Tỉnh Hà Tĩnh ngày 24/6 đã long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 310 năm Năm sinh Thám hoa Nguyễn Huy Oánh (1713 - 2023), 280 năm Năm sinh danh nhân Nguyễn Huy Tự (1743 - 2023), 240 năm Năm sinh danh nhân Nguyễn Huy Hổ (1783 - 2023) và đón Bằng công nhận Văn bản Hán Nôm Làng Trường Lưu là di sản tư liệu Chương trình ký ức thế giới Khu vực Châu Á - Thái Bình Dương.
Tham dự buổi lễ có Thứ trưởng Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch ( VH-TT&DL) Hoàng Đạo Cương, Thứ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Huy Dũng; Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Hà Tĩnh Trần Thế Dũng, Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh Võ Trọng Hải, đại diện lãnh đạo Vụ Ngoại giao văn hóa và UNESCO (Bộ Ngoại giao), Cục Di sản Văn hóa (Bộ VH-TT&DL); đại diện lãnh đạo các tỉnh Nghệ An, Quảng Bình; đại diện các sở, ban, ngành; cấp ủy, chính quyền tỉnh Hà Tĩnh, huyện Can Lộc và xã Kim Song Trường; đại diện các dòng họ Nguyễn Huy, dòng họ Hoàng Văn, dòng họ Trần Văn ở xã Kim Song Trường.
Phát biểu tại buổi lễ, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh Lê Ngọc Châu nhấn mạnh: Hà Tĩnh là vùng địa linh, nhân kiệt, giàu truyền thống lịch sử - văn hóa, là nơi hội tụ nhiều di sản văn hóa vật thể và phi vật thể được cả nước và thế giới biết đến, như: Ca trù, Dân ca Ví - Giặm Nghệ Tĩnh là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại; Mộc bản Trường học Phúc Giang, Hoàng hoa sứ trình đồ, Văn bản Hán Nôm làng Trường Lưu là 3 di sản tư liệu Ký ức thế giới khu vực Châu Á - Thái Bình Dương. Toàn tỉnh hiện có hơn 1.800 di tích lịch sử văn hóa, danh lam thắng cảnh, trong đó có 2 di tích quốc gia đặc biệt, 86 di tích cấp quốc gia và 550 di tích cấp tỉnh.
Hòa chung dòng chảy lịch sử dân tộc, dòng họ Nguyễn Huy Trường Lưu - có nhiều danh nhân tiêu biểu, đóng góp nhiều thành tựu trên các lĩnh vực văn hóa, xã hội, giáo dục, chính trị, ngoại giao, lịch sử, địa lý, y học… Các thế hệ dòng họ Nguyễn Huy Trường Lưu luôn có sự kế tục, trao truyền, kết tinh và lan tỏa nhiều giá trị truyền thống, để lại nhiều di sản văn hóa rực rỡ cho đến ngày nay.
Ôn lại thân thế, cuộc đời và những đóng góp to lớn của Thám hoa Nguyễn Huy Oánh, danh nhân Nguyễn Huy Tự, danh nhân Nguyễn Huy Hổ trên các lĩnh vực, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lê Ngọc Châu khẳng định, từ thân thế, cuộc đời và sự nghiệp của của Thám hoa Nguyễn Huy Oánh, danh nhân Nguyễn Huy Tự, Nguyễn Huy Hổ, có thể thấy dòng họ Nguyễn Huy - Trường Lưu đã đóng vai trò rất quan trọng trong việc tạo dựng môi trường văn hóa, kiến tạo các giá trị văn hóa cho quê hương và lan tỏa các giá trị văn hóa ấy ra khắp vùng Hồng Lam.
Trải qua sự biến thiên của lịch sử, không gian văn hóa làng Trường Lưu vẫn lưu giữ được giá trị đặc sắc với nhiều trầm tích, góp phần làm phong phú thêm truyền thống văn hóa của quê hương, đóng góp xứng đáng vào hệ thống di sản văn hóa của dân tộc. Việc gìn giữ, bảo tồn và phát huy các giá trị Di sản văn hóa của cha ông là một việc làm thiết thực và ý nghĩa, thể hiện đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”.
Với sự tâm huyết, dày công, trách nhiệm của các thế hệ con cháu trong dòng họ và sự quan tâm của tỉnh, của Trung ương, tháng 11 năm 2022, Văn bản Hán Nôm Trường Lưu vinh dự được ghi vào danh sách di sản tư liệu ký ức thế giới khu vực Châu Á - Thái Bình Dương. Đây là bộ sưu tập gồm các sắc phong của triều Hậu Lê, triều Nguyễn nhằm tôn vinh, ban tặng, phong chức cho một số người dân thuộc các dòng họ Nguyễn Huy, họ Trần, Hoàng, Phan thuộc làng Trường Lưu… Các văn bản này được viết bằng chữ Hán và chữ Nôm trên giấy dó và lụa trong quãng thời gian từ năm 1689 đến 1943. Những văn bản này hiện là những tư liệu quý hiếm về văn hóa và giáo dục, mỗi tư liệu là một tác phẩm nghệ thuật độc đáo.
