Nhớ mùa tết xưa!

... đã sống gần hết cuộc đời, đôi chân đã đi khắp đất nước, mà cứ mỗi độ giữa đông trở đi, lòng lại náo nức, rưng rưng nhớ về những mùa tết đẫm đặc tuổi thơ tôi...

Một năm có bốn mùa: Xuân, hạ, thu, đông, với tôi và dân làng tôi ngày đó còn thêm một mùa, đó là mùa tết.

Vẫn biết, tết vào mùa xuân, mùa xuân có tết, nhưng tôi muốn nói đến mùa tết này rõ ràng lắm, hấp dẫn lắm, nó găm vào ký ức tuổi thơ chúng tôi không bao giờ phai nhạt, để rồi sau này trưởng thành và đã sống gần hết cuộc đời, đôi chân đã đi khắp đất nước, mà cứ mỗi độ giữa đông trở đi, lòng lại náo nức, rưng rưng nhớ về những mùa tết đẫm đặc tuổi thơ tôi.

Tet xua 8224.jpg
Đầm ấm tết xưa (ảnh minh họa).

Đó là vào từ khoảng đầu tháng 11 âm lịch hằng năm, mẹ tôi cũng như bao bà mẹ trong làng đã dần chuẩn bị tất cả những gì tạo ra tết, phục vụ tết. Nào là đem bơ đỗ xanh ra nhặt đi nhặt lại để bỏ ra những hạt “dọn” (hạt đỗ nhỏ tí, rất rắn), rồi lại đổ vào mấy cái chai nút kín bằng lá chuối khô. Nào là tìm mua cân mật mía mang về treo cao tránh lũ chó con và các con ăn vụng. Nào là mang những bơ gạo nếp ra nhặt từng hạt sạn bé bằng hạt cát. Ồn ào nhất là việc các nhà rủ nhau đụng lợn theo tiêu chuẩn của hợp tác xã… Tất tần tật là những chắt chiu, tằn tiện, dành dụm để các con được ăn một cái tết đủ đầy nhất…

Mùa tết cứ lặng lẽ như vậy và đậm đà nhất, vui nhất là những ngày giáp tết. Cả làng vang lên tiếng lợn kêu eng éc, đàn ông chế biến rồi pha thịt chia đều. Đàn bà phụ cơm nước… Bọn trẻ chạy lăng xăng xem mổ lợn, rồi tranh nhau cái bóng lợn để dành làm bóng đá…

Không khí tết đã tràn khắp xóm với những âm thanh, mùi vị đặc trưng. Đó là mùi cá tanh tao, là mùi chè mật ong pha gừng nức mũi, là tiếng pháo tép nổ đanh đách, mùi pháo khen khét vấn vương khắp làng.

Nhưng có một thứ mùi làm nên hương vị đặc trưng nhất của tết, làm nên một mùa tết đậm đà nhất, ấy là hương vị nồng nàn của bánh chưng… sắn.

Thực ra là bánh chưng độn sắn. Dân quê tôi thuở đó quanh năm chân lấm tay bùn nhưng chỉ tàm tạm đủ ăn. Tết đến, mỗi hộ được hợp tác xã chia cho vài ba cân gạo nếp là quý lắm. Mẹ tôi lại dấm dúi mua “chui” thêm một vài cân nếp nữa. Hăm hở trước rá gạo nếp nức hương, mẹ chia đều: Chỗ này để nấu đĩa xôi gấc cúng Giao thừa; chỗ này để nấu nồi chè con ong cúng tổ tiên; chỗ này gói bánh chưng. Cái chỗ gói bánh chưng tuy chỉ vài cân nhưng đã có sắn độn vào. Sáng 30 Tết, mẹ lấy sắn tươi nạo nhỏ, vắt bớt nước, rồi trộn vào gạo nếp để gói bánh. Nhìn vào rá gạo, chỉ thấy toàn những sợi sắn. Trưa 30 Tết năm nào cũng như năm nào, những cặp bánh chưng độn sắn như vậy mới được cho vào nồi luộc.

