Tăng cường nghiên cứu khoa học và công nghệ

LCĐT - Những năm qua, việc thực hiện hiệu quả các đề tài nghiên cứu khoa học và công nghệ (KHCN) đã góp phần tạo ra nhiều sản phẩm chất lượng cao; hoạch định chiến lược, chính sách, mục tiêu, các giải pháp phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh...

Những kết quả đạt được qua các đề tài nghiên cứu là tiền đề để tỉnh có những kế hoạch triển khai nhân rộng, áp dụng vào thực tiễn.

Đề tài “Nghiên cứu xây dựng mô hình sản xuất giống và trồng cây dược liệu có giá trị kinh tế (đương quy, đan sâm, cát cánh) theo hướng tiêu chuẩn GACP - WHO” tại huyện Bắc Hà là 1 trong 4 đề tài về phát triển dược liệu đạt hiệu quả cao. Đây cũng là 1 trong 18 đề tài thuộc lĩnh vực khoa học nông nghiệp đã được nghiệm thu và áp dụng vào thực tế giai đoạn 2016 - 2021. Đề tài được triển khai thực hiện trong 4 năm (từ tháng 9/2017 đến hết tháng 3/2020) do kỹ sư Nguyễn Thị Huê và thạc sỹ Tạ Như Thực Anh, thuộc Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Bắc Hà thực hiện, dưới sự quản lý, hỗ trợ của Sở KHCN. Sau 4 năm thực hiện đề tài, đã sản xuất và cung cấp toàn bộ giống của 3 cây dược liệu: Đương quy, đan sâm, cát cánh phục vụ nhu cầu sản xuất tại chỗ của người dân và các doanh nghiệp trên địa bàn huyện Bắc Hà, với tổng diện tích 80 ha (gồm 50 ha cây đương quy; 28,8 ha cây cát cánh và 1 ha cây đan sâm).

Theo kỹ sư Nguyễn Thị Huê, chủ nhiệm đề tài, trong quá trình triển khai, chúng tôi gặp nhiều khó khăn và vướng mắc, như thời tiết giá lạnh và mưa tuyết ở vụ đông - xuân, nắng nóng và khô hạn ở vụ xuân - hè, mưa to kéo dài trong tháng 6 đến cuối tháng 9, đầu tháng 10… đã ảnh hưởng không nhỏ đến quá trình sinh trưởng, phát triển của cây và các chỉ tiêu theo dõi. Tuy nhiên, khi đề tài được triển khai, chúng tôi luôn nhận được sự quan tâm, chỉ đạo trực tiếp của Sở KHCN, do đó đã thu được nhiều kết quả, đáp ứng tốt các mục tiêu và yêu cầu mà đề tài đặt ra, như tạo được nguồn giống cây ổn định, giá rẻ hơn so với giống cây nhập khẩu, đồng nghĩa với việc tăng thu nhập cho người trồng.

Cuối năm 2019, các tác giả của đề tài cũng như Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Bắc Hà đã chuyển giao thành công mô hình sản xuất giống cho 2 hộ tiêu biểu trong quá trình trồng cây dược liệu tại xã Lùng Phình. Năm 2020, nhóm tác giả tiếp tục chuyển giao cho Hợp tác xã Nông nghiệp Cờ Cải.

Là một trong những hộ được chuyển giao mô hình sản xuất giống cây dược liệu, ông Sần Sín Phủ, xã Lùng Phình cho biết: Gia đình tôi đã áp dụng đúng hướng dẫn kỹ thuật trong trồng cây đương quy. Cây sinh trưởng, phát triển tốt, cho nguồn giống ổn định, giúp gia đình nâng cao thu nhập từ bán cây giống, đáp ứng nhu cầu trồng dược liệu của người dân trong vùng.

Ngoài đề tài thuộc lĩnh vực khoa học nông nghiệp như trên, trong 5 năm (2016 - 2021), Sở KHCN đã tham mưu cho UBND tỉnh phê duyệt thực hiện 74 đề tài/dự án nghiên cứu khoa học, trong đó có 36 đề tài thuộc lĩnh vực khoa học nông nghiệp; 30 đề tài thuộc lĩnh vực khoa học xã hội và nhân văn; 4 đề tài về khoa học y dược; 4 đề tài về khoa học kỹ thuật công nghệ.

Hầu hết đề tài khi được đưa vào triển khai nghiên cứu đã đem lại hiệu quả cao. Các đề tài về khoa học nông nghiệp đã góp phần tạo đột phá về năng suất, chất lượng sản phẩm nông - lâm nghiệp, thủy sản của tỉnh, tạo ra nguồn giống mới, hỗ trợ chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi tại các địa phương trên địa bàn tỉnh. Các đề tài nghiên cứu thuộc lĩnh vực khoa học xã hội và nhân văn sau khi nghiệm thu được các ngành, đơn vị đưa vào ứng dụng trong thực tế. Đặc biệt, các đề tài như: Nghiên cứu thực trạng cấp cứu, tử vong trẻ sơ sinh và đề xuất giải pháp nâng cao năng lực cấp cứu sơ sinh tại Lào Cai; Nghiên cứu thực trạng bệnh nhân chết não, xây dựng quy trình lấy tạng từ người cho chết não và tổ chức ghép thận tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh… đã được được ứng dụng hiệu quả trong khám và điều trị tại các bệnh viện của tỉnh, góp phần nâng cao hiệu quả khám, chữa bệnh, giảm thiểu chi phí cho người bệnh và nâng cao sức khỏe cho Nhân dân.

Ông Bùi Khắc Hiền, Giám đốc Sở KHCN khẳng định, hoạt động nghiên cứu ứng dụng KHCN trong các lĩnh vực thời gian qua đã nhận được sự quan tâm đặc biệt của tỉnh, các ngành và gặt hái được nhiều thành công. Tuy nhiên, nhiệm vụ KHCN hằng năm còn ít, chưa bao trùm hết định hướng nghiên cứu của tỉnh; kinh phí để thực hiện các đề tài/dự án nghiên cứu chưa đáp ứng nhu cầu; trình độ ứng dụng KHCN của người dân chưa đồng đều khiến việc nghiên cứu và áp dụng gặp nhiều khó khăn. Do đó, để việc thực hiện các đề án nghiên cứu đạt hiệu quả cao hơn nữa, Sở KHCN đề nghị tỉnh và các đơn vị, sở, ngành, địa phương quan tâm hơn tới việc đề xuất các nhiệm vụ KHCN gắn với yêu cầu thực tế công việc và cuộc sống; tăng kinh phí đầu tư cho KHCN; có cơ chế, chính sách tạo điều kiện để nâng cao năng lực, trình độ áp dụng KHCN cho cán bộ và người dân, đặc biệt là người dân vùng cao, vùng khó khăn…

Có như vậy, công tác nghiên cứu và ứng dụng KHCN mới đạt hiệu quả cao hơn, góp phần giúp các ngành chức năng đề xuất giải pháp đổi mới, nâng cao hiệu lực công tác quản lý, giúp tỉnh hoạch định chiến lược, định hướng và các giải pháp phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh trong giai đoạn mới.