Giữ rừng mùa khô ở vùng cao:

Hiệu quả từ hương ước giữ rừng

0:00 / 0:00
0:00

Mùa khô năm 2025, xã Lao Chải đối mặt với diễn biến thời tiết khắc nghiệt khi có tới 26 ngày liên tiếp không mưa, đẩy cảnh báo cháy rừng lên cấp nguy hiểm. Trước áp lực đó, địa phương đã không chỉ dựa vào lực lượng chức năng mà còn kích hoạt mạnh mẽ cơ chế bảo vệ rừng từ chính cộng đồng. Những bản cam kết, quy ước thôn bản được người dân đồng thuận thực hiện đã trở thành lá chắn hiệu quả, giữ bình yên cho những cánh rừng.

Lao Chải là địa bàn có diện tích rừng lớn, hơn 9.000 ha, trong đó rừng tự nhiên chiếm hơn 7.000 ha. Với tỷ lệ che phủ rừng đạt 54,9%, đời sống của người dân nơi đây gắn liền với rừng thông qua các mô hình kinh tế dưới tán lá như thảo quả (139 ha) và cây sơn tra (hơn 800 ha).

baolaocai-br_z7361354230374-ff08e5810e53622b7bd1904c65580c02-5737.jpg
Người dân xã Lao Chải tham gia đẩy đủ các buổi tuyên truyền và ký cam kết bảo vệ rừng, phòng, chống cháy rừng.

Tuy nhiên, đặc thù này cũng tạo ra áp lực lớn trong phòng cháy, chữa cháy rừng. Theo thống kê, xã hiện có khoảng 30 ha, diện tích nương nằm đan xen hoặc sát bìa rừng. Vào mùa khô, chỉ một sơ suất nhỏ trong việc sử dụng lửa hoặc đốt thực bì cũng có thể gây ra hậu quả lớn.

Năm 2025, tình hình càng trở nên căng thẳng khi ngay từ đầu vụ, xã đã ghi nhận chuỗi 26 ngày liên tiếp không có mưa. Thời tiết khô hanh kéo dài khiến thảm thực bì trở nên khô khốc, đưa mức dự báo cháy rừng tại Lao Chải lên cấp IV – cấp nguy hiểm. Trước thực tế này, bài toán đặt ra cho chính quyền địa phương làm sao để kiểm soát nguồn lửa, khi lực lượng kiểm lâm mỏng và địa hình chia cắt mạnh.

Để giải quyết bài toán trên, xã Lao Chải đã chọn cách dựa vào dân, biến các quy định của pháp luật thành những điều khoản cụ thể, dễ hiểu trong hương ước, quy ước của thôn bản.

Theo ông Hoàng Văn Chiến - cán bộ Kiểm lâm địa bàn xã Lao Chải, mấu chốt của cách làm này là tạo ra các chế tài nội bộ có tính cộng đồng. Nội dung hương ước về bảo vệ rừng do chính người dân đóng góp và xây dựng, nên khi áp dụng, bà con thực hiện rất nghiêm túc.

"Quy ước tạo ra sự nhắc nhở thường xuyên ngay trong nội bộ thôn bản. Nó hình thành nếp nghĩ tích cực cho cộng đồng, khiến người dân coi việc giữ rừng là trách nhiệm chung chứ không chỉ là việc của cán bộ kiểm lâm" - ông Chiến nhấn mạnh.

baolaocai-br_br-z7361353733480-2f39911dd50cfc1db3cd6234149e2b26-9748.jpg
Công tác tuần rừng được lực lượng kiểm lâm địa bàn triển khai thường xuyên.

Đến nay, 1.766 hộ dân trên địa bàn tại 14/14 thôn tại Lao Chải đã thực hiện ký cam kết bảo vệ rừng.

Tại thôn Háng Gàng, nơi quản lý gần 470 ha rừng (bao gồm rừng tự nhiên phòng hộ và rừng trồng), công tác này được thực hiện rất chặt chẽ. Ông Sùng A Rùa - Trưởng thôn Háng Gàng cho biết: Ngoài việc duy trì hoạt động trực cháy và tuần tra, thôn đã đưa vào quy ước những quy định "cứng". Đó là nghiêm cấm đốt rừng làm nương trái phép, không được chặt cây trong diện tích rừng bảo vệ. Bất cứ ai vi phạm đều bị cộng đồng lên án và xử lý theo quy định đã thống nhất.

