Xô Viết Nghệ Tĩnh - đỉnh cao của phong trào Cách mạng

Cách đây 86 năm, phong trào Xô Viết Nghệ Tĩnh đã diễn ra, đỉnh cao là cuộc biểu tình ngày 12/9/1930 ở Hưng Nguyên. Xô Viết Nghệ Tĩnh được coi là đỉnh cao của phong trào Cách mạng trong những năm 1930 - 1931 và là cuộc khởi nghĩa đầu tiên dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam kể từ khi ra đời.

Xô Viết Nghệ tĩnh, cao trao cách mạng do Đảng Cộng sản Đông Dương lãnh đạo năm 1930 - 1931. Ảnh: tư liệu
Xô Viết Nghệ tĩnh, cao trao cách mạng do Đảng Cộng sản Đông Dương lãnh đạo năm 1930 - 1931. Ảnh: tư liệu

Xô Viết Nghệ Tĩnh là tên gọi cho phong trào đấu tranh của công nhân - nông dân Nghệ An và Hà Tĩnh trong năm 1930 - 1931. Tên gọi Xô viết Nghệ Tĩnh xuất phát từ sự hình thành các "xã bộ nông" mà các nhà lãnh đạo lãnh đạo Đảng Cộng sản Việt Nam gọi là "Xô Viết".

Dưới chế độ thực dân - phong kiến, tỉnh Hà Tĩnh không có công nghiệp. Còn tỉnh Nghệ An, tại ngã ba Vinh- Bến Thủy có một nhà ga xe lửa lớn, một nhà máy điện, một nhà máy diêm, 5 nhà máy cưa, 2 xưởng sửa chữa ô tô và một vài xưởng nhỏ, tất cả có 4.000 công nhân. Địa thế hai tỉnh nhiều rừng núi, đất đai cằn cỗi, thường xảy ra bão lụt. Do đó nhân dân, nhất là nông dân đói khát, khổ sở.

Phong trào đấu tranh ở Nghệ An và Hà Tĩnh mở đầu bằng cuộc biểu tình lớn nhân ngày Quốc tế Lao động 1/5/1930 tại ngã ba thành phố Vinh- Bến Thủy và nông dân 5 xã ven thành phố Vinh, dưới sự lãnh đạo của Xứ uỷ Trung Kỳ của Đảng Cộng sản Việt Nam.

Từ đó đến tháng 8/1930, đã có đến 97 cuộc bãi công và biểu tình của công nông, nổi bật là cuộc bãi công của công nhân Nhà máy Diêm kéo dài đã dẫn đến cuộc tổng bãi công của toàn thể công nhân khu công nghiệp Bến Thuỷ.

Ngày 12/9/1930, thực dân Pháp cho máy bay ném bom xuống các đoàn biểu tình của nông dân huyện Hưng Nguyên (cách Bến Thủy mười cây số), làm chết 217 người và 120 người bị thương. Hai làng Lộc Châu và Lộc Hải bị triệt hạ, 217 nóc nhà bị đốt cháy, 30 người bị bắn chết. Cuối tháng 8/1930, hàng chục vạn nông dân các huyện Nam Đàn, Thanh Chương, Diễn Châu, Anh Sơn, Nghi Lộc, Hưng Nguyên, Đô Lương, Can Lộc, Thạch Hà, Cẩm Xuyên, Kỳ Anh... nổi dậy với quy mô lớn, quyết liệt.   

Từ tháng 5 đến tháng 12/1930, công nhân Nghệ An (Vinh) đã 8 lần bãi công và biểu tình, có 2.500 người tham gia. Cùng trong thời gian đó, 1307 cuộc biểu tình đã nổ ra bao gồm tất cả 300.000 nông dân tham gia. Có đến 625 nông dân bị máy bay ném bom và súng máy giết chết, 8 làng bị triệt hạ, hơn 1.000 chiến sĩ bị bắt giam, hàng trăm người bị đem đi đày.

Sự hy sinh của hàng trăm người như chất men đưa cuộc đấu tranh đến cao trào: đốt huyện đường, phá nhà lao. Hệ thống chính quyền của thực dân, phong kiến bị tê liệt, một số tan rã. Xô viết Nghệ Tĩnh - một hình thức mới về chính quyền của người lao động ra đời làm chức năng của chính quyền cách mạng do giai cấp công nhân lãnh đạo.

Chính quyền Xô Viết đầu tiên được hình thành hàng loạt tại nhiều xã thuộc các huyện, thị xã: Thanh Chương, Nam Đàn, Anh Sơn, Nghi Lộc, Vinh - Bến Thuỷ, Can Lộc, Thạch Hà, Đức Thọ, Hưng Nguyên... Các chính quyền Xô Viết một mặt thi hành các chính sách mới, mặt khác phá bỏ hệ thống chính quyền cũ, trưng thu đất, thóc gạo, tiền bạc của các địa chủ, đồng thời đòi yêu sách với các chủ xưởng, chủ tàu.

