Khám phá ra cách kiểm soát hệ thống miễn dịch
Hệ thống miễn dịch mạnh mẽ của cơ thể cần được điều chỉnh, nếu không nó có thể tấn công chính các cơ quan của chúng ta. Mary E. Brunkow, Fred Ramsdell và Shimon Sakaguchi được trao Giải Nobel Y sinh năm 2025 cho những khám phá đột phá liên quan đến khả năng dung nạp miễn dịch ngoại biên, giúp ngăn chặn hệ thống miễn dịch gây hại cho cơ thể.
Các nhà khoa học đoạt giải Nobel Y sinh 2025.
Mỗi ngày, hệ thống miễn dịch bảo vệ chúng ta khỏi hàng ngàn loại vi khuẩn khác nhau đang cố gắng xâm nhập vào cơ thể. Tất cả chúng đều có hình dạng khác nhau và nhiều loại đã phát triển những điểm tương đồng với tế bào người như một hình thức ngụy trang. Vậy làm thế nào hệ thống miễn dịch xác định được nó nên tấn công và nên bảo vệ những gì?
Mary Brunkow, Fred Ramsdell và Shimon Sakaguchi đã có những khám phá cơ bản liên quan đến khả năng dung nạp miễn dịch ngoại vi. Những người đoạt giải Nobel này đã xác định được các tế bào bảo vệ của hệ miễn dịch, tế bào T điều hòa, có chức năng ngăn chặn các tế bào miễn dịch tấn công chính cơ thể chúng ta.
Olle Kämpe, Chủ tịch Ủy ban Nobel, cho biết: “Những khám phá của họ đã đóng vai trò quyết định trong việc giúp chúng ta hiểu biết về cách thức hoạt động của hệ thống miễn dịch và lý do tại sao không phải ai trong chúng ta cũng mắc các bệnh tự miễn nghiêm trọng”.
Cách tiếp cận của 3 nhà khoa học
Shimon Sakaguchi đã “bơi” ngược dòng vào năm 1995 khi ông có khám phá quan trọng đầu tiên. Vào thời điểm đó, nhiều nhà nghiên cứu tin rằng khả năng dung nạp miễn dịch chỉ phát triển do các tế bào miễn dịch có khả năng gây hại bị loại bỏ trong tuyến ức, thông qua một quá trình gọi là dung nạp trung tâm. Sakaguchi đã chỉ ra rằng hệ thống miễn dịch phức tạp hơn và phát hiện ra một loại tế bào miễn dịch chưa từng được biết đến trước đây, có chức năng bảo vệ cơ thể khỏi các bệnh tự miễn.
Mary Brunkow và Fred Ramsdell đã có khám phá quan trọng khác vào năm 2001, khi họ đưa ra lời giải thích tại sao một giống chuột cụ thể lại đặc biệt dễ mắc các bệnh tự miễn. Họ đã phát hiện ra rằng những con chuột này có đột biến ở một gen mà họ đặt tên là Foxp3. Họ cũng chỉ ra rằng các đột biến ở gen tương đương này ở người gây ra một bệnh tự miễn nghiêm trọng, IPEX.
Hai năm sau đó, Shimon Sakaguchi chứng minh rằng gen Foxp3 chi phối sự phát triển của các tế bào mà ông đã xác định vào năm 1995. Những tế bào này, hiện được gọi là tế bào T điều hòa, giám sát các tế bào miễn dịch khác và đảm bảo hệ thống miễn dịch của chúng ta dung nạp được các mô của chính mình.
Những khám phá trên thúc đẩy sự phát triển các phương pháp điều trị y tế cho bệnh ung thư và các bệnh tự miễn, cũng như hỗ trợ việc cấy ghép thành công hơn.
