Quay về E-magazine Theo dõi Báo Lào Cai trên Google News
Ở nơi hạt rau từng “gửi ra tiền phương”

Ở nơi hạt rau từng “gửi ra tiền phương”

Sa Pa - nơi gợi cảm hứng bất tận của biết bao tác phẩm thi ca, nhạc, họa. Chỉ một đóa hoa, nhành cây, ngọn đá cũng gợi bao nỗi niềm, trở thành những biểu tượng vượt thời gian. Nhạc sỹ Vĩnh Cát cũng không ngoại lệ, một lần đến Sa Pa, ông vô cùng xúc động và đã sáng tác ca khúc “Sa Pa thành phố trong” sương với những ca từ thấm đẫm yêu thương: “Gửi ra tiền phương hạt giống rau em trồng. Gửi tới biên cương cả tình em yêu thương...”.

Trong một ngày hương xuân tràn khắp nẻo, men theo những ca từ thiết tha, chúng tôi ngược đèo, ngược núi đến thôn Sâu Chua, xã Sa Pả, huyện Sa Pa (nay là tổ 4, phường Sa Pả, thị xã Sa Pa) - nơi từng là quê hương của những hạt giống rau gửi ra tiền phương năm ấy.

0b6210ff8ba626f87fb7.jpg
bbb858d1c3886ed63799.jpg

Đã sang xuân mà trời đất Sa Pa vẫn không có một ngày nắng, cứ mịt mù từ sáng đến tận đêm muộn. Anh Hạng A Xeng, cán bộ nông - lâm phường Sa Pả đón tôi ở Quốc lộ 4D đoạn đầu đường rẽ vào tổ 4. Sau phút chào hỏi, anh nổ máy đưa tôi ngược dốc. Con đường đã được trải nhựa nhưng theo thời gian, mưa nắng khiến mặt đường bị bong tróc, trồi sụt, lại thêm độ dốc cao, khúc cua tay áo lớn, nên quãng đường 5 km từ quốc lộ đến với trung tâm của tổ 4 rất khó khăn. Càng lên cao gió rít càng mạnh, hơi lạnh như thấu tận xương thịt.

Sau một hồi “gầm gừ”, chiếc xe máy đưa chúng tôi đến ngôi nhà gỗ 5 gian làm theo kiểu truyền thống của người Mông. Nghe thấy tiếng xe máy nổ giòn, từ ngôi nhà thâm nâu, cụ ông hơn 80 tuổi mặc chiếc áo chàm đen của người Mông bước ra. Nhìn thấy anh Xeng thì chào vui vẻ bằng tiếng Mông. Anh Xeng bảo: “Đây là ông Châu A Dế, tộc trưởng của dòng họ Châu và cũng là người có uy tín nơi đây từ nhiều năm nay”. Khuôn mặt đã nhuốm màu thời gian nhưng những chuyện về thôn Sâu Chua từ mấy mươi năm trước và về tổ 4 ngày nay, ông Dế thông thuộc như lòng bàn tay.

94584ed7d58e78d0219f.jpg

Chiều muộn, sương xuống mỗi lúc một nhiều khiến không gian lạnh buốt. Ngồi trong ngôi nhà, tôi thầm nghĩ và chợt thấy thú vị khi người ta vẫn ví, Sa Pa như một cái tủ lạnh lớn treo giữa dãy Hoàng Liên Sơn hùng vĩ và thôn Sâu Chua chính là “ngăn cấp đông” vì nhiệt độ luôn thấp hơn khu vực trung tâm thị xã từ 2 - 3 độ C. Tuy nhiên, chính cái lạnh thấu xương ấy cộng với độ ẩm cao, đất mùn tươi tốt lại là điều kiện lý tưởng để các cây ăn quả ôn đới, các loại cây rau, hoa vụ đông phát triển quanh năm.

Bên bếp lửa hồng, ông Dế kể cho chúng tôi nghe nhiều câu chuyện thú vị.

de22f5516e08c3569a19.jpg

Với lợi thế khí hậu, thổ nhưỡng, lại thêm các xã viên chăm chỉ, Hợp tác xã Sâu Chua mở rộng sản xuất, nâng cao sản lượng, chất lượng qua từng năm. Chỉ tính riêng về sản xuất hạt rau su hào, năm 1972 - 1973, hợp tác xã có 12 ha đất sản xuất, thu được 2,2 tấn hạt; năm 1977, diện tích là 26 ha, thu 6,2 tấn hạt. Là mặt hàng đặc hữu nên giá trị hạt rau su hào rất cao. Thời mà nông dân những nơi khác ở Sa Pa khốn khó trăm bề, phải nhận gạo cứu đói của Chính phủ thì ở Sâu Chua 100% hộ đủ ăn và còn gửi tiền dự trữ mua gạo cho năm sau. 52/65 hộ có tiền gửi ngân hàng, gần một nửa số hộ làm được nhà ngói, nhà gỗ theo kiểu mới.

