LCĐT - Sau khi sắp xếp đơn vị hành chính, xã Xuân Giao (Bảo Thắng) có 13 thôn với hơn 2.200 hộ. Việc sắp xếp lại đơn vị hành chính thôn nhìn chung thuận lợi, nhưng điều này cũng ảnh hưởng không nhỏ đến mục tiêu xây dựng thôn kiểu mẫu, nhất là tiêu chí cơ sở vật chất văn hóa.
![]() |
Nhà văn hóa thôn Mường 1 không đủ không gian sinh hoạt cho các hộ sau sáp nhập. |
Xã Xuân Giao đã có 5 thôn kiểu mẫu, gồm: Hùng Xuân 1, Hùng Xuân 2, Hợp Giao, Giao Bình, Tân Lợi. Năm 2020, Xuân Giao phấn đấu xây dựng thôn kiểu mẫu Mường 1 và Mỏ. Đối với thôn Mỏ, việc xây dựng thôn kiểu mẫu khá thuận lợi do đây là thôn thành lập được hơn 20 năm, trình độ dân trí của người dân tương đối đồng đều, kinh tế nhiều hộ thuộc diện khá, hạ tầng được đầu tư. Đặc biệt, thôn Mỏ được sử dụng hội trường rộng rãi của đơn vị cơ khí mỏ để tổ chức các hoạt động của thôn, không phải đầu tư xây dựng nhà văn hóa.
Còn đối với thôn Mường 1, địa phương đang loay hoay tìm giải pháp trong xây dựng thôn kiểu mẫu. Thôn Mường 1 mới được sáp nhập từ thôn Mường 1 và thôn 5 (tháng 4/2019). Thôn Mường 1 sau sáp nhập có 153 hộ, xét các tiêu chí xây dựng thôn kiểu mẫu thì khó nhất vẫn là xây dựng nhà văn hóa thôn.
Để minh chứng cho điều này, chị Đỗ Thị Nhài, cán bộ phụ trách chương trình xây dựng nông thôn mới của xã Xuân Giao dẫn chúng tôi tới tham quan nhà văn hóa thôn Mường 1 cũ được xây dựng từ năm 2010. Đây là nơi sinh hoạt của 83 hộ thuộc thôn Mường 1 trước đây, nay là nơi sinh hoạt của 153 hộ thôn Mường 1 sau sáp nhập 2 thôn.
Nhà văn hóa thôn Mường 1 đã xuống cấp, chật hẹp, không đủ không gian sinh hoạt. Dân cư thuộc thôn Mường 1 và thôn 5 trước khi sáp nhập sống rải rác, muốn sinh hoạt tập trung tại một địa điểm gặp khó khăn. Bên cạnh đó, diện tích nhà văn hóa nhỏ khiến nhiều buổi sinh hoạt thôn, không ít hộ phải ngồi bên ngoài nghe phổ biến nội dung cuộc họp thôn nên hiệu quả không cao.
Chị Hà Thị Đua, Trưởng thôn Mường 1 cho biết: Do sinh hoạt tập trung tại nhà văn hóa trên địa bàn thôn Mường 1 cũ xa, nhiều hộ thuộc thôn 5 trước đây thường xuyên vắng mặt trong các cuộc họp. Để khắc phục tình trạng này, một số việc của thôn, chúng tôi phải tiến hành họp 2 lần ở 2 nơi khác nhau. Mới đây, thôn họp và đi đến thống nhất thanh lý 2 nhà văn hóa cũ để có thêm kinh phí, mua một khu đất hợp lý xây dựng nhà văn hóa mới. Chi phí dự kiến khoảng 400 triệu đồng, đây là số tiền lớn với thôn Mường 1, do đó cần sự hỗ trợ của xã.
Phương án xây nhà văn hóa mới ở vị trí thuận lợi với người dân đã được UBND xã Xuân Giao tính đến, nhưng việc tìm đơn vị mua lại 2 nhà văn hóa cũ không đơn giản. Xã thông báo thanh lý nhưng chưa có đơn vị nào mua bởi vị trí của 2 nhà văn hóa thôn cũ không “đắc địa”. Bên cạnh đó, giá bất động sản Xuân Giao xuống thấp nhiều năm nay cũng là lý do không ai mấy mặn mà mua đất ở đây.
Ông Ngô Đức Trung, Chủ tịch UBND xã Xuân Giao cho biết: Xây dựng thôn kiểu mẫu sau sáp nhập tại thôn Mường 1 khó nhất vẫn là hoàn thiện nhà văn hóa làm điểm sinh hoạt chung của thôn. Xã chỉ huy động được người dân góp công lao động, còn kinh phí xây nhà văn hóa theo dự toán cần có sự hỗ trợ từ huyện.
Theo ông Trung, các tiêu chí để xây dựng thôn kiểu mẫu khác như nhóm tiêu chí về phát triển kinh tế, hạ tầng kinh tế - xã hội (giao thông, điện, nhà ở dân cư); nhóm tiêu chí về môi trường; an ninh, trật tự; giáo dục; y tế hầu hết các thôn đã triển khai nhiều biện pháp để đạt. Riêng tiêu chí cơ sở vật chất văn hóa, cụ thể là nhà văn hóa thôn thì cần sự hỗ trợ của huyện.