Không chỉ dừng lại ở cam kết, xã Lao Chải đã kiện toàn 14 tổ đội phòng chống, chữa cháy rừng tại các thôn với 73 thành viên, trung bình mỗi thôn có từ 7 - 10 người trong đội xung kích. Trong cao điểm mùa khô năm nay, các lực lượng này đã phối hợp tổ chức 23 buổi tuần tra tại các điểm nóng.

Nếu như năm 2024 trên địa bàn vẫn xảy ra 3 vụ cháy nhỏ, thì trong mùa khô 2024 - 2025, nhờ làm tốt công tác tuần tra và giám sát, xã Lao Chải không để xảy ra vụ cháy rừng nào.

Công tác xử lý vi phạm cũng được thực hiện nghiêm minh để đảm bảo tính răn đe. Từ đầu năm đến nay, UBND xã đã xử lý 3 vụ vi phạm, trong đó có vụ khai thác rừng trái pháp luật, nộp ngân sách 8 triệu đồng, đồng thời chuyển Hạt Kiểm lâm xử lý 4 vụ việc khác. Việc xử lý kiên quyết này là minh chứng cho thấy hương ước bảo vệ rừng không chỉ là lời nói suông.

baolaocai-br_z7360520927777-655f36d21c5aa7e6ebd2d85afbc1ea8c-6450.jpg
Những cánh rừng xanh trên địa bàn xã Lao Chải.

Đánh giá về cách làm của địa phương, bà Đào Thị Thu Thuỷ - Bí thư Đảng uỷ xã Lao Chải khẳng định: Những kết quả khả quan trong thời gian qua là nhờ sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị và sự đồng thuận của Nhân dân.

Theo bà Thuỷ, xã đã ban hành các văn bản chỉ đạo sát với tình hình thực tế và huy động các nguồn lực xã hội hóa để trang bị dụng cụ chữa cháy tại chỗ như dao phát, cuốc, xẻng. Tuy nhiên, thành công lớn nhất chính là việc người dân đã thực sự xem rừng là tài sản chung cần gìn giữ.

Những bản hương ước tại Lao Chải đang chứng minh, khi luật pháp được cụ thể hóa bằng quy ước gần gũi và được cộng đồng chấp thuận, hiệu quả bảo vệ rừng sẽ trở nên bền vững.

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Bảo Hà nhân rộng sinh kế, tạo đòn bẩy giảm nghèo

Bảo Hà nhân rộng sinh kế, tạo đòn bẩy giảm nghèo

Thực hiện mục tiêu giảm nghèo bền vững, những năm qua xã Bảo Hà đã tập trung triển khai nhiều mô hình kinh tế phù hợp với điều kiện thực tế địa phương. Từ trồng trọt, chăn nuôi đến phát triển kinh tế hộ gia đình, các mô hình không chỉ tạo sinh kế ổn định cho người dân mà còn góp phần thay đổi tư duy sản xuất, nâng cao thu nhập, từng bước cải thiện đời sống.

Hành trình đưa nông sản lên kệ siêu thị

Hành trình đưa nông sản lên kệ siêu thị

Để những bó rau xanh, túi gạo, miến hay chai tương ớt từ các bản làng miền núi Lào Cai có mặt trên kệ của các siêu thị lớn là cả một quá trình dài, bắt đầu từ chuyển biến tư duy sản xuất của nông dân đến sự vào cuộc đồng bộ, quyết liệt của các cơ quan chức năng.

Nông dân Lào Cai thi đua sản xuất giỏi, chung sức xây dựng nông thôn mới

Nông dân Lào Cai thi đua sản xuất giỏi, chung sức xây dựng nông thôn mới

Trên những thửa ruộng bậc thang, nương đồi và các trang trại xanh màu no ấm của Lào Cai, phong trào nông dân thi đua sản xuất, kinh doanh giỏi đang lan tỏa sâu rộng. Với tinh thần dám nghĩ, dám làm, người nông dân đã mạnh dạn đổi mới tư duy, ứng dụng khoa học - kỹ thuật vào trồng trọt, chăn nuôi, phát triển kinh tế tập thể.

50 học viên tham gia tập huấn.

Tập huấn kỹ năng tạo dựng chuỗi giá trị sản phẩm cho phụ nữ xã Khánh Hòa

Hội Liên hiệp Phụ nữ xã Khánh Hòa vừa phối hợp với Liên minh Hợp tác xã tỉnh Lào Cai tổ chức lớp tập huấn về kỹ năng, kỹ thuật tạo dựng chuỗi giá trị nông sản cho 50 phụ nữ là chủ, người quản lý và thành viên liên kết chủ chốt của các hợp tác xã, tổ hợp tác trên địa bàn xã.

