Quét mã QR mọi lúc, mọi nơi
Với việc phát triển mạnh mẽ của internet và sự gia tăng của người dùng thiết bị thông minh, cuộc chuyển đổi từ thanh toán bằng tiền mặt sang thanh toán không dùng tiền mặt diễn ra nhanh chóng, trở nên phổ biến hơn bao giờ hết. Sự chuyển đổi này ảnh hưởng đến mọi mặt của đời sống xã hội.

Tại chợ Yên Thịnh, phường Văn Phú, hầu hết các sạp hàng tại đây đều có mã QR, khách hàng chỉ cần lựa chọn hàng hóa, quét mã QR bằng điện thoại. Để thuận tiện hơn, nhiều tiểu thương còn trang bị cả những chiếc loa nhỏ xinh, khách hàng chỉ cần chuyển tiền tới tài khoản, lập tức có âm thanh phát ra: “Đã thanh toán thành công…”. Toàn bộ quá trình giao dịch diễn ra trên điện thoại nhanh chóng, không cần tiền mặt trao tay.
"Khách hàng bây giờ mua ít hay mua nhiều đều chuyển khoản vì nhiều người không dùng tiền mặt. Phương thức thanh toán này rất tiện lợi. Tôi không phải chuẩn bị tiền lẻ để trả lại nhiều như trước và khách chỉ cần quét mã QR. Tôi nhanh chóng nhận được tiền và quản lý tốt doanh thu trong ngày" - bà Trần Thị Liên, tiểu thương kinh doanh tại đây chia sẻ. Cửa hàng của bà Liên là một trong trên 50.000 điểm chấp nhận thanh toán không dùng tiền mặt trên toàn tỉnh.

Những mã QR đã quen thuộc với mọi người từ chợ dân sinh, cửa hàng tạp hóa, siêu thị, bộ phận phục vụ hành chính công… Điều đó có được nhờ sự nhanh nhạy của các ngân hàng thương mại trong việc chuyển đổi số. Với hệ thống ngân hàng rộng khắp gồm: 29 chi nhánh ngân hàng thương mại, 20 chi nhánh cấp II vốn của hệ thống Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, 135 phòng giao dịch, 7 điểm giao dịch lưu động bằng ô tô chuyên dụng của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông nghiệp nông thôn, ngày càng nhiều người dân có cơ hội trải nghiệm các tiện ích của thời đại số.
Chị Bùi Quế Anh ở phường Âu Lâu cho biết: Chỉ với một chiếc điện thoại thông minh có kết nối internet, tôi có thể thanh toán hóa đơn tiền điện thoại, điện, nước, internet; mua vé máy bay, tàu, xe, trả tiền taxi, vé xem phim, đặt phòng khách sạn… Việc sử dụng các ứng dụng còn có thêm nhiều ưu đãi.
Ngày càng có nhiều người như chị Quế Anh ra đường không cần mang theo ví tiền, nhờ sự phát triển mạnh mẽ của giao dịch qua điện thoại di động. Cụ thể, giai đoạn 2022 - 2025, số lượng giao dịch tăng trưởng bình quân 93,8%/năm, còn giá trị giao dịch tăng trưởng bình quân lên tới 107,8%/năm.
Động lực cho tăng trưởng
Đến nay, trên địa bàn toàn tỉnh Lào Cai, tỷ lệ khách hàng thanh toán tiền điện bằng hình thức thanh toán không dùng tiền mặt đạt 94,94%; trong đó, 50,65% khách hàng sử dụng ví điện tử và tổ chức trung gian thanh toán; 44,28% thanh toán qua ngân hàng.
Bên cạnh đó, Công ty cổ phần Cấp nước Lào Cai và Công ty cổ phần Cấp nước và Xây dựng Yên Bái đã phối hợp với các chi nhánh ngân hàng thương mại, đơn vị cung cấp dịch vụ trên địa bàn tỉnh thực hiện thu tiền nước bằng hình thức thanh toán không dùng tiền mặt, tích cực phổ biến, tuyên truyền, vận động các tổ chức, cá nhân sử dụng dịch vụ thu hộ tiền nước qua tài khoản mở tại các ngân hàng.