Cùng với các khu vực khác như trung tâm thị trấn Sa Pa, đèo Ô Quý Hồ (cũng sản xuất hạt rau su hào nhưng sản lượng ít và chất lượng hạt không bằng Sâu Chua), các xã viên Sâu Chua đã làm nên thương hiệu “quê hương của những hạt giống quý”. Hạt giống rau Sa Pa ngày càng được nâng lên về phẩm chất giống cũng như số lượng, trở thành vùng giống rau chủ yếu của quốc gia, cung cấp cho cả nước.

Đang sôi nổi, giọng ông Dế trầm hẳn xuống: Một thời, Sâu Chua là “vương quốc” của hạt rau giống, người dân Sâu Chua chủ yếu sống bằng nghề sản xuất hạt rau. Nhưng đến năm 1979, hợp tác xã không hoạt động nữa…

e7caa0533b0a9654cf1b.jpg

Hợp tác xã giải thể, dân Sâu Chua vì thế “mất” nghề, có hộ bỏ xứ ra đi, có hộ vẫn bám trụ. Ông Châu A Dế bảo: Trước đây, người Mông có tập quán du canh, du cư. Tuy nhiên, chính những năm tháng làm hợp tác xã sản xuất hạt rau giống đã dạy cho người Mông Sâu Chua có “an cư” thì mới “lạc nghiệp” được. Dù cho khó khăn chất chồng, chúng tôi vẫn quyết bám trụ mảnh đất cha ông để làm lại từ đầu.

Cùng với định hướng, chỉ đạo từ cấp trên, người dân Sâu Chua tích cực khai khẩn đất hoang, đưa các loại cây ăn quả giống mới vào trồng. Đặc biệt, hơn chục năm nay, du lịch Sa Pa phát triển mạnh, nhu cầu rau “sạch” lên ngôi, người dân Sâu Chua tập trung cải tạo vườn tạp, trồng rau hàng hóa. Kinh nghiệm trồng rau sao cho chất lượng tốt, mẫu mã đẹp của các xã viên năm xưa lại được dịp phát huy và truyền lại cho con cháu. Dạo quanh tổ 4 Sâu Chua ngày nay là những vườn rau xanh mướt trên lưng đồi, bên đường liên gia, liên thôn và đến tận cửa nhà dân.

c05c710dea54470a1e45.jpg

Gia đình anh Thào A Lềnh là một trong những hộ trồng rau nhiều nhất tổ 4. Tận dụng mọi diện tích có thể trong vườn nhà, trên nương đồi, anh Lềnh cùng vợ sản xuất rau hữu cơ. Gần 0,3 ha rau của gia đình luôn xanh tốt, mùa nào thức ấy với các loại rau đặc hữu của Sa Pa (su hào, bắp cải, ngồng su hào, cải mèo…), đặc biệt chú trọng trồng vào khung thời vụ trái với rau của vùng thấp để dễ dàng tiêu thụ. Mỗi năm, anh Lềnh thu hơn 2 tấn rau các loại, thu nhập trên 50 triệu đồng.

0613ae483511984fc100.jpg

Không chỉ gia đình anh Lềnh, tổ 4 có 84 hộ thì có đến 70 hộ trồng rau hàng hóa cho thu nhập ổn định. Nhiều gia đình làm nhà mới, sắm những đồ vật tiện ích đắt giá cũng từ những nguồn thu ấy. Như gia đình anh Thào A Lềnh năm 2023 vừa làm được ngôi nhà sàn trị giá gần 1 tỷ đồng.

Từ mô hình kinh tế hiệu quả và truyền thống trồng rau ở tổ 4, đến nay, 3 tổ còn lại của Sa Pả cũng mở rộng sản xuất rau hàng hóa. Những vùng rau an toàn của Sa Pả như Sâu Chua (tổ 4), Xả Séng (tổ 3), Hàm Rồng (tổ 2) và khu tổ 1 của thị trấn Sa Pa cũ nổi danh khắp nơi. Sa Pả trở thành “vựa rau sạch” của vùng đất mờ sương với diện tích rau ăn củ, cho lá hơn 100 ha, sản lượng gần 1.900 tấn các loại mỗi năm. Nhiều hộ sống chuyên bằng nghề trồng rau, như các hộ Giàng A Kỷ, Thào A Si, Thào A Vâu, Giàng A Chứ…

Ông Nguyễn Bá Nguyên, Chủ tịch UBND phường Sa Pả cho biết: Sa Pả đang trở thành vùng trọng điểm sản xuất rau an toàn của Sa Pa. Hiện nay, phường có 2 vùng rau an toàn trọng điểm của thị xã là tổ 3 Xả Séng và tổ 2 Hàm Rồng. Phường phối hợp với các ngành chức năng mở các lớp tập huấn nâng cao kỹ thuật trồng rau an toàn, rau trái vụ cho nông dân, đồng thời tích cực liên hệ, mở rộng liên kết với các doanh nghiệp thực hiện hợp tác trồng, cung ứng, bao tiêu sản phẩm rau an toàn cho bà con.

Chúng tôi chia tay Sa Pả, Sâu Chua trong ráng chiều mịt mùng sương và cái lạnh xắt da đặc trưng của “ngăn cấp đông” nhưng trong lòng đầy ấm áp, hân hoan. Trong sắc thắm của mùa xuân, mang theo câu chuyện cũ hòa với lời nói đầy hứng khởi của vị Chủ tịch phường, thấy yêu và tự hào hơn về những cư dân của “vương quốc” hạt rau thuở trước.