Không khí tết càng đậm đà hơn khi nồi bánh bắt đầu sôi sùng sục, tỏa mùi thơm của nếp pha chút ngai ngái của sắn tạo thành hương vị nồng nàn, cám dỗ và kích thích tất cả các giác quan háu đói, háu bánh của chúng tôi. Đến đêm, bố vớt bánh thử. Đây là giây phút háo hức nhất. Cả mấy anh em tôi châu đầu dõi theo bàn tay bố lột từng lớp lá. Và khi lớp lá cuối cùng được bóc ra, chúng tôi ồ lên thích thú. Bố xắt từng lát bánh cho đàn con. Những lát bánh xanh màu lá dong, dẻo và thơm nức, những sợi sắn bị trộn lẫn vào gạo nên thoạt nhìn không ai biết bánh độn sắn. Hương nếp thơm nồng tỏa ra khắp gian bếp. Cả nhà được nếm miếng bánh đầu tiên trong sự hân hoan, háo hức. Mẹ chỉ cắn một miếng rồi xuýt xoa: Năm nay nhà mình vẫn phải độn sắn cho bánh chưng, sang năm bố mẹ sẽ cố để các con không phải ăn bánh độn sắn nữa nhé!

Tội nghiệp mẹ, tết sang năm, sang năm nữa vẫn là những chiếc bánh chưng độn sắn! Mãi sau này, khi đất nước đổi mới, chúng tôi mới được ăn những chiếc bánh chưng không độn sắn, vừa ăn ngon lành vừa xuýt xoa như vớt lại tuổi ấu thơ của mình bên người mẹ tảo tần và người cha khắc khổ, bươn chải.

Lúc ấy, lũ chúng tôi chẳng để ý đến sắn, chỉ thấy đó là những miếng bánh chưng ngon nhất cuộc đời mình. Hương vị nồng nàn ngai ngái của nó cứ quấn quýt mãi để khi vừa phai nhạt thì lại một mùa tết đến trong nghèo khó.

Ôi cái hương vị đặc quánh trong đêm Giao thừa của bánh chưng độn sắn sao mà thân thương đến thế. Có lẽ nó còn theo tôi suốt cuộc đời và càng thôi thúc rạo rực hơn mỗi dịp Tết đến, Xuân về.

Tết ngày nay thật đủ đầy. Chiếc bánh chưng được làm cầu kỳ với gạo nếp ngon, nhân đỗ thịt thật nhiều. Nhưng người ta cũng không mặn mà lắm. Trẻ con cũng không háo hức ăn bánh chưng như chúng tôi háo hức bên chiếc bánh chưng độn sắn thời thơ bé.

Và mỗi lần dâng mâm cúng tổ tiên ngày tết, giữa thiêng liêng đất trời vào xuân, tôi lại rưng rưng nhớ những chiếc bánh chưng độn sắn ngày xưa và cái dáng tảo tần của bố mẹ để chúng tôi được bằng chúng bằng bạn từ bộ quần áo mới lẫn cái bánh chưng ngày tết dù nó được độn bao nhiêu là sắn.

Chao ôi là nhớ, là thương bố, mẹ và quê nghèo nghĩa tình của mình!

Chao ôi là nhớ, là thương mùa tết xưa và tuổi thơ khốn khó của mình!

