Nhân ngày Quốc tế Bảo tàng (18/5):

Bảo tàng tỉnh và nỗ lực đổi mới

Theo Luật Di sản văn hóa, bảo tàng là một thiết chế văn hóa hướng tới mục tiêu phục vụ nhu cầu nghiên cứu, học tập, tham quan và hưởng thụ văn hóa của công chúng. Ngày Quốc tế Bảo tàng (18/5) năm 2024 với chủ đề “Bảo tàng vì giáo dục và nghiên cứu” đã khẳng định thêm vai trò của bảo tàng trong việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ về giáo dục và nghiên cứu. Bảo tàng tỉnh Lào Cai cũng đã và đang nỗ lực làm tốt vai trò giáo dục gắn với thiết chế bảo tàng.

z5451657063857_74d0aa317ab95b8975f7e7454c247cf8.jpg
Bảo tàng Lào Cai thu hút nhiều học sinh tham quan, trải nghiệm.

Vai trò giáo dục của bảo tàng

Khi nói về vai trò giáo dục của bảo tàng, trước hết cần thấy rằng bảo tàng không thực hiện hoạt động dạy học cho công chúng. Bảo tàng thực hiện vai trò giáo dục thông qua không gian trưng bày các hiện vật và các hoạt động trải nghiệm. Công chúng có cơ hội được học tập, tìm hiểu, khám phá tri thức một cách chủ động theo cách thức đa dạng, mang tính trực quan sinh động, tạo sự gợi mở, kích thích tinh thần tự học, tự tiếp nhận, tự sáng tạo, từ đó hình thành hệ thống tri thức cho chính bản thân mình.

z5451657178088_4f06c5cbea4f0604ba68053fcd3d13c0.jpg
Bảo tàng tỉnh có nhiều hoạt động trải nghiệm cho học sinh.
z5451662524511_309fca873dc79b46113d664fa45dad82.jpg
Học sinh trải nghiệm, tìm hiểu văn hóa cộng đồng tại Bảo tàng tỉnh. Ảnh: Bảo tàng tỉnh

Mặt khác, bằng hoạt động trưng bày và diễn giải di sản đã tạo ra môi trường giao tiếp, tương tác văn hóa thúc đẩy sự hiểu biết lẫn nhau giữa các cộng đồng trong xã hội đa văn hóa. Từ đó, tăng cường giao lưu, tiếp biến văn hóa, gắn kết với cộng đồng và tăng cường tôn trọng đa dạng văn hóa. Đồng thời, quá trình diễn giải di sản bằng thuyết minh, giới thiệu giúp cho các hiện vật có đời sống sống động hơn để kể những câu chuyện, truyền đi những thông điệp. Như thế, bản chất quá trình này đã là một quá trình của giáo dục. Với mục tiêu lấy công chúng làm trung tâm, bảo tàng là địa điểm thích hợp để thực hiện chức năng giáo dục.

Nỗ lực đổi mới

Với vai trò giáo dục như trên đòi hỏi bảo tàng không ngừng đổi mới cách thức tổ chức và hoạt động để tạo dựng môi trường học tập và nghiên cứu cho công chúng. Kể từ khi tiếp quản và sử dụng công trình nhà bảo tàng tại khu vực trung tâm hành chính của tỉnh (từ năm 2016 đến nay), Bảo tàng tỉnh Lào Cai không ngừng nỗ lực thực hiện đổi mới đồng bộ để ngày càng đáp ứng yêu cầu giáo dục của thiết chế bảo tàng.

Trước hết, Bảo tàng tỉnh duy trì và đẩy mạnh nghiên cứu, sưu tầm để xây dựng hệ thống các hiện vật có giá trị, hình thành những bộ sưu tập phục vụ cho việc xây dựng các không gian trưng bày có nội dung hay, truyền tải đi các thông điệp có giá trị về lịch sử, văn hóa, kinh tế, xã hội của địa phương. Mỗi năm, Bảo tàng tỉnh đều duy trì việc bổ sung hiện vật. Đặc biệt, Bảo tàng tỉnh tăng cường tuyên truyền, đẩy mạnh các hoạt động hiến, tặng hiện vật, phối hợp với các câu lạc bộ sưu tầm cổ vật trên cả nước, tiếp nhận hàng nghìn hiện vật với nhiều chủng loại khác nhau. Cùng với việc gia tăng số lượng và chất lượng các hiện vật, Bảo tàng tỉnh thường xuyên đổi mới, nâng cao chất lượng công tác bảo quản hiện vật tại hệ thống kho.

