Dòng họ Giàng – Giữ bình yên nơi đại ngàn

Những năm trước, khi cái nghèo còn đeo bám, cuộc sống của bà con người Mông ở thôn Nà Hẩu, xã Tân Hợp còn nhiều khó khăn. Tảo hôn, sinh con thứ ba, xuất cảnh trái phép vẫn là nỗi lo thường trực của chính quyền địa phương và những câu chuyện buồn vì thiếu hiểu biết pháp luật không còn xa lạ.

Ông Giàng A Tủa nhớ lại: “Trước kia, anh em trong họ ít khi họp bàn chuyện chung, ai biết việc nấy. Có hộ gặp chuyện buồn, chuyện khó cũng ít người quan tâm; nhiều gia đình vẫn để con lấy chồng, lấy vợ khi chưa đủ tuổi…”.

Từ trăn trở đó, năm 2021, được sự hỗ trợ, hướng dẫn của lực lượng công an xã, những người có uy tín trong dòng họ Giàng đã thống nhất thành lập mô hình “Dòng họ Giàng tự quản về an ninh, trật tự và xây dựng đời sống văn hoá trong cộng đồng dân cư”.

Mô hình được thành lập với mong muốn gắn kết các thành viên để cùng nhau giữ gìn và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Đồng thời, tuyên truyền, vận động anh em trong dòng họ chấp hành các chủ trương đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước.

Từ ngày mô hình đi vào hoạt động, những buổi họp họ ngay trong gian nhà gỗ mộc mạc, bên bếp lửa đã trở nên quen thuộc. Đây cũng là dịp để những người cao tuổi nhắc nhở con cháu đoàn kết, tránh xa tệ nạn xã hội, không nghe kẻ xấu xúi giục xuất cảnh trái phép, tích cực vươn lên trong học tập và trong lao động, sản xuất. Nhờ đó, nhận thức của bà con dần thay đổi; mỗi người dân đều tự ý thức vươn lên, góp phần củng cố nề nếp, xây dựng đời sống văn hóa mới.

Ông Giàng Chẩn Phử - Trưởng dòng họ Giàng chia sẻ: “Dòng họ Giàng hiện có 45 hộ với gần 200 nhân khẩu, sinh sống chủ yếu bằng nông lâm nghiệp. Mỗi lần họp, chúng tôi đều nhắc nhở nhau chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật, xây dựng gia đình hạnh phúc. Mỗi khi gia đình thành viên trong dòng họ có mâu thuẫn, chúng tôi có mặt kịp thời để khuyên răn, giữ hoà khí”.

Theo anh Giàng A Tú - Bí thư Chi đoàn thôn Nà Hẩu, mô hình tự quản đã giúp lớp trẻ trong thôn thay đổi nếp nghĩ, cách làm. Trước đây, thanh niên ít tham gia phong trào, giờ thì khác, ai cũng muốn góp sức.

"Chúng tôi cùng nhau tổ chức các buổi tuyên truyền pháp luật, giữ vệ sinh môi trường, giúp hộ nghèo phát triển kinh tế... Điều đáng mừng là thanh niên trong thôn có trách nhiệm hơn với cộng đồng, tích cực học tập, lao động sản xuất, tránh xa tệ nạn xã hội”- anh Giàng A Tú cho biết thêm.

Không chỉ dừng ở tuyên truyền, dòng họ Giàng còn tích cực tham gia bảo vệ rừng và coi rừng tài sản quý giá cũng là sinh kế của người dân nơi đây. Bà con thống nhất, rừng là “nguồn sống”, là “linh hồn” của bản nên ai nấy đều có trách nhiệm gìn giữ.

Ông Giàng Chẩn Dìn - thành viên trong dòng họ Giàng - nói: “Rừng là của chung, của con cháu sau này, giữ rừng là giữ cuộc sống của chính mình. Ai phát hiện có người chặt cây, đều khuyên bảo và báo cho trưởng thôn ngay”.

Nhờ đó, khu bảo tồn thiên nhiên Nà Hẩu từ lâu không còn tình trạng khai thác trái phép và những cánh rừng xanh cũng trở thành minh chứng cho tinh thần tự quản, đoàn kết của người Mông thôn Nà Hẩu.

Sự chủ động, tích cực của các thành viên trong dòng họ Giàng trong chấp hành chủ trương, chính sách pháp luật của Đảng và Nhà nước đã góp phần giúp thôn Nà Hẩu nhiều năm liền giữ vững an ninh, trật tự; tạo dựng niềm tin giữa cấp ủy, chính quyền và Nhân dân.

Trung tá Bàn Tòn Phú - Phó Trưởng Công an xã Tân Hợp cho biết: Trước đây, địa bàn thôn Nà Hẩu tiềm ẩn nhiều yếu tố phức tạp, từ khi dòng họ Giàng thành lập mô hình tự quản, tình hình an ninh, trật tự ổn định rõ rệt. Thôn nhiều năm liền không có người nghiện ma tuý; không còn tình trạng trộm cắp, đánh bạc; người dân luôn chủ động thông tin cho công an khi có vụ việc phát sinh. Mới đây, các thành viên trong dòng họ Giàng cũng chủ động giao nộp 15 vũ khí tự chế cho lực lượng công an... Qua đó, tạo được thế trận an ninh nhân dân vững chắc ngay từ cơ sở”.

Để mô hình “Dòng họ Giàng tự quản về an ninh, trật tự và xây dựng đời sống văn hoá ở khu dân cư” ngày càng phát huy hiệu quả, xã Tân Hợp đã tăng cường công tác tuyên truyền về chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước.

Đồng thời, tổ chức cho người dân trong thôn ký cam kết phòng chống tội phạm, phòng chống cháy nổ, chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật khi tham gia giao thông. Đến nay, 100% hộ dân trong dòng họ Giàng đã đồng thuận ký cam kết phòng chống tội phạm.

Ông Vũ Xuân Bá - Phó Chủ tịch UBND xã Tân Hợp nhận định: “Mô hình dòng họ tự quản về an ninh, trật tự rất phù hợp với đặc thù vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Khi người có uy tín trong dòng họ đứng ra tuyên truyền, bà con nghe và làm theo rất hiệu quả. Những năm qua, dòng họ Giàng đã góp phần quan trọng giúp địa phương giữ vững an ninh, trật tự và ổn định xã hội. Mô hình này nhiều năm liền được cấp ủy, chính quyền xã khen thưởng trong phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc”.

Từ câu chuyện của dòng họ Giàng có thể thấy, giữ bình yên không chỉ là trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền địa phương hay lực lượng công an mà bắt đầu từ chính ý thức của mỗi người dân.

Giữa đại ngàn Tân Hợp thấp thoáng những nếp nhà khói lam chiều bay lên từ mái bếp, xen lẫn trong tiếng khèn Mông là thanh âm của một bản làng đang đổi thay, nơi bình yên không chỉ được giữ bằng pháp luật mà còn được nuôi dưỡng bằng tình thân, bằng trách nhiệm của cả cộng đồng.