Một nghiên cứu mới cho thấy, bạch tuộc có thể đã đạt được một số trí thông minh đặc biệt từ cùng một quá trình tiến hóa mà con người đã trải qua.
Quá trình này liên quan đến sự bùng nổ đột ngột của microRNA (miRNA) — những phân tử nhỏ, không mã hóa kiểm soát cách biểu hiện gien. Sự gia tăng này có thể đã giúp não của bạch tuộc và con người phát triển các loại tế bào thần kinh hoặc tế bào thần kinh mới, được liên kết với nhau thành mạng lưới thần kinh phức tạp hơn.
Bạch tuộc sở hữu những ký ức đáng chú ý, giỏi ngụy trang; tò mò về môi trường xung quanh. Chúng đã được quan sát bằng cách sử dụng các công cụ để giải quyết vấn đề và từ những gợn sóng màu sắc lướt qua da khi chúng ngủ, thậm chí còn được cho là đang mơ.
Tổ tiên chung cuối cùng của con người với bạch tuộc là một loài giun dẹp sống dưới đáy biển cách đây khoảng 750 triệu năm và không sở hữu bất cứ thứ gì khác ngoài bộ não thô sơ.
Các gien nhảy
Một nghiên cứu gần đây đã phát hiện ra rằng, các gien nhảy, được gọi là transposon, có thể giải thích cho sự thông minh của Bạch tuộc . Giờ đây, nghiên cứu mới này đã được công bố vào ngày 25/11 trên tạp chí Science Advances có thể đã tìm ra một mảnh ghép quan trọng khác.
"Nếu bạn muốn tìm hiểu về trí thông minh hoặc bộ não của người ngoài hành tinh, một mô hình tốt cho việc đó là nghiên cứu về bạch tuộc ," tác giả chính của nghiên cứu Nikolaus Rajewsky , nhà sinh vật học hệ thống tại Trung tâm Y học Phân tử Max Delbrück ở Berlin, Đức cho biết.
Ông cho biết thêm: "Sự tiến hóa của bộ não phức tạp của bạch tuộc và các đặc điểm nhận thức đi kèm với nó, diễn ra hoàn toàn độc lập với chúng ta. Vì vậy, bằng cách so sánh bạch tuộc với chúng ta, bạn có thể tìm hiểu về các đặc điểm chung được chia sẻ giữa chúng ta, nhưng bạn cũng có thể tìm thấy những thứ mà bạch tuộc có mà chúng ta không có."
RNA là một đoạn mã di truyền dài một sợi được phiên mã từ DNA để tạo ra protein trong tế bào và đôi khi tham gia vào việc điều chỉnh biểu hiện gien. Ban đầu, các nhà khoa học tin rằng, bạch tuộc đang sử dụng các enzym tiến hóa đặc biệt để chỉnh sửa DNA của chúng nhằm tạo ra độ phức tạp tế bào thần kinh lớn hơn, nhưng thay vào đó, phân tích mô cho thấy một sự bùng nổ lịch sử về số lượng miRNA khác nhau được bảo tồn trên nhiều loài động vật; một con số có thể so sánh với một số động vật có xương sống, trong đó có con người.
Các nhà nghiên cứu đã tìm thấy một con số khổng lồ 51 họ miRNA mới được bảo tồn trên bạch tuộc và mực kể từ khi dòng dõi tổ tiên của chúng tách ra hơn 300 triệu năm trước và riêng bạch tuộc đã tăng 90 kể từ tổ tiên chung cuối cùng của chúng với các động vật thân mềm khác như hàu - vốn chỉ có 5 họ.
"Điều này thật ngoạn mục," Rajewsky nói. "Số lượng microRNA của bạch tuộc tăng lên để đạt đến mức tương đương với não của động vật có xương sống phức tạp."
Các nhà nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng, các miRNA của bạch tuộc được biểu hiện phổ biến nhất trong các mô thần kinh trong bộ não đang phát triển của bạch tuộc con mới nở. Điều này đã gợi ý mạnh mẽ rằng, các bộ điều chỉnh RNA đang thúc đẩy sự phát triển của các khả năng nhận thức phức tạp hơn.
Các nhà khoa học hy vọng sẽ khai quật được các phần của bộ gien bạch tuộc có thể được sử dụng để phát triển các công cụ tốt hơn để chỉnh sửa bộ gien của con người.
