Giữ nghề làm hương truyền thống

LCĐT - Những ngày giáp tết, ở các bản người Giáy, bà con tất bật chuẩn bị nguyên, vật liệu làm hương như một công việc không thể thiếu để chuẩn bị đón năm mới.

Giữ nghề làm hương truyền thống ảnh 1
Qua nhiều thế hệ, người Giáy vẫn lưu giữ nghề làm hương truyền thống.

Được xem là vật kết nối, thể hiện lòng thành kính của con cháu với tổ tiên, những que hương truyền thống do chính tay đồng bào người Giáy làm từ vỏ, thân, lá cây quen thuộc đã trở thành nét đẹp văn hóa riêng qua nhiều thế hệ.

Bà Nông Thị Liên, 65 tuổi, bà theo chồng về làm dâu tại thôn Kíp Tước 1, xã Hợp Thành (thành phố Lào Cai) đã hơn 40 năm. Chừng đó năm làm vợ, làm mẹ là chừng đó cái tết bà tự tay chuẩn bị nguyên, vật liệu và làm hương dâng cúng tổ tiên. Bà Liên kể, con trai, con gái người Giáy trong vùng này ai cũng biết làm hương. Từ khi còn thơ bé, xem cha, mẹ làm hương, đến khi lớn hơn chút thì phụ làm một số công đoạn, dần rồi quen tay, biết làm lúc nào không hay.

Khác với các loại hương được sản xuất đại trà trên thị trường, hương của người Giáy đến nay vẫn được làm thủ công (trừ việc nghiền bột hương), sử dụng nguyên liệu hoàn toàn từ tự nhiên, thân thiện với môi trường. Để chuẩn bị cho những mẻ hương tết truyền thống, bà Liên thường chuẩn bị trước đó vài tháng. Bà chọn những cây mai 1 - 2 tuổi, thân không sâu, mọt, chặt khúc rồi ngâm nước trước khi phơi khô, chẻ nhỏ làm cán hương, dài khoảng 50 cm và được nhuộm phẩm đỏ, hồng phần dưới gốc. Việc ngâm nước khiến cán hương cháy đều và không bị mọt.

Chuẩn bị xong cán hương, bà tiếp tục vào rừng tìm vỏ cây kháo, cây quế, cây dính (tên thường gọi về loại vỏ cây tạo sự kết dính cho bột hương) và một số cây hương liệu mang về phơi khô, nghiền nhỏ. Trong bột hương có 2 nguyên liệu chính là từ vỏ cây kháo và cây dính theo tỷ lệ 70% và 30%, một phần nhỏ là vỏ quế và hương hiệu khác để tạo mùi hương đặc trưng.

Chuẩn bị đủ nguyên liệu là tới công đoạn se hương, khâu này đòi hỏi người thợ phải thật khéo léo, tỉ mỉ, kiên trì. Quy trình nhúng cán hương vào nước rồi lăn nhẹ nhàng, đều tay với bột hương được lặp đi lặp lại 6 lần sẽ cho thành phẩm là những que hương với phần thân hương màu nâu đậm, thơm mùi hương liệu tự nhiên. Tạo hình xong, hương được mang phơi khô ở sân nhà hoặc những khoảng vườn trống, nơi đón nhiều ánh nắng.

Trong gió xuân sớm, những giàn phơi hương rực màu sắc, thoảng hương thơm đặc trưng bay tỏa, ấy là lúc Tết đã cận kề với người Giáy. Khi que hương cầm nhẹ tay hơn, thân hương chuyển màu nâu nhạt là lúc hương đã khô, được bà con gói vào giấy báo để sử dụng dần.

Giữ nghề làm hương truyền thống ảnh 2
Hương được phơi khô trước khi sử dụng.

Mỗi năm, người Giáy làm hương 1 lần vào dịp giáp tết, đủ số lượng cho gia đình sử dụng cả năm và biếu, tặng người thân, bạn bè. Ngày nay, một số gia đình làm hương với số lượng nhiều hơn, bán tại các chợ phiên với giá khoảng 40 nghìn đồng đến 50 nghìn đồng mỗi bó (gồm 100 que hương).

Hương truyền thống của đồng bào Giáy cháy đượm, bền hương, thơm nhẹ, không gây hại cho sức khỏe, được đồng bào lưu giữ, là “hương tết” đặc trưng, gọi mùa xuân tới trong no ấm, đủ đầy.

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Bảo tồn vùng chè Shan Giàng Pằng

Bảo tồn vùng chè Shan Giàng Pằng

Được công nhận là Cây di sản Việt Nam vào năm 2019, vùng chè Shan Giàng Pằng, xã Sơn Lương không chỉ là báu vật vô giá của thiên nhiên mà còn là nguồn sống và niềm tự hào của đồng bào dân tộc Mông nơi đây.

