Hai quốc gia láng giềng Đông Nam Á đã thống nhất kế hoạch 3 giai đoạn được giám sát bởi nhóm quan sát viên ASEAN (AOT). Hai bên nhấn mạnh nguyên tắc "không che giấu, không bóp méo thông tin", thể hiện cam kết củng cố lòng tin và duy trì ổn định khu vực.
Thông cáo được đưa ra sau cuộc họp đặc biệt của Ủy ban Biên giới Khu vực (RBC) giữa Quân khu 2 Thái Lan và Quân khu 4 Campuchia, tổ chức tại cửa khẩu Chong Chom, huyện Kap Choeng, tỉnh Surin vào ngày 31/10. Cuộc họp do Trung tướng Weerayut Raksilp (Chỉ huy Quân khu 2, Thái Lan) và Trung tướng Pov Heng (Chỉ huy Quân khu 4, Campuchia) đồng chủ trì, với sự tham dự của các quan sát viên từ hai nước.
Theo phía Thái Lan, cuộc họp này được tổ chức nhằm triển khai kết quả của Hội nghị Ủy ban Biên giới Chung (GBC) đặc biệt lần thứ hai hôm 23/10 tại Kuala Lumpur, cũng như tuân thủ các nguyên tắc được nêu trong Tuyên bố chung ký tại Hội nghị Cấp cao ASEAN ngày 26/10, với sự tham gia của Thủ tướng Thái Lan, Campuchia, Malaysia và Tổng thống Mỹ Donald Trump. Tuyên bố này thể hiện quyết tâm chung của bốn nước trong việc thúc đẩy minh bạch, xây dựng lòng tin và quản lý quân sự có trách nhiệm ở khu vực Đông Nam Á.
Hai bên đã nhất trí phân loại vũ khí cần rút thành ba nhóm chính: Nhóm A - Hệ thống pháo phản lực nhiều nòng; Nhóm B - Các loại pháo kéo và pháo tự hành, cỡ nòng từ 105 mm đến 155 mm; Nhóm C - Xe bọc thép và xe tăng chiến đấu chủ lực.
Theo kế hoạch, Giai đoạn 1 (rút nhóm A) sẽ được thực hiện từ 1 - 21/11/2025; Giai đoạn 2 (rút nhóm B) diễn ra từ 22/11 - 12/12/2025, và Giai đoạn 3 (rút nhóm C) tiến hành từ 13 - 31/12/2025. Tất cả đều được diễn ra dưới sự giám sát, xác minh và ghi nhận của nhóm quan sát viên ASEAN.
Cả hai nước đồng ý tạo điều kiện thuận lợi cho việc kiểm tra, ghi chép và công bố thông tin minh bạch. Mỗi giai đoạn sẽ có cuộc họp giữa các ban thư ký RBC để lên kế hoạch chi tiết, có thể họp trực tuyến hoặc trực tiếp, bảo đảm phối hợp nhịp nhàng và kiểm chứng hiệu quả.
Trong thông cáo, Quân khu 2 Thái Lan nhấn mạnh: "Mọi bước thực hiện đều dựa trên nguyên tắc tôn trọng chủ quyền, bảo vệ lợi ích quốc gia và an toàn của người dân". Cả hai bên cũng khẳng định, bất kỳ hành vi che giấu hay sai lệch số lượng vũ khí nào sẽ bị xem là thiếu thiện chí và làm tổn hại tiến trình bình thường hóa quan hệ.
Thỏa thuận rút vũ khí lần này được đánh giá là một bước ngoặt quan trọng trong nỗ lực giảm căng thẳng và xây dựng lòng tin dọc tuyến biên giới Thái Lan - Campuchia, vốn từng nhiều lần chứng kiến các vụ đụng độ quân sự trong quá khứ.
Việc triển khai thành công kế hoạch 3 giai đoạn này, với sự giám sát của ASEAN, không chỉ giúp ổn định quan hệ song phương mà còn góp phần củng cố an ninh và hợp tác quốc phòng trong toàn khu vực Đông Nam Á.
