Nghệ nhân của bản Hà Nhì

Nguyên là Chủ tịch UBND, Bí thư Đảng ủy xã Y Tý, 13 năm qua kể từ khi về nghỉ hưu, ông Ly Giờ Lúy vẫn giữ nghề truyền thống của người Hà Nhì là đan mâm mây và làm đàn Hó tơ như một cách giáo dục con cháu trân trọng, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc.

0:00 / 0:00
0:00
  • Nam miền Bắc
  • Nữ miền Bắc
  • Nữ miền Nam
  • Nam miền Nam
1.jpg

Chiều hè ở thôn Lảo Chải, xã Y Tý, ánh nắng vàng như mật hắt lên bức tường của ngôi nhà đất làm nổi bật lên những mảng màu vàng rực rỡ. Trên khoảng sân rộng trước nhà, ông Ly Giờ Lúy, 68 tuổi cùng một người đàn ông Hà Nhì cũng trạc tuổi ông đang bận rộn với việc đục đẽo, cưa bào những thanh gỗ để làm một loại nhạc cụ truyền thống của người Hà Nhì là chiếc đàn Hó tơ.

Chỉ vào những mảnh gỗ mỏng đang được phơi nắng cho khô dần, ông Lúy bảo: Không phải loại gỗ nào cũng làm được đàn Hó tơ nên cần phải lên rừng tìm và lựa chọn kỹ. Cần đàn, khóa đàn thường làm bằng gỗ đào rừng. Hộp đàn phải chọn gốc cây tống quá sủ già rồi xẻ mỏng ra thành từng tấm. Ngoài ra, còn phải tìm loại cây giang to trên rừng có độ dẻo để uốn thành khung đàn. Sau khi ghép các bộ phận thành chiếc đàn thì đến công đoạn vẽ và chạm hoa văn trên mặt đàn. Bây giờ ở Y Tý, những người biết làm đàn Hó tơ chỉ đếm trên đầu ngón tay thôi!

2.jpg
Ông Ly Giờ Lúy là một trong số ít già làng ở Y Tý biết làm đàn Hó tơ.

Cũng theo ông Lúy, chiếc đàn Hó tơ 4 dây là loại nhạc cụ truyền thống của người Hà Nhì, thường được nam giới sử dụng trong những dịp vui như ngày hội Khu Già Già, tết Gia Tho Tho, ngày tết Thiếu nhi, đám cưới… Tiếng đàn Hó tơ ngân lên cùng những bài hát, điệu múa của người Hà Nhì làm mọi người vui vẻ, đoàn kết, gần gũi với nhau hơn. Đàn Hó tơ kết hợp với nhị dùng để đệm hát nhiều bài dân ca của người Hà Nhì như hát múa ba sa ma (hát đón trăng), hát mời rượu, hát 12 tháng…

3.jpg
Ông Ly Giờ Lúy là người có nhiều kinh nghiệm làm mâm mây truyền thống của người Hà Nhì.

Cùng với làm đàn Hó tơ, ông Ly Giờ Lúy còn là bậc thầy làm nghề đan mâm mây. Bằng những vật liệu sẵn có như tre, mây, gỗ, với đôi tay khéo léo và tình yêu với nghề truyền thống, ông Lúy đan thành những chiếc mâm mây độc đáo. Theo ông, muốn đan chiếc mâm mây đẹp và bền thì phần mặt mâm chọn cây mai to già để chẻ nan rồi chuốt từng nan cho thật mịn. Phần vành mâm đan bằng dây mây nên cần kiên trì và mất nhiều thời gian. Trước đây, cây mây có nhiều nhưng bây giờ khan hiếm, ông phải vào tận thôn xa như Sim San, Hồng Ngài để tìm hoặc mua của bà con. Nhiều homestay ở Y Tý và du khách biết ông Lúy làm mâm mây bền, đẹp nên đến nhà đặt mua với giá 2,5 - 3 triệu đồng/chiếc. Tuy nhiên, với sự cẩn thận trong từng sản phẩm, mỗi năm, ông chỉ làm 15 - 20 chiếc mâm mây để bán.

4.jpg

Ông Ly Giờ Lúy bảo, chiếc mâm mây không chỉ là vật dụng hằng ngày dùng để bày đồ ăn trong bữa cơm của người Hà Nhì, mà còn dùng trong các nghi lễ cúng quan trọng của gia đình và cộng đồng. Là người Hà Nhì, dù đi xa đến đâu vẫn không thể quên kỷ niệm về những bữa cơm, cả gia đình ngồi quây quần quanh chiếc mâm mây bên bếp lửa ấm cúng, nói với nhau những câu chuyện vui, buồn. Tuy tuổi đã cao, nhưng ông vẫn cố gắng giữ nghề đan mâm mây để dạy con cháu luôn phải biết trân trọng, giữ gìn bản sắc dân tộc.

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Cô giáo tiểu học tích cực đổi mới, sáng tạo

Cô giáo tiểu học tích cực đổi mới, sáng tạo

Không chỉ yêu nghề, mến trẻ, cô giáo Phạm Thị Hiệp, giáo viên Trường Tiểu học Kim Đồng, thành phố Lào Cai còn luôn đổi mới, sáng tạo trong dạy học. Từ đó khơi gợi cảm hứng, niềm yêu thích học tập cũng như sự chủ động khám phá tri thức nơi học trò.