Sáng mãi “ngọn lửa” dân ca Dao

Sáng mãi “ngọn lửa” dân ca Dao

Chúng tôi đến thôn Bầu Bàng, xã Trịnh Tường, bị thu hút bởi tiếng hát dân ca người Dao tuyển ngân vang trong căn nhà nhỏ. Theo tiếng hát ấy, có cả tiếng trong trẻo tập hát của các em nhỏ. Đó là những âm thanh quen thuộc ngân lên từ nhóm tập hát dân ca do nghệ nhân người Dao tuyển Phàn Thị Đanh khởi xướng và truyền dạy.

Ngày hội văn hóa tôn vinh tinh hoa sáng tạo Việt

Ngày hội văn hóa tôn vinh tinh hoa sáng tạo Việt

Ngày hội Văn hóa trò chơi và quà tặng Việt Nam 2025 với chủ đề “Tinh hoa sáng tạo Việt” diễn ra trong hai ngày 13 - 14/9, tại Đường sách thành phố Hồ Chí Minh, đã mang đến một không gian sáng tạo sôi động, nơi cộng đồng nghệ nhân, doanh nghiệp và công chúng cùng lan tỏa giá trị văn hóa Việt.

Điệu múa Then trong trái tim người Tày

Điệu múa Then trong trái tim người Tày

Bảo tồn và phát huy văn hóa truyền thống là cách để nhiều cộng đồng dân tộc gìn giữ cội nguồn, nuôi dưỡng bản sắc trong đời sống hiện đại. Với đồng bào Tày ở xã Văn Chấn, điệu múa Then, tiếng đàn tính, nét đặc sắc văn hóa truyền thống vốn gắn bó với ký ức của cha ông được hồi sinh, gìn giữ trong sinh hoạt của Câu lạc bộ múa Then Tày thôn Thác Vác. Từ những điệu múa ấy, tình yêu văn hóa Tày ngày càng được lan tỏa, hun đúc niềm tự hào, gắn kết cộng đồng.

Khi điện ảnh trở thành bài học lịch sử sống động cho thế hệ trẻ

Khi điện ảnh trở thành bài học lịch sử sống động cho thế hệ trẻ

Trong nỗ lực đổi mới phương pháp giáo dục, nhiều trường học đã tìm đến điện ảnh như một kênh trực quan giúp học sinh tiếp cận lịch sử. Qua hình ảnh, âm thanh và câu chuyện từ quá khứ, các em không chỉ tiếp thu kiến thức mà còn nuôi dưỡng tình yêu quê hương, ý thức trách nhiệm với Tổ quốc.

Gia đình Haha - Vì một Việt Nam hạnh phúc

Gia đình Haha - Vì một Việt Nam hạnh phúc

Sáng 13/9, UBND xã Bản Liền phối hợp với Trung tâm Truyền thông Tài nguyên và Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) tổ chức chương trình “Du lịch trải nghiệm và hoạt động thiện nguyện trồng tre Lục Trúc, dẻ Trùng Khánh” trong khuôn khổ chương trình thiện nguyện xã hội “Gia đình Haha – Vì một Việt Nam hạnh phúc”.

Luồng sinh khí mới của phim chiến tranh cách mạng

Luồng sinh khí mới của phim chiến tranh cách mạng

Phim đề tài chiến tranh là một phần đặc biệt quan trọng trong di sản điện ảnh cách mạng Việt Nam, đã chứng minh được giá trị lịch sử, văn hóa và nghệ thuật với thời gian, cũng như những đóng góp tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau giữa hai bên chiến tuyến, từ đó hàn gắn vết thương chiến tranh, tăng cường hợp tác hữu nghị.

Tìm lại ký ức xưa qua đồ chơi truyền thống

Tìm lại ký ức xưa qua đồ chơi truyền thống

Giá trị truyền thống trong những món đồ chơi Trung thu cổ truyền tưởng chừng bị lãng quên trong thời gian dài, nay bỗng trở lại và được nhiều người đón nhận. Những ngày gần tới Rằm Trung thu, trên khắp phố phường Hà Nội, đặc biệt là tại khu phố cổ, nhiều cửa hàng bắt đầu trưng bày đồ chơi trung thu với sắc màu rực rỡ, đủ loại đồ chơi truyền thống, dệt nên mùa trăng rằm vừa hoài niệm, vừa tươi mới.

Trend book club lan tỏa trong giới trẻ

Trend book club lan tỏa trong giới trẻ

Không chỉ dừng lại ở thói quen đọc sách cá nhân, ngày nay nhiều bạn trẻ tìm đến các book club (câu lạc bộ sách) như một không gian gặp gỡ, chia sẻ và nuôi dưỡng đam mê tri thức. Từ những quán cà phê nhỏ, thư viện cộng đồng đến các nhóm trực tuyến, phong trào sinh hoạt câu lạc bộ sách đang trở thành một xu hướng văn hoá mới, góp phần khơi dậy tinh thần đọc và hình thành cộng đồng gắn kết bằng tri thức.

fb yt zl tw