Tất cả những yếu tố này đã tạo nên một phiên chất vấn - trả lời chất vấn tại Kỳ họp thứ Sáu, HĐND tỉnh khóa XVI được dư luận đánh giá là chất lượng cao, mở ra bầu không khí mới, dân chủ, thẳng thắn, trách nhiệm trước công việc, trước cử tri và Nhân dân: khẳng định HĐND tỉnh đang đổi mới mạnh mẽ tư duy nghị trường và chất lượng các kỳ họp.
Mở đầu phiên họp sáng 9/12, đồng chí Hoàng Thị Thanh Bình, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh đã báo cáo tổng hợp ý kiến thảo luận tại các tổ diễn ra vào chiều 8/12, với trên 60 ý kiến tham gia thảo luận. Qua thảo luận, đa số các ý kiến đều nhất trí với những đánh giá, nhận định như trong các báo cáo, tờ trình, dự thảo nghị quyết trình kỳ họp, nhiều đại biểu tham gia sâu, có chất lượng vào các nội dung trình kỳ họp. Với tinh thần trách nhiệm, cầu thị, lãnh đạo UBND tỉnh, các sở, ngành đã giải trình làm rõ nhiều nội dung ngay tại tổ; một số vấn đề Thường trực HĐND tỉnh đã lựa chọn đưa vào phiên thảo luận tại hội trường, những vấn đề khác được tổng hợp và gửi UBND tỉnh chỉ đạo các sở, ban, ngành tiếp tục giải trình, tiếp thu.
Tiếp đó, lãnh đạo các sở: Tài chính, Y tế, Giáo dục và Đào tạo... đã báo cáo giải trình, làm rõ thêm một số nội dung mà đại biểu quan tâm, như vấn đề đầu tư công; phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi, định mức phân bổ nguồn thu, nguồn dự phòng ngân sách; giải pháp khắc phục tình trạng thiếu bác sĩ, nhân viên y tế, nhất là tại các khu vực vùng sâu, vùng xa; việc đảm bảo số lượng, tỷ lệ, cơ cấu giáo viên để dạy học 2 buổi/ngày, đặc biệt với một số môn chuyên biệt.
Ngay sau phần giải trình của lãnh đạo các sở, ngành, Bí thư Tỉnh ủy - Chủ tịch HĐND tỉnh Trịnh Việt Hùng đã trực tiếp điều hành phiên chất vấn và trả lời chất vấn. Đồng chí yêu cầu, nội dung câu hỏi ngắn gọn, dễ hiểu, đi thẳng vào vấn đề cần chất vấn; phần trả lời chất vấn phải rõ ràng, trọng tâm, có giải pháp, lộ trình cụ thể, không trả lời chung chung mà đi thẳng vào vấn đề đại biểu, cử tri quan tâm.
Bắt đầu chất vấn, đại biểu Chu Quốc Hoàng, Tổ đại biểu HĐND tỉnh số 08 đặt câu hỏi cho Giám đốc Sở Tài chính về nguyên nhân chậm tiến độ tại một số công trình, dự án; đặc biệt là chậm giải ngân vốn đầu tư công.
Phần trả lời của Giám đốc Sở Tài chính đã nêu rõ các lý do như quá trình bàn giao dự án, bàn giao nhiệm vụ sau sắp xếp lại các đơn vị hành chính; công tác giải phóng mặt bằng còn nhiều vướng mắc; do ảnh hưởng của thời tiết diễn biến phức tạp; do năng lực của một số chủ đầu tư và nhà thầu hạn chế; do một số dự án phải điều chỉnh quy mô đầu tư cho phù hợp với thực tiễn nên phải kéo dài thời gian thực hiện...