Mường Hum tạo đột phá để phát triển kinh tế, xã hội

Mường Hum tạo đột phá để phát triển kinh tế, xã hội

Trong năm 2025, theo chủ trương của Đảng và Nhà nước, xã Mường Hum, tỉnh Lào Cai hình thành sau khi sáp nhập ba xã Nậm Pung, Trung Lèng Hồ và Mường Hum. Dù nhiều khó khăn nhưng xã Mường Hum mới đã có những bước đột phá mọi mặt về kinh tế, văn hóa, xã hội để tạo nên một diện mạo mới cho vùng đất này.

Giai đoạn 2021 - 2025, Lào Cai triển khai 287 dự án hỗ trợ sinh kế

Giai đoạn 2021 - 2025, Lào Cai triển khai 287 dự án hỗ trợ sinh kế

Sau 4 năm triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025, diện mạo vùng cao Lào Cai đã thay đổi rõ rệt, cơ sở hạ tầng tại các địa phương được đầu tư đồng bộ, đáp ứng ngày càng cao nhu cầu sản xuất và dân sinh tại các địa bàn khó khăn nhất.

Làng miến ngày cuối năm

Khi những đợt gió se lạnh bắt đầu tràn về, người dân 2 làng miến nổi tiếng bên bờ sông Hồng là Ngòi Đong (phường Âu Lâu) và Quy Mông (xã Quy Mông) lại bước vào mùa sản xuất cao điểm nhất trong năm.

Chuyển biến trong phát triển kinh tế ở Gia Hội

Chuyển biến trong phát triển kinh tế ở Gia Hội

Những năm qua, xã Gia Hội đã tập trung triển khai nhiều hoạt động hỗ trợ ứng dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, tạo động lực để người dân mở rộng mô hình kinh tế mới. Sự đồng hành chặt chẽ của chính quyền địa phương cùng tinh thần đổi mới của người dân đã tạo nên chuyển biến rõ nét, góp phần phát triển kinh tế theo hướng bền vững.

Hơn 41.000 hộ nông dân Lào Cai sản xuất, kinh doanh giỏi

Hơn 41.000 hộ nông dân Lào Cai sản xuất, kinh doanh giỏi

Phong trào “Nông dân thi đua sản xuất, kinh doanh giỏi” tại Lào Cai được triển khai sâu rộng, trở thành động lực thúc đẩy sản xuất và chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn. Hằng năm, hơn 50% hội viên đăng ký đạt danh hiệu hộ sản xuất, kinh doanh giỏi các cấp.

Phong Hải: Nhiều giải pháp nâng cao thu nhập cho người dân

Phong Hải: Nhiều giải pháp nâng cao thu nhập cho người dân

Phát huy tiềm năng và lợi thế sản xuất nông - lâm nghiệp, xã Phong Hải đang triển khai đồng bộ nhiều giải pháp nhằm nâng cao thu nhập cho người dân. Từ phát triển kinh tế rừng, mở rộng chăn nuôi an toàn sinh học đến các mô hình liên kết sản xuất, tiêu thụ nông sản, địa phương từng bước hình thành hướng đi phù hợp, tạo nền tảng cho phát triển kinh tế bền vững.

Mùa vui không trọn vẹn

Mùa vui không trọn vẹn

Mỗi vụ thu hoạch đao riềng luôn được đồng bào dân tộc thiểu số ở Bản Xèo kỳ vọng là "mùa vàng" giúp thay đổi cuộc sống, tích lũy vốn liếng. Tuy nhiên, vụ thu hoạch năm nay, niềm vui đã không trọn vẹn.

Mùa quả ngọt trên đất đồi Nghĩa Tâm

Mùa quả ngọt trên đất đồi Nghĩa Tâm

Được thành lập trên cơ sở sáp nhập ba xã Bình Thuận, Minh An và Nghĩa Tâm (huyện Văn Chấn, tỉnh Yên Bái cũ), Nghĩa Tâm được xem là “thủ phủ cam” của khu vực. Đến Nghĩa Tâm mùa này, màu cam chín vàng trải dài trên khắp các sườn đồi, báo hiệu một mùa vụ bội thu, mang theo niềm vui, sự no ấm cho người trồng cam.

fb yt zl tw