lợi ích của việc tiếp cận công nghệ là trẻ em có cơ hội học ngoại ngữ, mở rộng tài liệu học tập, rèn kỹ năng mềm, tham gia các hoạt động sáng tạo trực tuyến…

Tuy nhiên, ông Nguyễn Lâm Thanh, Tổng Giám đốc TikTok Việt Nam cũng cảnh báo “sức đề kháng” của trẻ trước thông tin độc hại còn thấp, khiến các em dễ bị tác động tiêu cực về nhận thức, hành vi, thậm chí trở thành nạn nhân của bắt nạt, lừa đảo hoặc trào lưu nguy hiểm trên mạng. Những vụ việc như “bắt cóc online” xôn xao dư luận thời gian vừa qua đặt ra câu hỏi: Làm sao để công nghệ trở thành công cụ hỗ trợ trẻ em phát triển, thay vì gây nguy hiểm?

Nghiên cứu của các tổ chức trong nước đã chỉ ra hơn 30% trẻ từng tiếp xúc với nội dung bạo lực, khiêu dâm hoặc tin giả. Khảo sát khác cho thấy, chỉ 15-28% trẻ và phụ huynh có đủ nhận thức về các nguy cơ trực tuyến, chẳng hạn như quấy rối, xâm hại tình dục. Không chỉ lo ngại về nội dung, nhiều nhà sáng tạo bày tỏ trăn trở về môi trường sản xuất và thị trường.

Nghệ sĩ Ưu tú, đạo diễn Trịnh Lâm Tùng cho biết, nhiều kênh YouTube hướng tới trẻ em thu hút hàng chục triệu lượt xem dù nội dung sơ sài, thậm chí vô bổ, trong khi sản phẩm nghệ thuật chỉn chu gặp khó về kinh phí và phân phối. Người tạo nên thương hiệu phim hoạt hình “Trạng Quỳnh” cũng nhấn mạnh mối lo đứt gãy văn hoá: “Chúng ta đang thấy một thế hệ trẻ đôi khi bị gọi vui là “thế hệ cợt nhả”, nắm bắt xu hướng trên mạng cực nhanh nhưng ít quan tâm giữ gìn giá trị truyền thống. Giờ đây chúng ta có trách nhiệm khơi gợi lại điều đó bằng cách cẩn trọng với sáng tạo của mình”.

Ở góc độ báo chí, ông Phạm Định Thi, Tổng Thư ký Tòa soạn Báo Thiếu niên Tiền phong và Nhi đồng, cho rằng báo in thiếu nhi đang mất độc giả về tay mạng xã hội vì “chưa thực sự tạo ra nhiều nội dung số xuất sắc”. Tuy nhiên, báo chí vẫn có lợi thế riêng: Hệ thống phát hành vào trường học, khả năng định hướng thông qua câu chuyện người tốt, việc tốt hay “5 điều Bác Hồ dạy”… Ông cho rằng, nếu kết hợp giữa báo chí, phụ huynh và nền tảng số, có thể tạo thành bộ lọc vững chắc bảo vệ trẻ em trên không gian mạng.

Với góc nhìn chuyên gia công nghệ, ông Nguyễn Lâm Thanh cho biết các nền tảng phổ biến như TikTok, Meta, Google và các nhà sáng tạo nội dung có vai trò then chốt, cần phát triển công cụ hướng dẫn phụ huynh, giáo viên, đồng thời khuyến khích sáng tạo nội dung tích cực về học tập, văn hóa, đạo đức, lối sống. Sự ra đời của Mạng lưới Sáng tạo nội dung số vì trẻ em do Liên minh Sáng tạo nội dung số Việt Nam phối hợp Tổ chức World Vision Vietnam và các đối tác thực hiện cũng là một bước tiến đáng kể.

Theo bà Phan Thị Kim Liên, Phó Trưởng Ban điều hành, mạng lưới được hình thành nhằm kết nối các cá nhân, tổ chức sáng tạo nội dung, huy động nguồn lực, chia sẻ kinh nghiệm, từ đó tạo ra sản phẩm số an toàn, hấp dẫn và có giá trị giáo dục. Điểm mới là coi trẻ em không chỉ là đối tượng bảo vệ mà còn là đối tác cùng tham gia sáng tạo, để các em vừa học hỏi, vừa góp phần xây dựng nội dung lành mạnh. Mạng lưới đặt mục tiêu thu hút 100 cá nhân và tổ chức tham gia sáng tạo trong vòng 2 năm tới, đồng thời phát hành hơn 200 sản phẩm nội dung mang tính giáo dục và an toàn cho trẻ nhỏ trong giai đoạn đầu.