Về giải pháp để hoàn thành kế hoạch giải ngân vốn đầu tư công năm 2025 tối thiểu đạt từ 95% trở lên, Giám đốc Sở Tài chính cho rằng cần chủ đầu tư cần chỉ đạo, đôn đốc nhà thầu tập trung bố trí nhân lực, máy móc thiết bị thi công để đẩy nhanh tiến độ dự án; kịp thời nghiệm thu, thanh toán; các xã, phường và chủ đầu tư tích cực phối hợp, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, khó khăn trong công tác giải phóng mặt bằng. Ngành sẽ tham mưu cho UBND tỉnh kiên quyết điều chỉnh kế hoạch vốn đã giao cho các dự án, chủ đầu tư giải ngân chậm để bổ sung vốn cho các dự án, chủ đầu tư có tiến độ giải ngân nhanh, nhưng chưa được bố trí đủ vốn.
Đồng chí Bí thư Tỉnh uỷ đề nghị Giám đốc Sở Tài chính làm rõ thêm: Hiện nay có bao nhiêu dự án phải thu hồi vốn, cắt vốn, điều chuyển vốn hoặc chuyển chủ đầu tư; trước thời hạn điều chuyển vốn vào ngày 15/12 theo quy định đã thực hiện được đến đâu? Lộ trình xử lý các tổ chức, cá nhân để xảy ra chậm tiến độ như thế nào? Việc công khai đánh giá năng lực các chủ đầu tư, ban QLDA có được thực hiện thường xuyên hay không? Về những nội dung này, Giám đốc Sở Tài chính đã giải trình làm rõ thêm một số nội dung, đồng thời tiếp thu toàn bộ các ý kiến của đại biểu và Thường trực HĐND tỉnh để tham mưu xử lý, khắc phục, tháo gỡ trong thời gian sớm nhất.
Tiếp tục chất vấn ngành tài chính, các đại biểu Hoàng Thị Hằng và Chu Gì Xú nêu vấn đề về việc tháo gỡ khó khăn về nguyên liệu đầu vào cho một số doanh nghiệp sản xuất công nghiệp và vấn đề xử lý trụ sở dôi dư sau hợp nhất các cơ quan, đơn vị và sắp xếp đơn vị hành chính để tránh thất thoát, lãng phí.
Về các nội dung này, đồng chí Đỗ Đức Minh, Giám đốc Sở Tài chính đã nêu rõ những nỗ lực của tỉnh và các cơ quan chức năng trong việc tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, nhất là đối với hoạt động khai thác quặng sắt của Công ty Khoáng sản và Luyện kim Việt Trung (hiện đang phải tạm dừng hoạt động do thiếu nguyên liệu). Tuy nhiên, do đây là nội dung có liên quan đến nhiều cấp, nhiều ngành, trong đó có các bộ, ngành Trung ương; thủ tục, trình tự giải quyết lại khá phức tạp nên đến thời điểm này vẫn chưa giải quyết xong.
Về xử lý trụ sở dôi dư, Giám đốc Sở Tài chính khẳng định, hiện chưa phát hiện thất thoát, lãng phí và ngành vẫn đang tiếp tục tham mưu cho UBND tỉnh sắp xếp, xử lý dứt điểm, trong đó nhấn mạnh tới việc giao các trụ sở dôi dư cho một đơn vị quản lý, cho thuê để sử dụng vào các mục đích kinh tế - xã hội.
Đối với các nội dung này, đồng chí Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh đã trao đổi, yêu cầu làm rõ thêm nhiều vấn đề cụ thể, đồng thời thông tin: Việc quản lý, cấp phép khai thác các mỏ khoáng sản lớn, trong đó có mỏ sắt Quý Sa thuộc trách nhiệm của cả Trung ương (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) và địa phương, tỉnh sẽ chỉ đạo các ngành nỗ lực tháo gỡ khó khăn để doanh nghiệp sớm hoạt động trở lại, đóng góp vào giá trị sản xuất công nghiệp địa phương, ổn định việc làm cho hàng nghìn lao động và tăng thu cho ngân sách nhà nước, nhưng phải trên cơ sở giải quyết đúng trình tự, đúng quy định của pháp luật. Trước ý kiến băn khoăn của đại biểu về việc làm thế nào để đảm bảo kế hoạch thu ngân sách khi mà những dự án lớn đang gặp khó khăn, đồng chí Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh khẳng định Tỉnh ủy, UBND tỉnh đã có sự chủ động, theo sát, đánh giá đúng tình hình để xây dựng những kịch bản, những giải pháp khác nhau trong chỉ đạo, điều hành kế hoạch thu ngân sách, đảm bảo năm 2025 đạt trên 21 nghìn tỷ đồng và tiếp tục tăng trưởng ổn định nguồn thu trong những năm tiếp theo.