Tuổi trẻ Lào Cai lan tỏa tinh thần tình nguyện vì cuộc sống cộng đồng

Tuổi trẻ Lào Cai lan tỏa tinh thần tình nguyện vì cuộc sống cộng đồng

Ở thời chiến hay thời bình, xung kích, tình nguyện đã trở thành phẩm chất tốt đẹp, được trao truyền từ thế hệ thanh niên này đến thế hệ thanh niên khác, là điểm tựa vững chắc, đoàn kết, tập hợp thanh niên. Thực hiện lời dạy của Bác Hồ “Đâu cần thanh niên có, việc gì khó có thanh niên”, các cấp bộ Đoàn trên địa bàn tỉnh thời gian qua đã sôi nổi triển khai phong trào thanh niên tình nguyện hướng đến vùng cao, vùng đồng bào dân tộc thiểu số để lại dấu ấn tốt đẹp trong lòng Nhân dân. 

Ông “vua sâm đất” ở làng Hà Nhì

Ông “vua sâm đất” ở làng Hà Nhì

Trong các thôn, bản của xã Trịnh Tường (huyện Bát Xát), Lao Chải là thôn xa nhất, cách trung tâm xã 20 cây số. Lao Chải cũng là thôn có đa số người Hà Nhì sinh sống. Đến đây, hỏi già làng Lý Giá Xe thì ai cũng biết, năm nay bước sang tuổi 62 nhưng già làng vẫn là tấm gương sáng về tinh thần hăng say lao động, tích cực phát triển kinh tế gia đình.

Lan tỏa tinh thần thi đua lao động, sáng tạo

Lan tỏa tinh thần thi đua lao động, sáng tạo

Với chủ đề “Đoàn kết - kỷ cương - sáng tạo - hành động - phát triển”, phong trào thi đua thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, giữ gìn và bảo đảm quốc phòng - an ninh đã được triển khai ở khắp các cơ quan, đơn vị, địa phương, từ đó nhân rộng những tấm gương người tốt, việc tốt, tập thể điển hình tiên tiến. Tại Hội nghị triển khai công tác thi đua - khen thưởng năm 2024, các đại biểu đã tham luận, chia sẻ những kinh nghiệm hay, cách làm hiệu quả tạo nên thành công.

“Cháy” hết mình với phong trào đoàn

“Cháy” hết mình với phong trào đoàn

Nhiệt tình, trách nhiệm và luôn “cháy” hết mình với phong trào. Đó là những lời nhận xét mà đoàn viên, thanh niên dành cho chị Vũ Thị Minh Thùy, Bí thư Đoàn Thanh niên xã Tân Thượng (huyện Văn Bàn). Với vai trò là “thủ lĩnh” thanh niên, thời gian qua, chị Minh Thùy đã thắp lên ngọn lửa nhiệt huyết cho phong trào đoàn ở địa phương.

Thầy thuốc ưu tú nặng lòng với bệnh nhân ung thư

Thầy thuốc ưu tú nặng lòng với bệnh nhân ung thư

Vững chuyên môn, luôn hoàn thành tốt công việc được giao, giản dị trong cuộc sống, gần gũi với đồng nghiệp, hết lòng, tận tụy với người bệnh. Đặc biệt, luôn day dứt, trăn trở, nỗ lực, trách nhiệm với những bệnh nhân ung thư. Đó là những lời ca ngợi về Thầy thuốc ưu tú - bác sỹ CKII, Thạc sỹ Tô Minh Hùng, Giám đốc Trung tâm Ung bướu và Y học hạt nhân, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Lào Cai.

Tiết kiệm theo gương Bác

Tiết kiệm theo gương Bác

Những năm qua, Hội Phụ nữ xã Khánh Yên Hạ (Văn Bàn) đã triển khai hiệu quả mô hình “Tổ tiết kiệm theo gương Bác”, thu hút cán bộ, hội viên, phụ nữ tham gia, qua đó giúp đỡ nhiều hội viên vượt qua khó khăn, ổn định cuộc sống.

Chỉ huy trưởng quân sự tích cực học và làm theo Bác

Chỉ huy trưởng quân sự tích cực học và làm theo Bác

Với 7 năm công tác tại Ban Chỉ huy Quân sự xã Quang Kim (huyện Bát Xát) thì có tới 6 năm làm Chỉ huy trưởng, anh Vương Xuân Nhất luôn làm theo lời dạy của Bác Hồ, đó là gắn bó và giúp Nhân dân từ những việc nhỏ nhất. Những việc làm của anh đã tạo được lòng tin của người dân và được Đảng ủy, chính quyền địa phương ghi nhận.

Cựu chiến binh Bát Xát học và làm theo Bác

Cựu chiến binh Bát Xát học và làm theo Bác

Phát huy phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, những năm qua, các cấp hội cựu chiến binh huyện Bát Xát đã thực hiện tốt Kết luận số 01 ngày 18/5/2021 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Chỉ thị 05 về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh.

Con nuôi của thôn người Dao

Con nuôi của thôn người Dao

Trong ngôi nhà xây khang trang nhất nhì thôn Sùng Bang, xã Phìn Ngan (huyện Bát Xát), hương thảo quả bốc lên thơm nồng, chúng tôi được nghe câu chuyện về nông dân Tẩn Sành Tịnh - con nuôi của thôn người Dao - như câu chuyện cổ tích giữa đời thường.

fb yt zl tw