Ý kiến bạn đọc

Xin vui lòng gõ tiếng Việt có dấu

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Nghệ sĩ làm mới nghệ thuật truyền thống

Nghệ sĩ làm mới nghệ thuật truyền thống

Trước một số ý kiến cho rằng, liệu việc quá chú trọng vào giữ gìn bản sắc truyền thống có vô tình trở thành rào cản cho sự sáng tạo và đổi mới? Trao đổi với PV Báo Đại Đoàn Kết, một số chuyên gia khẳng định, đúng là nếu chỉ tập trung vào bảo tồn mà không thúc đẩy sáng tạo, nghệ thuật có thể trở nên trùng lặp, ít sức hút với người trẻ…

Lào Cai: Một học sinh giành Huy chương Vàng tại Liên hoan Âm nhạc quốc tế Hong Kong khu vực Việt Nam 2025

Lào Cai: Một học sinh giành Huy chương Vàng tại Liên hoan Âm nhạc quốc tế Hong Kong khu vực Việt Nam 2025

Vừa qua, tại Hà Nội đã diễn ra vòng chung kết Liên hoan Âm nhạc quốc tế Hong Kong khu vực Việt Nam 2025. Ban Tổ chức đã trao giải cho các thí sinh xuất sắc, trong đó, thí sinh Nguyễn Đức Minh, học sinh lớp 6, Trường THCS Lê Quý Đôn (thành phố Lào Cai) đã đoạt Huy chương Vàng môn Piano ở bảng thi không chuyên.

Dạ hội "Thanh niên Vùng 4 Hải quân, tự hào vững bước dưới cờ Đảng"

Dạ hội "Thanh niên Vùng 4 Hải quân, tự hào vững bước dưới cờ Đảng"

Tối 19/5, tại thành phố Cam Ranh, tỉnh Khánh Hòa, Bộ Tư lệnh Vùng 4 Hải quân chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị đóng quân trong Căn cứ Cam Ranh và các nhà trường, đơn vị kết nghĩa tổ chức chương trình Dạ hội thanh niên với chủ đề: “Thanh niên Vùng 4 Hải quân, tự hào vững bước dưới cờ Đảng”.

Xúc động chương trình nghệ thuật đặc biệt "Người là Hồ Chí Minh"

Xúc động chương trình nghệ thuật đặc biệt "Người là Hồ Chí Minh"

Tối 18/5, tại quảng trường Ba Đình, Hà Nội đã diễn ra chương trình nghệ thuật đặc biệt mang tên “Người là Hồ Chí Minh”, do Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương chỉ đạo, Đài Truyền hình Việt Nam, Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội, Bộ Tư lệnh Bảo vệ Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh phối hợp thực hiện nhân dịp kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh. 

Đưa văn học Việt Nam ra thế giới: Cần chiến lược bài bản và dài hơi

Đưa văn học Việt Nam ra thế giới: Cần chiến lược bài bản và dài hơi

Thời gian qua, Hội Nhà văn Việt Nam đã đẩy mạnh các hoạt động ký kết hợp tác quốc tế, tạo ra nhiều cơ hội trong lĩnh vực dịch thuật và quảng bá văn học Việt Nam ra thế giới. Dù cánh cửa hợp tác đã rộng mở, nhưng dường như văn học nước nhà vẫn đang loay hoay tìm hướng tiếp cận hiệu quả với độc giả toàn cầu...

Dấu ấn văn xuôi Lào Cai

Dấu ấn văn xuôi Lào Cai

Trên tay tôi đang là ấn phẩm còn thơm mùi mực : Tuyển tập Truyện ngắn hay Lào Cai. Lòng lâng lâng cảm xúc thật khó tả bởi ấn phẩm được Hội Văn học – Nghệ thuật Lào Cai phát hành đúng dịp cả nước nô nức tổ chức các hoạt động mừng đại lễ 50 năm non sông liền một dải, cũng là 50 năm nền văn học, nghệ thuật sau ngày đất nước thống nhất.

Đặc sắc chương trình giao lưu văn nghệ "70 năm - Tự hào, vững vàng, tiến bước"

Đặc sắc chương trình giao lưu văn nghệ "70 năm - Tự hào, vững vàng, tiến bước"

Nằm trong các hoạt động hướng tới kỷ niệm 50 năm ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước và 70 năm ngày thành lập Hải quân nhân dân Việt Nam, tối 28/4, tại thành phố Vũng Tàu (tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu), Quân chủng Hải quân tổ chức chương trình văn nghệ với chủ đề: “70 năm - Tự hào, vững vàng, tiến bước”.

