Ngày 30/5, tại nhà máy Irvin Works của hãng thép U.S. Steel ở West Mifflin (bang Pennsylvania), ông Trump cho biết: "Chúng ta sẽ nâng thuế thép nhập khẩu vào Mỹ từ 25% lên 50%. Việc này sẽ giúp bảo vệ ngành thép tốt hơn nữa". Ông giải thích thêm: "Mức thuế 25% vẫn còn kẽ hở để họ vượt rào. Nhưng khi nâng lên 50%, họ sẽ không còn cơ hội để làm điều đó nữa”.
Mục tiêu vào thép, nhôm và ô tô
Kể từ khi trở lại Nhà Trắng vào tháng 1 vừa qua, Tổng thống Trump đã áp đặt các biện pháp thuế quan sâu rộng đối với cả đồng minh và đối tác thương mại. Ông cũng đã nhắm mục tiêu vào các mặt hàng cụ thể theo ngành bao gồm thép, nhôm và ô tô.
Mỹ bắt đầu áp thuế mới với toàn bộ nhôm, thép nhập khẩu vào nước này từ ngày 12/3. Theo sắc lệnh ông Trump ký ngày 10/2, các sản phẩm này sẽ chịu thuế 25%, không có ngoại lệ hay miễn trừ. Nền kinh tế Mỹ ngày nay không còn tập trung vào lĩnh vực sản xuất như trong quá khứ, nhưng mỗi năm vẫn tiêu thụ hàng chục triệu tấn thép. Vậy nên, siêu cường số một thế giới vẫn đều đặn nhập khẩu thép mỗi năm.
Thép nhập khẩu thường được phục vụ cho các ngành công nghiệp như ô tô, hàng không vũ trụ, dầu mỏ và xây dựng. Thuế quan sẽ làm gia tăng chi phí sản xuất trong các ngành này bởi kim loại nhập khẩu sẽ trở nên đắt đỏ hơn. Đồng thời, các nhà sản xuất thép Mỹ cũng có khả năng sẽ tăng giá bán khi áp lực cạnh tranh từ các sản phẩm nhập khẩu giá rẻ giảm bớt, theo CNN.
Theo Viện Sắt và Thép Mỹ (AISI), trong năm 2024, Canada là nước cung ứng nhiều thép nhất cho Mỹ. Canada xuất khẩu 5,95 triệu tấn thép sang Mỹ, giảm 5% so với năm trước đó. Kế tiếp lần lượt là Brazil, Mexico và Hàn Quốc.
Trên thị trường, giá thép Trung Quốc biến động khó lường khi thị trường chuẩn bị tinh thần cho những đợt biến động mới do bất ổn thương mại. Kết thúc phiên giao dịch ngày 30/5, giá thép thanh kỳ hạn tháng 6 trên Sàn Thượng Hải giảm 0,78% xuống mức 2.925 nhân dân tệ/tấn. So với cuối tuần trước, giá thép Thượng Hải đã giảm 3,8%.
Theo Reuters, hoạt động sản xuất của các nhà máy thép Trung Quốc có khả năng tiếp tục bị thu hẹp cho thấy căng thẳng thương mại với các thị trường xuất khẩu lớn đang ảnh hưởng đến tâm lý các nhà sản xuất. Giới chuyên gia cho rằng quyết định của Tổng thống Trump diễn ra trong bối cảnh Tổng thống Mỹ ra tín hiệu sẽ dọn đường cho thương vụ sáp nhập gây tranh cãi giữa U.S. Steel và Nippon Steel (Nhật Bản).
Giá thép trong nước diễn biến ra sao?
Tại thị trường trong nước, thời gian gần đây, giá thép ghi nhận biến động trái chiều. Cụ thể, theo SteelOnline.vn, cuối tháng 5, giá thép cuộn CB240 của Hòa Phát giảm 140.000 đồng/tấn xuống còn 13,65 triệu đồng/tấn, trong khi thép thanh vằn D10 CB300 tăng 50.000 đồng/tấn lên mức 13,79 triệu đồng/tấn.
Tương tự, thép Việt Đức giảm 250.000 đồng/tấn đối với thép cuộn CB240, còn 13,35 triệu đồng/tấn, thép D10 CB300 giữ nguyên mức 13,35 triệu đồng/tấn. Ngược lại, thép Thái Nguyên tăng 310.000 đồng/tấn đối với thép D10 CB300, lên 14,08 triệu đồng/tấn, thép cuộn CB240 giữ nguyên mức 13,97 triệu đồng/tấn.
Theo số liệu của Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA), trong quý I, số lượng và giá trị xuất khẩu của các mặt hàng thép (HRC, tôn mạ, ống thép...) đã biến động trái chiều do những khó khăn từ thị trường xuất khẩu với các chính sách thương mại bảo hộ.
Trong 2 tháng đầu năm, Việt Nam đã xuất khẩu hơn 1,745 triệu tấn thép, giảm 18,83% so với cùng kỳ năm ngoái. Giá trị xuất khẩu đạt 1,143 tỷ USD giảm 27,03% so với cùng kỳ năm trước.
Trái ngược với xu hướng sụt giảm ở thị trường xuất khẩu, thị trường thép trong nước quý I đã ghi nhận những dấu hiệu khởi sắc. Tổng lượng thép thành phẩm bán ra thị trường đạt 7,501 triệu tấn, tăng 12,2% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, phân khúc thép xây dựng có sản lượng đạt hơn 3 triệu tấn (tăng 10,6%) và lượng bán ra đạt 3,07 triệu tấn (tăng 19,9%).
Tính đến hết tháng 2, Mỹ vẫn là thị trường lớn thứ 3 trong tổng lượng xuất khẩu thép của Việt Nam (chiếm 13%), sau EU (19%) và ASEAN (35%). Các thị trường khác như Ấn Độ chiếm 3%, Đài Loan (Trung Quốc) 5%, Brazil 2%...
Trước đó, trong năm vừa qua, Việt Nam đã xuất khẩu khoảng 12,62 triệu tấn thép, tăng 13,47% so với cùng kỳ năm 2023. Giá trị xuất khẩu đạt 9,08 tỷ USD tăng 8,78% so với cùng kỳ năm 2023. Trong đó, lượng thép xuất khẩu sang Mỹ trong năm vừa qua đạt gần 1,7 triệu tấn, trị giá 1,3 tỷ USD. Tỷ trọng xuất khẩu thép sang Mỹ của Việt Nam lên 13%, tăng hơn 3% so với năm 2023.
Theo ông Đỗ Ngọc Hưng - tham tán thương mại, trưởng Cơ quan Thương vụ Việt Nam (Bộ Công Thương) tại Mỹ, bất cứ điều chỉnh chính sách về thuế cũng sẽ tác động đến thị trường xuất khẩu. Do đó, doanh nghiệp Việt Nam cần đánh giá tình hình để có chiến lược kinh doanh phù hợp, mở rộng xuất khẩu sang các thị trường có FTA với Việt Nam, tránh phụ thuộc vào một thị trường.
Tuân thủ các quy định của Mỹ về nguồn gốc xuất xứ và luôn sẵn sàng tham gia đầy đủ quá trình giải trình của cơ quan điều tra Mỹ các vụ việc phòng vệ thương mại. Phối hợp chặt chẽ với Bộ Công Thương (Cục Phòng vệ thương mại) và cơ quan đại diện ngoại giao ở nước ngoài theo dõi sát tình hình để có phản ứng phù hợp.
(Theo Dân trí)
