Thời gian qua, trên địa bàn thị trấn Bắc Hà (huyện Bắc Hà) xuất hiện nhóm thanh niên sử dụng mô tô không đội mũ bảo hiểm, nẹt pô, rồ ga chạy quanh các tuyến đường trong khu vực thị trấn. Qua tuần tra, kiểm soát, Công an thị trấn Bắc Hà đã bắt giữ 2 đối tượng là học sinh Trường THPT số 1 Bắc Hà. Công an thị trấn Bắc Hà đã ra quyết định xử phạt, thông báo cho gia đình và đề nghị gia đình, đối tượng vi phạm viết cam kết, đồng thời gửi thông báo vi phạm đến nhà trường và nơi cư trú để phối hợp tuyên truyền, giáo dục.
Tại Trường PTDT bán trú THCS Nậm Lúc (huyện Bắc Hà), chương trình tuyên truyền, giáo dục, phổ biến kiến thức pháp luật về an toàn giao thông, phòng, chống ma túy và tệ nạn xã hội cho học sinh được nhà trường tổ chức hàng năm. Ông Mai Thanh Hải, Hiệu trưởng nhà trường cho biết: Nhà trường phối hợp với Công an huyện Bắc Hà tuyên truyền kiến thức, khuyến khích học sinh tham gia các cuộc thi tìm hiểu pháp luật, phòng, chống tệ nạn xã hội, bạo lực học đường. Các hình thức tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho học sinh được nhà trường thực hiện thông qua hoạt động ngoại khóa hoặc vào tiết chào cờ đầu tuần.
Tham gia Diễn đàn phòng, chống ma túy vào tháng 12/2023 do Sở Lao động, Thương binh và Xã hội tổ chức, em Nguyễn Văn Công, học sinh lớp 11, Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên thành phố Lào Cai cho biết: Em cùng hơn 500 học sinh của trung tâm được tuyên truyền chính sách, pháp luật về phòng, chống ma túy và tệ nạn xã hội; chia sẻ kiến thức phòng, chống ma túy và nghe giải đáp các câu hỏi liên quan đến ma túy, qua đó nâng cao ý thức, góp phần xây dựng văn hóa học đường an toàn, lành mạnh.
Năm học 2023 - 2024, toàn tỉnh có 610 trường, 8.308 lớp với gần 235.000 học sinh. Tình trạng học sinh, sinh viên vi phạm pháp luật về an toàn giao thông, tệ nạn ma túy, bạo lực học đường hoặc vấn nạn sử dụng thuốc lá, thuốc lá điện tử diễn biến phức tạp, có xu hướng trẻ hóa.
Năm 2023, lực lượng chức năng của tỉnh đã phát hiện, xử phạt hơn 560 học sinh, sinh viên vi phạm pháp luật về giao thông; 117 học sinh, sinh viên các trường trên địa bàn có hành vi mua bán, sử dụng thuốc lá, thuốc lá điện tử, trong đó có 93 em bị xử lý kỷ luật… Toàn tỉnh cũng xảy ra 7 vụ, 17 đối tượng xâm hại học sinh trong các trường học; 34 vụ/50 đối tượng liên quan học sinh, sinh viên vi phạm pháp luật (trộm cướp tài sản, cố ý gây thương tích, chống người thi hành công vụ…).
Nguyên nhân chủ yếu là do học sinh, sinh viên chưa nhận thức đầy đủ quy định của pháp luật. Nhiều cha, mẹ học sinh chưa thực sự gương mẫu chấp hành pháp luật, chưa thường xuyên quan tâm quản lý, giáo dục, hướng dẫn con em. Bên cạnh đó, việc trao đổi, chia sẻ thông tin giữa nhà trường, thầy cô và cha, mẹ học sinh trong quản lý, giáo dục học sinh, sinh viên chưa thường xuyên, chưa kịp thời...
Để tăng cường sự phối hợp giữa các cấp ngành, nhà trường, gia đình, xã hội trong phòng ngừa, ngăn chặn, hằng năm, Sở Giáo dục và Đào tạo phối hợp với Công an tỉnh tổ chức chương trình ký kết phối hợp thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, đấu tranh phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật trong ngành giáo dục tỉnh Lào Cai. Hiện nay, 100% trường học trên địa bàn tỉnh đã có những hoạt động lồng ghép nội dung phòng, chống tệ nạn xã hội… vào các hoạt động của phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”; “Học sinh 3 tốt”, “Học sinh 3 rèn luyện”, “Sinh viên 5 tốt”; ký giao ước thi đua; thực hiện mục tiêu “Mỗi đoàn viên, thanh niên, thiếu nhi là một tuyên truyền viên tích cực về phòng, chống tội phạm và tệ nạn xã hội”... qua đó giúp học sinh dần thay đổi nhận thức và hành vi, có cách cư xử đúng với chuẩn mực đạo đức xã hội và pháp luật.
Tại hội nghị bảo đảm an toàn giao thông; phòng cháy, chữa cháy; phòng, chống ma túy, thuốc lá; bạo lực học đường và đuối nước đối với học sinh, sinh viên do UBND tỉnh tổ chức vào tháng 3/2024, Chủ tịch UBND tỉnh đã nhấn mạnh: Cấp ủy đảng, chính quyền các cấp, thủ trưởng các cơ quan, đơn vị liên quan, đặc biệt là ngành giáo dục và người đứng đầu các cơ sở giáo dục phải đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức, kiến thức và ý thức tự giác chấp hành pháp luật đối với các bậc phụ huynh, người giám hộ và đặc biệt là học sinh, sinh viên. Công an tỉnh cần xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật với phương châm “không có vùng cấm, không có ngoại lệ”…
Để môi trường học đường an toàn, lành mạnh, ngoài sự vào cuộc quyết liệt của nhà trường và các cơ quan chức năng, rất cần sự phối hợp, quan tâm của gia đình và ý thức tự giác của mỗi học sinh, kiên quyết nói không với tệ nạn xã hội; góp phần xây dựng, giữ gìn sự an toàn, lành mạnh, nhân văn của môi trường giáo dục.