Các chuyên gia, đại diện cơ quan quản lý và tổ chức xã hội cũng tiếp tục đề xuất các giải pháp như: Hoàn thiện khung pháp lý và tiêu chuẩn gắn nhãn độ tuổi; có chính sách hỗ trợ và khuyến khích các nhà sáng tạo nội dung số chất lượng cao, bao hàm cả giáo dục, nghệ thuật và giải trí; đưa kỹ năng an toàn số vào chương trình học và ngoại khóa; tăng cường trách nhiệm của nền tảng qua báo cáo minh bạch và chế tài khi vi phạm; hợp tác liên ngành để triển khai mô hình thí điểm và nhân rộng nếu hiệu quả…

Thực tế cho thấy, trẻ em Việt Nam đang trưởng thành trong môi trường số được dự báo sẽ còn bùng nổ với cả cơ hội và thách thức. Kiến tạo không gian số an toàn, bổ ích cho trẻ em là trách nhiệm không chỉ của riêng ngành công nghệ hay giáo dục, văn hóa, mà của mọi cá nhân và tổ chức quan tâm đến tương lai thế hệ trẻ

nhandan.vn

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Thôn Làng Chút làm 2 cầu tạm qua suối

Thôn Làng Chút làm 2 cầu tạm qua suối

Do ảnh hưởng của hoàn lưu bão số 10, 3 cây cầu bắc qua suối Chút tại thôn Làng Chút, xã Văn Bàn bị cuốn trôi, vùi lấp không thể sử dụng được. Để kết nối giao thông tạm thời, UBND xã Văn Bàn đã chỉ đạo các lực lượng tại chỗ và người dân dựng cầu tạm bằng tre, gỗ.

Phụ nữ Lào Cai đồng hành xây dựng cộng đồng "sáng - xanh - sạch - đẹp"

Phụ nữ Lào Cai đồng hành xây dựng cộng đồng "sáng - xanh - sạch - đẹp"

Hướng tới mục tiêu gìn giữ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu, những năm qua, các cấp Hội Liên hiệp Phụ nữ trên địa bàn tỉnh đã triển khai xây dựng nhiều mô hình, hoạt động thiết thực, hiệu quả. Qua đó, góp phần tích cực vào việc đổi mới cảnh quan nông thôn, xây dựng đô thị hài hòa, văn minh.

Phường Nghĩa Lộ và các xã Trịnh Tường, Liên Sơn Xuân Ái tổ chức thành công Đại hội đại biểu Hội Liên hiệp Phụ nữ lần thứ I

Phường Nghĩa Lộ và các xã Trịnh Tường, Liên Sơn Xuân Ái tổ chức thành công Đại hội đại biểu Hội Liên hiệp Phụ nữ lần thứ I

Nhằm tổng kết, đánh giá tình hình công tác hội và phong trào phụ nữ trong nhiệm kỳ qua, rút ra bài học kinh nghiệm và đề ra phương hướng nhiệm kỳ mới, trong ngày 10 - 15/10, tại phường Nghĩa Lộ và các xã Trịnh Tường, Liên Sơn, Xuân Ái đã tổ chức Đại hội đại biểu Hội liên hiệp Phụ nữ lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030.

Những thầy giáo trẻ tiêu biểu học và làm theo Bác

Những thầy giáo trẻ tiêu biểu học và làm theo Bác

Thông qua việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, nhiều cán bộ Đoàn, đoàn viên thanh niên trên địa bàn tỉnh luôn nỗ lực rèn luyện, phát huy vai trò tiên phong, gương mẫu, góp phần tích cực xây dựng, phát triển quê hương trong thời kỳ đổi mới.

Lan toả tinh thần đoàn kết trước thử thách thiên nhiên

Lan toả tinh thần đoàn kết trước thử thách thiên nhiên

“Ðoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết - Thành công, thành công, đại thành công” - lời dạy năm nào của Bác Hồ cho đến nay vẫn vẹn nguyên ý nghĩa thời đại, bởi đơn giản đó là chân lý, là giá trị cốt lõi tạo thành sức mạnh dân tộc. Từ cuộc chiến chống giặc ngoại xâm ở quá khứ hay chống thiên tai ở hiện tại cũng vậy, đại đoàn kết dân tộc đã tạo cho Lào Cai một sức mạnh to lớn, đủ ấm áp để tỏa sáng, đủ mạnh mẽ để vượt qua bão giông.

Bộ GD&ĐT 'siết' tuyển sinh 2026: Yêu cầu sớm công bố đề án, giảm phương thức xét tuyển

Bộ GD&ĐT 'siết' tuyển sinh 2026: Yêu cầu sớm công bố đề án, giảm phương thức xét tuyển

“Hoàn thiện và sớm công bố đề án tuyển sinh năm 2026, khắc phục triệt để vấn đề công bằng, tin cậy trong các phương thức, thực hiện phương án xét tuyển theo hướng ổn định, giảm số lượng phương thức xét tuyển bảo đảm phù hợp”, là yêu cầu của Bộ GD&ĐT đối với các đại học, học viện, trường đại học, cao đẳng sư phạm.

Doanh nghiệp bị thiệt hại do bão lũ được tạm dừng đóng quỹ hưu trí, tử tuất theo Luật mới

Doanh nghiệp bị thiệt hại do bão lũ được tạm dừng đóng quỹ hưu trí, tử tuất theo Luật mới

Nếu thiệt hại nặng do bão lũ, doanh nghiệp có thể được tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất theo quy định mới của Luật Bảo hiểm xã hội 2024. Chính sách này nhằm hỗ trợ các đơn vị giảm áp lực tài chính, duy trì hoạt động sản xuất và bảo đảm quyền lợi cho người lao động trong giai đoạn khó khăn.

Dấn thân cống hiến

Dấn thân cống hiến

Trải qua gần 70 năm xây dựng và phát triển, Hội Liên hiệp Thanh niên (LHTN) Việt Nam đã trở thành mái nhà chung của hàng triệu thanh niên cả nước. 

fb yt zl tw