Trưng bày chuyên đề lịch sử “Lào Cai thời Pháp thuộc” và Triển lãm tranh, ảnh nghệ thuật Lào Cai

Trưng bày chuyên đề lịch sử “Lào Cai thời Pháp thuộc” và Triển lãm tranh, ảnh nghệ thuật Lào Cai

Bảo tàng tỉnh Lào Cai phối hợp với Hội Văn học - Nghệ thuật tỉnh tổ chức trưng bày chuyên đề lịch sử “Lào Cai thời Pháp thuộc” và Triển lãm tranh, ảnh nghệ thuật về Lào Cai. Đây là hoạt động chào mừng kỷ niệm 50 năm ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025).

Tổng Bí thư Tô Lâm dự Chương trình nghệ thuật đặc biệt "Đảng trong mùa Xuân đại thắng"

Tổng Bí thư Tô Lâm dự Chương trình nghệ thuật đặc biệt "Đảng trong mùa Xuân đại thắng"

Tối 28/4, Chương trình nghệ thuật đặc biệt với chủ đề “Đảng trong mùa Xuân đại thắng” diễn ra tại Nhà hát Hồ Gươm (Hà Nội). Chương trình do Bộ Công an tổ chức nhân kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025); hướng tới kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống Công an nhân dân Việt Nam (19/8/1945 - 19/8/2025), 20 năm Ngày hội Toàn dân bảo vệ An ninh Tổ quốc (19/8/2005 - 19/8/2025).

Tự hào truyền thống - Hướng tới tương lai

Ý nghĩa chương trình "Tự hào truyền thống - hướng tới tương lai"

Ngày 18/4, Bảo tàng tỉnh Lào Cai phối hợp với Trường THCS Nam Cường, thành phố Lào Cai tổ chức chương trình trải nghiệm các phong tục, tập quán của đồng bào các dân tộc Lào Cai với chủ đề "Tự hào truyền thống - hướng tới tương lai" và giao lưu kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Sôi nổi Ngày Sách và Văn hóa đọc tại Trường THCS Hoàng Hoa Thám

Sôi nổi Ngày Sách và Văn hóa đọc tại Trường THCS Hoàng Hoa Thám

Sáng 15/4, Trường THCS Hoàng Hoa Thám (thành phố Lào Cai) phối hợp với Thư viện tỉnh tổ chức các hoạt động hưởng ứng Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam năm 2025 với thông điệp: “Văn hóa đọc - kết nối cộng đồng”, “Cùng sách bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc” và “Đọc sách làm giàu tri thức, nuôi dưỡng khát vọng, thúc đẩy đổi mới sáng tạo”.

Người nổi tiếng phải có đạo đức

Người nổi tiếng phải có đạo đức

Quang Linh Vlogs và Hằng Du Mục bị khởi tố, hoa hậu Thùy Tiên bị tạm hoãn xuất cảnh để điều tra vụ án liên quan đến việc sản xuất và quảng bá kẹo rau củ Kera. Không ít lần, công chúng cũng đã vạch trần, cơ quan chức năng đã xử phạt người nổi tiếng, nghệ sĩ quảng cáo sai sự thật nhưng dường như mọi hình phạt vẫn chưa đủ sức răn đe.

Phim hòa nhạc - cầu nối nghệ sĩ và công chúng

Phim hòa nhạc - cầu nối nghệ sĩ và công chúng

Không chỉ dừng ở những video âm nhạc “triệu view” hay tổ chức các concert “cháy vé”, ngày nay, những ngôi sao âm nhạc Việt Nam còn chứng minh sức ảnh hưởng thông qua sản xuất phim hòa nhạc. Câu chuyện âm nhạc được kể bằng ngôn ngữ điện ảnh đã tạo nên cầu nối đặc biệt chạm đến trái tim khán giả.

fb yt zl tw