dsc-0339-3401.jpg
z4902043686175-7bacedf6894231545cbf6fda2b1cb201-1005.jpg
dsc-0301-1508.jpg
Lãnh đạo Bảo tàng tỉnh Lào Cai tiếp nhận hiện vật được trao tặng..jpg
Bảo tàng tỉnh tăng cường tuyên truyền, đẩy mạnh các hoạt động hiến, tặng hiện vật, tiếp nhận hàng nghìn hiện vật. Ảnh: Phương Thảo

Ngoài ra, Bảo tàng tỉnh đẩy mạnh các hoạt động hợp tác với vùng Nouvelle Aquitaine (Cộng hòa Pháp) trong đổi mới trưng bày chuyên đề tại bảo tàng. Các chuyên gia của vùng Nouvelle Aquitaine đã hỗ trợ đào tạo cán bộ của Bảo tàng tỉnh trong việc tổ chức trưng bày hiện vật, sắp xếp không gian trưng bày theo hướng hiện đại và có khả năng tiếp cận công chúng. Có thể kể đến như không gian trưng bày về đa dạng sinh hoạt và không gian trưng bày về các dân tộc tỉnh Lào Cai. Những không gian trưng bày này tạo điều kiện cho công chúng, nhất là học sinh tương tác được với các bộ sưu tập, thông qua các hiện vật để nâng cao nhận thức và hành động. Tại Bảo tàng tỉnh đang duy trì trưng bày thường xuyên về lịch sử Lào Cai, các không gian trưng bày chuyên đề về văn hóa người Dao, về thời bao cấp, về đa dạng sinh học, các tộc người.

z5451662524422_38be63e252b32a4bf48fa18c46d56b44.jpg
z5451662519100_e6d1c72440965bd58ab9b3810769b7b6.jpg
z5451662518986_5b377de88cfe5d32c133cd17e53a2475.jpg
Nhiều hoạt động giáo dục trải nghiệm được tổ chức tại Bảo tàng tỉnh. Ảnh: Bảo tàng tỉnh

Hơn thế, Bảo tàng tỉnh Lào Cai đã xây dựng các hoạt động giáo dục trải nghiệm cho học sinh như xây dựng tiết học lịch sử địa phương, xây dựng các hoạt động trải nghiệm văn hóa như làm xôi màu, vẽ sáp ong, viết chữ Nôm Dao tại Bảo tàng tỉnh Lào Cai. Bảo tàng cũng mời các nghệ nhân tham gia vào các hoạt động trải nghiệm như nghệ nhân người Dao tham gia hướng dẫn nghệ thuật chữ Nôm Dao để công chúng hiểu về di sản văn hóa phi vật thể của người Dao.

Đặc biệt, để tăng cường thực hiện chức năng giáo dục của bảo tàng, năm 2021, Phòng Giáo dục và Truyền thông được thành lập trên cơ sở kiện toàn vị trí, chức năng, nhiệm vụ và tổ chức, bộ máy của Bảo tàng tỉnh Lào Cai. Sự ra đời của Phòng Giáo dục và Truyền thông thể hiện bước tiến mới của Bảo tàng tỉnh trong sứ mệnh thực hiện vai trò giáo dục.

Trong những năm gần đây, mỗi năm, bảo tàng đón trung bình hàng nghìn lượt học sinh của các trường trên địa bàn tỉnh đến tham quan, học tập, trải nghiệm các hoạt động văn hóa, ngoài ra còn đón các nhà nghiên cứu khoa học, các nghiên cứu sinh muốn tìm hiểu về Lào Cai.

Bảo tàng tỉnh Lào Cai đang trở thành cánh cửa đầu tiên mở ra không gian để tìm hiểu về Lào Cai. Dự án tư vấn thiết kế Bảo tàng tỉnh đang được thực hiện bởi các chuyên gia hàng đầu về bảo tàng ở Việt Nam hứa hẹn mang đến một không gian giáo dục hấp dẫn, sáng tạo cho các đối tượng công chúng.