Nhưng những chính quyền chỉ tồn tại sau bốn, năm tháng . Đến giữa năm 1931, thực dân Pháp trở lại khủng bố dã man, phong trào Xô Viết Nghệ Tĩnh lắng xuống, rồi thoái trào. Hàng trăm người bị bắt, bị kết án tù giam trong các nhà tù ở Nghệ An, Đà Nẵng, Buôn Mê Thuột, Côn Đảo.

VnMedia

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Vững niềm tin bước vào trang sử mới

Vững niềm tin bước vào trang sử mới

Trong bối cảnh đất nước tiến hành cuộc cải cách tổ chức bộ máy lớn nhất trong nhiều thập kỷ, việc hợp nhất tỉnh Lào Cai và Yên Bái đang hiện hữu như một dấu mốc lịch sử. Chủ trương này không nhằm vì lợi ích của một vùng, địa phương mà là quyết sách quan trọng vì sự phát triển chung của đất nước. Với quyết tâm chính trị rất cao, Lào Cai - Yên Bái sẵn sàng bước vào kỷ nguyên phát triển mới với tâm thế vững vàng, cùng cả nước vươn mình mạnh mẽ.

[Infographic] Danh sách Chủ tịch và các Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Lào Cai nhiệm kỳ 2021 - 2026 (sau sắp xếp)

[Infographic] Danh sách Chủ tịch và các Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Lào Cai nhiệm kỳ 2021 - 2026 (sau sắp xếp)

Ngày 24/6, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 1718/NQ-UBTVQH15 chỉ định Chủ tịch, các Phó Chủ tịch Hội đồng nhân dân tỉnh Lào Cai nhiệm kỳ 2021 - 2026. Báo Lào Cai trân trọng giới thiệu danh sách Chủ tịch, các Phó Chủ tịch HĐND cấp tỉnh (sau sắp xếp) như sau:

[Infographic] Danh sách Chủ tịch và các Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai nhiệm kỳ 2021 - 2026

[Infographic] Danh sách Chủ tịch và các Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai nhiệm kỳ 2021 - 2026

Ngày 24/6/2025, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 1299/QĐ-TTg chỉ định nhân sự giữ chức vụ Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai (mới) nhiệm kỳ 2021 - 2026 và Nghị quyết số 1316/QĐ-TTg chỉ định nhân sự giữ chức vụ Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai (mới) nhiệm kỳ 2021 - 2026. Báo Lào Cai trân trọng giới thiệu danh sách Chủ tịch và các Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai (sau sắp xếp) như sau:

Phát biểu của Bí thư Tỉnh ủy Lào Cai tại lễ công bố các quyết định của Trung ương, địa phương về sáp nhập đơn vị hành chính

Phát biểu của Bí thư Tỉnh ủy Lào Cai tại lễ công bố các quyết định của Trung ương, địa phương về sáp nhập đơn vị hành chính

Tại lễ công bố các quyết định của Trung ương, địa phương về sáp nhập đơn vị hành chính, đồng chí Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Lào Cai Trịnh Xuân Trường đã có bài phát biểu quan trọng. Báo Lào Cai điện tử đăng toàn văn nội dung bài phát biểu này. 

Toàn văn phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm với nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh và thông điệp gửi nhân dân cả nước

Toàn văn phát biểu của Tổng Bí thư Tô Lâm với nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh và thông điệp gửi nhân dân cả nước

Sáng 30/6, Tổng Bí thư Tô Lâm dự "Lễ công bố Nghị quyết của Quốc hội về sáp nhập tỉnh, thành phố cùng các quyết định của Trung ương Đảng thành lập đảng bộ tỉnh và nhân sự lãnh đạo địa phương" tại Thành phố Hồ Chí Minh và có bài phát biểu với nhân dân Thành phố, đồng thời gửi gắm thông điệp tới nhân dân cả nước. Trân trọng giới thiệu toàn văn bài phát biểu của đồng chí Tổng Bí thư.

Lễ công bố nghị quyết, quyết định của Trung ương và tỉnh Lào Cai mới về sáp nhập đơn vị hành chính các cấp

Lễ công bố nghị quyết, quyết định của Trung ương và tỉnh Lào Cai mới về sáp nhập đơn vị hành chính các cấp

Sáng 30/6, cùng với các địa phương trong cả nước, Tỉnh ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Lào Cai mới trọng thể tổ chức Lễ công bố Nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội về thành lập tỉnh Lào Cai mới trên cơ sở hợp nhất 2 tỉnh Yên Bái, Lào Cai; thành lập các xã, phường thuộc tỉnh Lào Cai mới...