Tiếp tục chất vấn tư lệnh ngành Tài chính, đại biểu Trần Bích Sửu – Tổ đại biểu HĐND tỉnh số 17 đề nghị giải trình làm rõ nội dung: Ngày 31/7/2025, HĐND tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 03/2025/NQ-HĐND về chính sách hỗ trợ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động đến công tác tại Trung tâm hành chính tỉnh và cấp xã của tỉnh Lào Cai. Tuy nhiên, ngày 14/10/2025 Sở Tài chính lại ban hành Công văn 2891/STC-HCSN hướng dẫn triển khai chưa đúng với tinh thần nghị quyết khi thu hẹp đối tượng thụ hưởng.
Giám đốc Sở Tài Chính Đỗ Đức Minh đã thẳng thắn nhận trách nhiệm và giải trình về việc ngành đã căn cứ khả năng ngân sách của địa phương để tham mưu thực hiện chính sách trên nguyên tắc một người chỉ được thụ hưởng một chính sách cao nhất. Tuy nhiên quá trình thực hiện đã chưa kịp thời báo cáo HĐND tỉnh.
Đồng chí Bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch HĐND tỉnh đề nghị UBND tỉnh, Sở Tài chính và các ngành cùng rút kinh nghiệm sâu sắc, tránh mắc phải những vấn đề tương tự; khi HĐND tỉnh đã ban hành Nghị quyết thì phải thực hiện nghiêm, nếu phát hiện thấy có những vướng mắc trong triển khai thì phải kịp thời báo cáo để HĐND tỉnh, Thường trực HĐND tỉnh quyết định.
Nội dung chất vấn - trả lời chất vấn tiếp tục diễn ra sôi động, dân chủ, trách nhiệm trong suốt thời gian buổi sáng, với các nội dung chất vấn của đại biểu dành cho Giám đốc các sở: Nông nghiệp và Môi trường, Xây dựng, Giáo dục và Đào tạo. Nội dung về các vấn đề: Chậm ban hành giá dịch vụ thu gom, xử lý rác thải; chậm thực hiện dự án cắt cua để xử lý điểm đen tai nạn giao thông do sạt lở gây ra từ năm 2024; thực trạng và hướng khắc phục tình trạng thiếu giáo viên, nhất là giáo viên bộ môn Tiếng Anh, Tin học ở vùng khó khăn…
Về các nội dung này, sau phần trả lời của lãnh đạo các sở, ngành, đồng chí Bí thư Tỉnh ủy đều yêu cầu trả lời rõ thời gian khắc phục dứt điểm những tồn tại, hạn chế để đại biểu, cử tri và Nhân dân giám sát việc thực hiện lời hứa của các trưởng ngành. Riêng đối với thực trạng thiếu giáo viên ngoại ngữ (tiếng Anh) và giáo viên tin học, đồng chí Bí thư Tỉnh ủy cho rằng các giải pháp mà ngành giáo dục đưa ra như điều giáo viên trường này hỗ trợ trường kia; dạy – học trực tuyến; khuyến khích giáo viên các bộ môn khác học ngoại ngữ để có thể chuyển sang dạy ngoại ngữ… mới chỉ là những giải pháp tạm thời, chưa đảm bảo sự căn cơ, giải quyết tận gốc. Đồng chí Trịnh Việt Hùng yêu cầu ngành giáo dục cần khẩn trương nghiên cứu, tham mưu để đào tạo và tuyển dụng giáo viên, đảm bảo tuyển đủ 466 giáo viên tiếng Anh và 141 giáo viên tin học còn thiếu.