Ý kiến bạn đọc

Xin vui lòng gõ tiếng Việt có dấu

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Đất đồi cho quả ngọt

Đất đồi cho quả ngọt

Trên những triền đất đồi dốc trước kia chỉ trồng ngô, sắn, đậu tương…, nhiều hộ dân vùng cao huyện Bát Xát đã đưa cây lê VH6 - giống cây ăn quả ôn đới hợp khí hậu, hợp thổ nhưỡng về trồng. Sự mạnh dạn chuyển đổi đã “đánh thức” tiềm năng đất đồi, mở ra hướng phát triển kinh tế hiệu quả, từng bước hình thành vùng sản xuất hàng hóa và cho những mùa quả ngọt.

Cơ hội và thách thức của tín dụng xanh

Cơ hội và thách thức của tín dụng xanh

Trong bối cảnh toàn cầu hóa và biến đổi khí hậu ngày càng gia tăng, việc phát triển tín dụng xanh không chỉ là xu thế tất yếu mà còn là đòi hỏi cấp bách đối với Việt Nam. Ngành ngân hàng, với vai trò là huyết mạch của nền kinh tế, đang đứng trước cơ hội và thách thức lớn về tài chính xanh.

Công bố văn bằng bảo hộ nhãn hiệu tập thể “Dứa Bảo Thắng - Lào Cai”

Công bố văn bằng bảo hộ nhãn hiệu tập thể “Dứa Bảo Thắng - Lào Cai”

Ngày 04/6, UBND huyện Bảo Thắng phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Lào Cai, Trung tâm Chuyển giao công nghệ và khuyến nông (Viện Khoa học nông nghiệp Việt Nam) tổ chức công bố quyết định, trao văn bằng bảo hộ và cấp quyền sử dụng nhãn hiệu tập thể “Dứa Bảo Thắng - Lào Cai”.

Đổi mới để đồng hành với nông dân

Đổi mới để đồng hành với nông dân

Trong những năm qua, Trung tâm Khuyến nông và Nước sạch nông thôn tỉnh đã có nhiều đổi mới trong công tác tư vấn, hỗ trợ kỹ thuật cho các hợp tác xã (HTX), doanh nghiệp và nông hộ. Những đổi mới này đang góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất, hình thành các chuỗi liên kết và phát triển nông nghiệp hiện đại, bền vững.

Hàng trăm ha ngô ở Bảo Yên có tỷ lệ kết hạt thấp bất thường

Hàng trăm ha ngô ở Bảo Yên có tỷ lệ kết hạt thấp bất thường

Sau ảnh hưởng của hoàn lưu bão số 3 năm 2024, nhiều nông dân Bảo Yên hy vọng sẽ có một vụ mùa thắng lợi, trong đó có cây ngô, bởi theo quy luật sau lũ đất đai sẽ màu mỡ hơn. Tuy nhiên, theo đánh giá của huyện, năm nay mùa ngô xuân 2025 lại không như kỳ vọng, có sự giảm năng suất chung, nhất là diện tích trồng giống ngô được hỗ trợ từ nguồn dự trữ quốc gia.

Văn Bàn nâng tầm sản phẩm OCOP từ lợi thế địa phương

Văn Bàn nâng tầm sản phẩm OCOP từ lợi thế địa phương

Tận dụng tiềm năng sẵn có, huyện Văn Bàn đang từng bước nâng cao giá trị các sản phẩm OCOP. Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” không chỉ khai thác lợi thế địa phương mà còn mở ra hướng phát triển kinh tế nông thôn bền vững, góp phần cải thiện thu nhập cho người dân.

Tiếp sức cho người nghèo thực hiện giấc mơ “an cư”

Tiếp sức cho người nghèo thực hiện giấc mơ “an cư”

Những ngôi nhà mới khang trang, kiên cố đang dần hiện hữu, thay thế những mái nhà tạm, dột nát tại nhiều thôn, bản ở huyện Văn Bàn. Đây là kết quả tích cực từ việc triển khai kịp thời, hiệu quả các chính sách hỗ trợ của Đảng và Nhà nước, đặc biệt là Nghị quyết 27 của Tỉnh ủy Lào Cai về xóa nhà tạm cho hộ nghèo, giúp người dân từng bước hiện thực giấc mơ “an cư”.

[Ảnh] Niềm vui mùa vải chín sớm

[Ảnh] Niềm vui mùa vải chín sớm

Cuối tháng 5, những chùm vải sai trĩu cành bắt đầu ửng đỏ như "thắp lửa" trên các mảnh vườn nằm xen bên những nếp nhà, triền đồi thoai thoải. Người dân xã Thái Niên (huyện Bảo Thắng) bước vào mùa thu hoạch vải chín sớm với niềm vui rạng rỡ. Vải năm nay không chỉ được mùa mà còn được giá, mang lại thu nhập ổn định cho nhiều gia đình.

fb yt zl tw