Phát biểu của đồng chí Trần Lưu Quang, Bí thư Trung ương Đảng tại Lễ công bố các quyết định của Trung ương, địa phương về sáp nhập đơn vị hành chính

Phát biểu của đồng chí Trần Lưu Quang, Bí thư Trung ương Đảng tại Lễ công bố các quyết định của Trung ương, địa phương về sáp nhập đơn vị hành chính

Báo Lào Cai điện tử trân trọng giới thiệu toàn văn bài phát biểu của đồng chí Trần Lưu Quang, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương tại Lễ công bố nghị quyết, quyết định của Trung ương và nghị quyết, quyết định của tỉnh về hợp nhất đơn vị hành chính cấp tỉnh, sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã.

Lễ công bố các nghị quyết, quyết định của Trung ương và địa phương về sáp nhập đơn vị hành chính cấp xã

Lễ công bố các nghị quyết, quyết định của Trung ương và địa phương về sáp nhập đơn vị hành chính cấp xã

Từ 8h sáng ngày 30/6, tại các địa phương trong tỉnh đồng loạt diễn ra Lễ công bố các nghị quyết, quyết định của Trung ương và địa phương về sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã, thành lập tổ chức đảng, chỉ định cấp ủy, HĐND, UBND, MTTQ tỉnh, xã, phường. Lễ công bố có sự tham gia của đông đảo cán bộ, đảng viên và Nhân dân trên địa bàn.

[Infographic] Tiểu sử đồng chí Trịnh Xuân Trường, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Lào Cai

[Infographic] Tiểu sử đồng chí Trịnh Xuân Trường, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Lào Cai

Ngày 23/6, Ban Chấp hành Trung ương Đảng ban hành Quyết định số 1270-QĐNS/TW về việc chỉ định đồng chí Trịnh Xuân Trường giữ chức Bí thư Tỉnh ủy Lào Cai (mới) nhiệm kỳ 2020 – 2025. Tiếp đó, ngày 24/6, Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết số 1718/NQ-UBTVQH15 chỉ định đồng chí Trịnh Xuân Trường giữ chức Chủ tịch HĐND tỉnh Lào Cai nhiệm kỳ 2021 – 2026.

Lễ công bố nghị quyết, quyết định của Trung ương và tỉnh Lào Cai mới về sáp nhập đơn vị hành chính các cấp

Lễ công bố nghị quyết, quyết định của Trung ương và tỉnh Lào Cai mới về sáp nhập đơn vị hành chính các cấp

Sáng 30/6, cùng với các địa phương trong cả nước, Tỉnh ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Lào Cai mới trọng thể tổ chức Lễ công bố Nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội về thành lập tỉnh Lào Cai mới trên cơ sở hợp nhất 2 tỉnh Yên Bái, Lào Cai; thành lập các xã, phường thuộc tỉnh Lào Cai mới; các quyết định của Trung ương, Bộ Chính trị, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam và của 2 tỉnh Lào Cai, Yên Bái về thành lập Đảng bộ tỉnh, Đảng bộ các xã, phường và chỉ định nhân sự lãnh đạo cấp tỉnh, cấp xã của tỉnh Lào Cai mới.
Các ẩn phẩm Báo Yên Bái trước khi sáp nhập tỉnh.

THƯ TÒA SOẠN

Báo Yên Bái biết ơn sâu sắc tình cảm, sự tin yêu của bạn đọc, khán thính giả đã tiếp thêm động lực để cơ quan báo Đảng địa phương ngày càng trưởng thành, lớn mạnh trong suốt 2/3 thế kỷ qua. Lời tạm biệt để bắt đầu một hành trình mới. Cơ quan Báo và Phát thanh, truyền hình tỉnh Lào Cai sẽ tiếp nối sứ mệnh trên hành trình xây dựng tỉnh Lào Cai mới tiến nhanh - tiến vững trên con đường hội nhập.
Đồng chí Phan Thanh Yên - Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện Yên Bình là cán bộ Đề án 11 (ngoài cùng, bên phải) tham gia trồng cây cùng người dân trong “Ngày thứ Bảy cùng dân”.

Chú trọng xây dựng đội ngũ cán bộ kế cận

Yên Bái đã và đang gặt hái những thành công quan trọng trong công tác xây dựng đội ngũ cán bộ, nổi bật là qua việc triển khai Đề án số 11-ĐA/TU ngày 8/8/2018 của Tỉnh ủy về “Xây dựng và tạo nguồn đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ, cán bộ người dân tộc thiểu số thuộc diện Ban Thường vụ Tỉnh ủy quản lý đến năm 2030, định hướng đến năm 2035” (Đề án 11).
fb yt zl tw