Đặc biệt, đến thời điểm hiện nay, Trường Lưu là ngôi làng duy nhất ở Việt Nam có 3 di sản được ghi danh là di sản tư liệu của chương trình Ký ức thế giới khu vực Châu Á - Thái Bình Dương. Đây thực sự là vinh dự lớn của dòng họ Nguyễn Huy, của người dân làng Trường Lưu, xã Kim Song Trường, huyện Can Lộc và tỉnh Hà Tĩnh. Các tư liệu này mãi là nguồn tài sản vô giá mà các bậc tiền nhân đã để lại cho hậu thế chúng ta.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh Lê Ngọc Châu cũng thông tin, hiện nay, cùng với tập trung phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng – an ninh, Hà Tĩnh đang chú trọng việc đầu tư, khai thác các tiềm năng, lợi thế về văn hóa, du lịch nhằm đảm bảo sự phát triển hài hòa, bền vững; hệ thống di sản văn hóa vật thể và phi vật thể trên địa bàn được quan tâm, bảo tồn và phát huy, góp phần giáo dục truyền thống và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Hà Tĩnh mong muốn tiếp tục nhận được sự quan tâm, giúp đỡ của các cơ quan Trung ương, các tổ chức quốc tế để cùng với nội lực của địa phương, góp phần đưa tỉnh nhà ngày càng phát triển nhanh và bền vững...
Phát biểu tại buổi lễ, Thứ trưởng Bộ VH-TT&DL Hoàng Đạo Cương chúc mừng Hà Tĩnh khi Văn bản Hán Nôm Trường Lưu được ghi vào danh sách di sản tư liệu Chương trình ký ức thế giới khu vực Châu Á - Thái Bình Dương.
Văn bản Hán Nôm làng Trường Lưu (1689-1943) do Giáo sư – Viện sỹ Nguyễn Huy Mỹ chủ trì sưu tầm và cùng tỉnh Hà Tĩnh xây dựng hồ sơ trình Ủy ban Chương trình Ký ức thế giới của UNESCO. Đây là bộ sưu tập viết bằng chữ Hán và chữ Nôm gồm 48 tư liệu của 3 dòng họ (Nguyễn Huy, Trần Văn và họ Hoàng) tại làng Trường Lưu. Trong đó, 26 tư liệu là các sắc phong thời kỳ Nhà Lê và Nhà Nguyễn (1689-1943), trong tôn vinh - ban thần, ban mỹ tự - trong ban tước, phong chức; 19 văn bản hành chính do chính quyền địa phương gửi cho người dân thuộc xã Trường Lưu dưới thời Nguyễn (1803-1943) và 3 bức trướng có kích thước: 97x197cm, 121x177cm và 70x127cm tặng cho các cá nhân nhân dịp mừng thọ, đỗ đạt. Mỗi tư liệu là một tác phẩm nghệ thuật độc đáo...
Theo Thứ trưởng Hoàng Đạo Cương, việc Hà Tĩnh long trọng tổ chức các hoạt động kỷ niệm 310 năm năm sinh Nguyễn Huy Oánh, 280 năm năm sinh Nguyễn Huy Tự, 240 năm năm sinh Nguyễn Huy Hổ, công bố Văn bản Hán Nôm làng Trường Lưu là di sản tư liệu Chương trình ký ức thế giới khu vực Châu Á - Thái Bình Dương là sự kiện văn hóa quan trọng, minh chứng sinh động cho ý thức kế thừa, nối tiếp và tôn vinh các bậc hiền nhân của tỉnh, của đất nước.
Để bảo tồn, phát huy các giá trị di sản văn hóa Trường Lưu và của tỉnh Hà Tĩnh, Thứ trưởng Bộ VH-TT&DL Hoàng Đạo Cương đề nghị tỉnh Hà Tĩnh cần khẩn trương quy hoạch Làng Văn hóa Trường Lưu, có kế hoạch tổng thể về bảo tồn các di sản văn hóa vật thể và phi vật thể của tỉnh; tranh thủ các nguồn lực, đẩy mạnh hoạt động quảng bá, giới thiệu, vinh danh các di sản của tỉnh, của làng Trường Lưu; đẩy mạnh ứng dụng, chuyển đổi số trong lĩnh vực di sản; tập trung khai thác, bảo tồn và phát huy giá trị tại khu lưu niệm Nguyễn Du, khu di tích Ngã ba Đồng Lộc, chùa Hương Tích, các khu di tích Tổng Bí thư Trần Phú và Hà Huy Tập, đền thờ Tổng Bí thư Lê Duẩn; phối hợp với tỉnh Nghệ An và các tỉnh, thành phố trong cả nước bảo tồn dân ca ví - giặm Nghệ Tĩnh, ca trù, trò Kiều…
Thứ trưởng Bộ VH-TT&DL Hoàng Đạo Cương mong muốn các dòng họ, các chủ sở hữu di sản tiếp tục chung tay, góp sức với Nhà nước để bảo vệ, khai thác thật hiệu quả, khoa học tổng thể kho tàng di sản văn hóa của dân tộc, coi đó là niềm vinh dự, tự hào, là trách nhiệm lớn lao của mỗi người dân đối với quê hương, đất nước.
Tại buổi lễ, Thứ trưởng Bộ VH-TT&DL Hoàng Đạo Cương đã trao bằng chứng nhận Văn bản Hán Nôm làng Trường Lưu là di sản tư liệu Chương trình ký ức thế giới khu vực châu Á - Thái Bình Dương cho tỉnh Hà Tĩnh.