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Gần 50 học sinh tham gia hoạt động “Vẽ tranh theo sách” với chủ đề “Ước mơ từ trang sách”

Gần 50 học sinh tham gia hoạt động “Vẽ tranh theo sách” với chủ đề “Ước mơ từ trang sách”

Sáng 16/7, tại cơ sở 2 Thư viện tỉnh Lào Cai (phường Cam Đường), đã diễn ra hoạt động “Vẽ tranh theo sách” mùa hè năm 2025 với chủ đề “Ước mơ từ trang sách”. Chương trình thu hút gần 50 em học sinh đến từ các trường tiểu học và trung học cơ sở trên địa bàn tham gia.

Người Dao Lương Thịnh giữ gìn bản sắc

Người Dao Lương Thịnh giữ gìn bản sắc

Xã Lương Thịnh hôm nay đang khoác lên mình tấm áo mới của sự ấm no, trù phù, cùng với đó là nét đẹp truyền thống được đồng bào dân tộc Dao nơi đây giữ gìn như báu vật. Đặc biệt, ở thôn Vực Tròn và thôn Khe Lụa, chữ nôm Dao, những bài cúng, nghi lễ linh thiêng vẫn được truyền nối qua nhiều thế hệ. 

Người thổi hồn văn hóa Mông

Người thổi hồn văn hóa Mông

Tại xã Sín Chéng, có một người đang ngày ngày gìn giữ nghề làm đàn môi - nét văn hóa đặc sắc của dân tộc Mông. Đó là ông Giàng A Thống, người đã gắn bó với loại nhạc cụ mộc mạc mà sâu lắng, từng được ví như “tiếng lòng” của trai gái Mông trong những đêm hội tình xuân.

Sẽ tổ chức Festival Bảo tồn và Phát triển làng nghề quốc tế năm 2025 tại Hà Nội

Sẽ tổ chức Festival Bảo tồn và Phát triển làng nghề quốc tế năm 2025 tại Hà Nội

Festival Bảo tồn và Phát triển làng nghề quốc tế năm 2025 dự kiến kéo dài 5 ngày từ ngày 14 đến 18-11, tại khu di tích Hoàng thành Thăng Long, cùng nhiều hoạt động bên lề từ tháng 9 đến tháng 11 trên toàn địa bàn thành phố. Sự kiện do UBND thành phố Hà Nội phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì.

“Giữ lửa” văn hóa từ trong mỗi nếp nhà

“Giữ lửa” văn hóa từ trong mỗi nếp nhà

Trải qua bao thăng trầm thời gian, những giá trị, tinh hoa văn hóa của các tộc người luôn được gìn giữ, trao truyền ngay trong mỗi nếp nhà, từ thế hệ này sang thế hệ khác, góp phần quan trọng bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc.

Kỷ niệm 140 năm ngày vua Hàm Nghi ban Chiếu Cần Vương

Kỷ niệm 140 năm ngày vua Hàm Nghi ban Chiếu Cần Vương

Ngày 13/7, tại Đền thờ vua Hàm Nghi và các tướng sĩ Cần Vương, thuộc Di tích lịch sử quốc gia Thành Tân Sở ở xã Cam Lộ, tỉnh Quảng Trị, Ủy ban nhân dân xã Cam Lộ tổ chức Lễ kỷ niệm 140 năm ngày vua Hàm Nghi ban Chiếu Cần Vương 13/7 (1885-2025), mở đầu cho phong trào Cần vương chống thực dân Pháp.

UNESCO ghi danh Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử-Vĩnh Nghiêm-Côn Sơn-Kiếp Bạc vào danh mục Di sản thế giới

UNESCO ghi danh Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử-Vĩnh Nghiêm-Côn Sơn-Kiếp Bạc vào danh mục Di sản thế giới

Theo thông tin từ Cục Di sản văn hóa, chiều 12/7 (giờ Paris), tại Kỳ họp lần thứ 47 của Ủy ban Di sản Thế giới (UNESCO), Giáo sư Nikolay Nenov (Bulgaria), Chủ tịch Kỳ họp đã chính thức gõ búa ghi danh Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử-Vĩnh Nghiêm, Côn Sơn, Kiếp Bạc là Di sản văn hóa thế giới.

fb yt zl tw