Cũng tại phiên họp sáng nay, đồng chí Nguyễn Tuấn Anh, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh có bài phát biểu quan trọng, cung cấp thông tin và làm rõ thêm một số nội dung mà các vị đại biểu HĐND tỉnh, cử tri và Nhân dân trong tỉnh quan tâm, nhất là về công tác chỉ đạo, điều hành và kết quả phát triển KTXH năm 2025, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp năm 2026; việc giải quyết, trả lời các phản ánh, kiến nghị của cử tri và Nhân dân. Đồng thời khẳng định UBND tỉnh và các ngành sẽ nghiêm túc tiếp thu tất cả các tồn tại, vướng mắc đã được nêu ra tại kỳ họp này để khắc phục, tháo gỡ ngay trong thời gian tới thông qua công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của UBND tỉnh.
Kết luận phiên thảo luận, chất vấn và trả lời chất vấn, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Trịnh Việt Hùng đánh giá cao tinh thần thẳng thắn, xây dựng, vì sự phát triển chung của tỉnh của các vị đại biểu HĐND tỉnh; ghi nhận sự nghiêm túc, cầu thị của các sở, ngành và nội dung phát biểu của đồng chí Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh đã làm rõ, giải trình, tiếp thu các nội dung mà đại biểu, cử tri và Nhân dân quan tâm.
Tuy nhiên, theo đồng chí Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh, qua phiên chất vấn và trả lời chất vấn rất thực chất lần này đã bộc lộ: Nhiều tồn tại, hạn chế, vướng mắc không phải là vấn đề mới, đã được chỉ ra tại các kỳ họp trước và các cuộc giám sát của Thường trực HĐND, các Ban của HĐND tỉnh và của Tỉnh ủy, song việc khắc phục còn chậm, chưa đạt yêu cầu, thậm chí có vấn đề còn kéo dài, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống và niềm tin của cử tri, Nhân dân. Đặc biệt là tình trạng chậm giải ngân vốn đầu tư công; nhiều dự án chậm tiến độ, dở dang, trì trệ; vướng mắc kéo dài trong công tác giải phóng mặt bằng; chậm ban hành một số cơ chế, chính sách; chất lượng quản lý trong lĩnh vực giáo dục, y tế, hành chính công ở một số nơi còn chưa đáp ứng được yêu cầu.
Đồng chí Bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch HĐND tỉnh yêu cầu UBND tỉnh cần chỉ đạo các sở, ngành liên quan khẩn trương rà soát toàn bộ các nội dung đã giải trình, chất vấn; xác định rõ nguyên nhân, trách nhiệm cụ thể của từng cơ quan, đơn vị, từng cá nhân, đặc biệt là người đứng đầu. Những cam kết của Ủy ban nhân dân tỉnh và các sở, ngành hôm nay không chỉ là lời hứa trước HĐND tỉnh, mà phải được cụ thể hóa bằng chương trình hành động, kế hoạch, tiến độ và kết quả cụ thể, đặt lợi ích của người dân lên trên hết, trước hết; coi đây là tiêu chí quan trọng để đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ của từng tập thể, cá nhân trong thời gian tới.
Đồng chí Trịnh Việt Hùng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh giao Thường trực HĐND, các Ban HĐND và các đại biểu HĐND tỉnh tăng cường giám sát việc thực hiện các nội dung đã hứa, đã cam kết sau chất vấn, thảo luận, giải trình; những nội dung chậm giải quyết sẽ được đưa vào giám sát, công khai trước cử tri và báo cáo kết quả với HĐND tỉnh theo quy định.
