Theo đó, HĐND huyện thống nhất chủ trương điều chỉnh, bổ sung nguồn vốn Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững; điều chỉnh, phân bổ nguồn vốn bổ sung có mục tiêu từ ngân sách tỉnh năm 2024…
Đây là một trong những nội dung thực hiện cơ chế thí điểm phân cấp cho cấp huyện quản lý, tổ chức thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2024 - 2025 theo Nghị quyết 111/2024/QH15 về một số cơ chế, chính sách đặc thù thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia.
Việc điều chỉnh, bổ sung nguồn vốn theo nghị quyết lần này sẽ tháo gỡ sức ép rất lớn về giải ngân các công trình, dự án trên địa bàn huyện. Đơn cử như Dự án 2 về “quy hoạch sắp xếp, bố trí, ổn định dân cư ở những nơi cần thiết” vừa được điều chỉnh giảm hơn 3 tỷ đồng. Dự án có ý nghĩa nhân văn nhưng rất khó thực hiện vì vướng các quy định hiện hành của pháp luật. Theo quy định tại Điều 8 Thông tư số 55 ngày 15/8/2023 của Bộ Tài chính, mức hỗ trợ là 60 triệu đồng/hộ. Nội dung hỗ trợ là điều chỉnh đất ở, đất sản xuất cho các hộ mới đến (khai hoang, bồi thường…). Trong quá trình triển khai có nhiều vướng mắc vì liên quan đến các quy định của Luật Đất đai. Đối tượng hỗ trợ là hộ đồng bào dân tộc thiểu số sống ở những nơi thường xuyên xảy ra thiên tai hoặc nguy cơ xảy ra thiên tai ở địa bàn đặc biệt khó khăn.
Ông Tháo Páo Dình, Phó Trưởng Phòng Dân tộc huyện Mường Khương cho biết: Qua rà soát cho thấy số hộ đủ điều kiện thực hiện đảm bảo theo quy định trên tại các xã, thị trấn rất ít. Có địa bàn không có hộ nào đủ điều kiện thực hiện.
Chủ trương của huyện khi thực hiện điều chỉnh, bổ sung nguồn vốn là chuyển từ những dự án, danh mục khó giải ngân, tỷ lệ giải ngân thấp sang danh mục công trình, dự án có tỷ lệ giải ngân cao. Có thể kể đến như Dự án đường liên xã Lùng Khấu Nhin - Cao Sơn - La Pan Tẩn, huyện Mường Khương được điều chỉnh giảm vốn 8,1 tỷ đồng. Dự án được đầu tư theo Quyết định số 805 ngày 1/11/2022 của UBND huyện Mường Khương với tổng mức đầu tư 133,28 tỷ đồng, trong đó ngân sách Trung ương là 32 tỷ đồng, ngân sách tỉnh là 101,28 tỷ đồng; thời gian thi công từ tháng 12/2022 đến tháng 11/2025. Giá trị đã giải ngân đến nay đạt 96,245 tỷ đồng, trong đó thanh toán khối lượng 64,178 tỷ đồng, dư tạm ứng 32,067 tỷ đồng. Ước khối lượng đến hết ngày 31/12/2024 sẽ nghiệm thu và thu hồi hết vốn tạm ứng là 110,837 tỷ đồng. Như vậy, nếu không điều chỉnh sẽ khó hoàn thành giải ngân và hoàn ứng đạt 100% kế hoạch giao.
Song song với điều chỉnh giảm một số dự án, huyện Mường Khương cũng tăng vốn cho một số dự án, danh mục công trình; một số công trình có khối lượng, chưa có nguồn vốn giải ngân sẽ điều chỉnh từ công trình không có khối lượng sang. Cụ thể, Dự án 5 về “phát triển giáo dục và đào tạo, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực” được điều chỉnh tăng hơn 5,1 tỷ đồng. Nguồn vốn bổ sung này phục vụ việc thanh toán khối lượng 4 công trình chuyển tiếp năm 2024 đã nghiệm thu, hoàn thành đưa vào sử dụng còn thiếu kế hoạch vốn và khởi công mới 1 công trình là Trường Tiểu học xã Tả Ngài Chồ. Dự án 9 về “đầu tư phát triển nhóm dân tộc rất ít người, nhóm dân tộc còn nhiều khó khăn” cũng được điều chỉnh tăng 6,34 tỷ đồng. Nguồn vốn này sẽ bổ sung cho 7 công trình đường giao thông đã nghiệm thu khối lượng còn thiếu vốn và khởi công mới 2 công trình (xây mới Điểm trường Mầm non, Tiểu học thôn Ma Ngán, xã Lùng Khấu Nhin; nâng cấp, sửa chữa thủy lợi thôn Sả Hồ, thị trấn Mường Khương).
Để có căn cứ cụ thể, trước khi trình HĐND nghị quyết điều chỉnh, bổ sung nguồn vốn, phòng chuyên môn đã phối hợp với UBND các xã và đơn vị chủ trì các chương trình mục tiêu quốc gia rà soát kỹ tình hình triển khai và giải ngân các dự án.
Ông Lèng Seo Chẻo, Phó Chủ tịch UBND xã Lùng Khấu Nhin cho biết: Trên địa bàn xã có 3 tuyến đường thuộc Dự án 9 được bổ sung vốn, gồm đường thôn Sín Lùng Chải; đường tỉnh 154 đi thao trường thôn Sín Lùng Chải; đường thôn Sín Lùng Chải đi thôn Ngam Lâm, xã Nấm Lư. Các tuyến đường đều được khởi công đúng kế hoạch và thi công đảm bảo tiến độ, vì vậy việc bổ sung vốn này giúp đáp ứng nhu cầu vốn còn thiếu, tạo thuận lợi để nhà thầu đẩy nhanh tiến độ hoàn thiện các hạng mục còn lại, có kinh phí thực hiện các dự án khác, đồng thời không phát sinh nợ đọng vốn.
Ông Nguyễn Hồng Hưng, Trưởng Phòng Tài chính - Kế hoạch huyện Mường Khương cho biết: Huyện chủ động điều chỉnh nguồn sang các dự án hỗ trợ sản xuất và xóa nhà tạm, duy tu, bảo dưỡng các công trình hạ tầng như hạ tầng giao thông, trường, lớp, hệ thống thủy lợi, nước sinh hoạt. Đây là những lĩnh vực được huyện tập trung trong giai đoạn này nhằm tạo nền tảng thúc đẩy kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Để có căn cứ cụ thể, trước khi trình HĐND nghị quyết điều chỉnh, bổ sung nguồn vốn, phòng chuyên môn đã phối hợp với UBND các xã và đơn vị chủ trì các chương trình mục tiêu quốc gia rà soát kỹ tình hình triển khai và giải ngân các dự án.
Theo báo cáo của UBND huyện Mường Khương, đến đầu tháng 10/2024, tổng nguồn vốn đã giải ngân trên địa bàn huyện là 134,276/342,681 tỷ đồng, đạt 39% kế hoạch. Trong đó, Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giải ngân 47,888/104,93 tỷ đồng, đạt 46% kế hoạch; Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giải ngân 3,613/4,861 tỷ đồng, đạt 74% kế hoạch; Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giải ngân 4,834/55,763 tỷ đồng, đạt 9% kế hoạch...