Trên địa bàn tỉnh, các ngân hàng đã triển khai và kết nối cung cấp dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt cho việc khám, chữa bệnh tại 100% cơ sở y tế từ tuyến tỉnh đến xã, phường. Đồng thời, các đơn vị thường xuyên tổ chức tuyên truyền, khuyến khích người dân và tổ chức sử dụng hình thức này để thanh toán viện phí. Nhiều giải pháp linh hoạt cũng được áp dụng nhằm hỗ trợ khách hàng như thanh toán qua chuyển khoản, POS, QR code tại tất cả các cơ sở y tế trong tỉnh.
Cùng đó, ngành ngân hàng còn chủ động, tích cực phối hợp với các sở, ngành liên quan đẩy mạnh chi trả trợ cấp trên địa bàn, nhất là tích cực phối hợp mở tài khoản thanh toán và phát hành thẻ cho các đối tượng nhận chi trả; đồng thời, vận động khách hàng nhận trợ cấp qua tài khoản.
Bà Lã Thị Minh, xã Thác Bà cho biết: Từ ngày nhận lương qua tài khoản, tôi không còn phải đợi chờ ở điểm bưu điện để lĩnh lương hàng tháng. Tôi hoàn toàn chủ động trong việc rút tiền tại ngân hàng, nhanh chóng và tiết kiệm thời gian.
Có thể thấy, việc triển khai Đề án phát triển thanh toán không dùng tiền mặt đã mang lại những chuyển biến rõ rệt, góp phần thay đổi dần thói quen sử dụng tiền mặt trong giao dịch, kéo theo tỷ lệ tiền mặt trong lưu thông giảm đáng kể. Đặc biệt, ở khu vực đô thị, việc áp dụng thanh toán không dùng tiền mặt diễn ra thuận lợi hơn, khi các cơ sở kinh doanh và người dân đã hình thành thói quen thu, chi qua tài khoản ngân hàng hoặc các trung gian thanh toán nhờ những tiện ích vượt trội mà hình thức này đem lại.
Phó Giám đốc Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh khu vực 4 - Nguyễn Quang Đạt cho biết: “Các tổ chức tín dụng trên địa bàn đã triển khai, ứng dụng đa dạng hóa các sản phẩm, dịch vụ thanh toán điện tử, xây dựng các chương trình khuyến mại để khuyến khích việc thanh toán không dùng tiền mặt, đồng thời tăng cường công tác an toàn, bảo mật trong giao dịch, đáp ứng nhu cầu khách hàng trong giao dịch thanh toán điện tử. Hệ thống thanh toán của ngành ngân hàng trên địa bàn tiếp tục được phát triển cả về số lượng và chất lượng dịch vụ, đặc biệt là dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt đã góp phần tạo dựng được ý thức, thói quen cho người dân.
Thời gian tới, ngành ngân hàng tiếp tục đẩy mạnh công tác phổ biến, tuyên truyền, giáo dục tài chính và tổ chức thực hiện có hiệu quả Đề án, chỉ đạo của Chính phủ về thanh toán không dùng tiền mặt trên địa bàn đến toàn thể cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và Nhân dân trên địa bàn, nhất là đối với khu vực vùng sâu, vùng xa nhằm nâng cao nhận thức về vai trò, ý nghĩa, lợi ích của thanh toán không dùng tiền mặt cũng như kiến thức, kỹ năng sử dụng sản phẩm, dịch vụ về thanh toán không dùng tiền mặt.
Ngày 30/7/2025, Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc đã ký Công điện số 124/CĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ gửi các bộ, ngành, địa phương về việc thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt. Có thể thấy, thanh toán không dùng tiền mặt không chỉ là thay đổi một thói quen, đem lại nhiều tiện ích trong cuộc sống mà đã trở thành chiến lược quốc gia.