Pí Lè - báu vật của người Tày

Người Tày có nền văn hóa giàu bản sắc, trong đó nhạc cụ truyền thống góp phần quan trọng làm phong phú đời sống văn hóa tinh thần của họ, nổi bật và sáng tạo nhất là cây kèn Pí Lè. Với người Tày, Pí Lè được coi như một báu vật. Vì vậy, họ quan niệm giữ được tiếng kèn Pí Lè là giữ được bản sắc văn hóa dân tộc mình.

Từ thành phố Lào Cai vượt quãng đường gần trăm cây số, chúng tôi tìm đến nhà ông Hoàng Văn Tường ở thôn Làng Chút, xã Hòa Mạc, huyện Văn Bàn - người hơn 30 năm gắn bó với tiếng kèn Pí Lè.

Vừa pha trà mời khách, ông Tường vừa tâm sự: Kèn Pí Lè là tên gọi gộp của cây kèn Pí và cây kèn Lè. Là nhạc cụ không thể thiếu trong việc hiếu, hỉ và lễ hội văn hóa của người Tày. Nhạc cụ này có thể tạo ra gần 40 giai điệu khác nhau, tùy thuộc vào các sự kiện được tổ chức.

249.jpg

Cầm cây kèn Pí và kèn Lè trong tay, ông Tường cho biết: Hai chiếc kèn này rất giống nhau, đều có đầu thổi, thân kèn và loa kèn. Điểm khác biệt là thân của cây kèn Pí được làm bằng sừng trâu còn thân cây kèn Lè được làm bằng gỗ khoan rỗng, chiều dài 30 - 40 cm, chia thành các đốt có khoảng cách bằng nhau, mỗi đốt có lỗ nhỏ hình tròn.

Mặc dù cấu tạo đơn giản, nhưng đây lại là nhạc cụ khó chinh phục, mới nghe lý thuyết thì nhanh, nhưng thực hành lại rất khó. Do đó, chỉ yêu thích tiếng kèn thôi chưa đủ, mà người học phải say mê, kiên trì, trải qua quá trình khổ luyện mới thành công. “Học thổi kèn Pí Lè không qua sách vở, không có nốt trắng, nốt đen như nhạc cụ hiện đại, mà qua cách cảm thụ, truyền miệng. Để nâng cao kỹ năng về âm vực, tiết tấu, chúng tôi phải luyện tập nhiều mới tự rút kinh nghiệm và đúc kết thành bài học” - ông Tường tâm sự.

251.jpg

Không chỉ là nghệ nhân thổi kèn Pí Lè, ông Tường còn là đội trưởng của Đội trống kèn của dòng họ Hoàng ở Làng Chút, có trọng trách thờ tổ kèn, trao truyền nét văn hóa này cho mọi người trong dòng họ.

Anh Hoàng Đình Tom, thành viên Đội trống kèn chia sẻ: Nghe những giai điệu tấu lên từ kèn Pí Lè, tôi như được đắm chìm trong không gian văn hóa của dân tộc Tày. Dần dần tôi đam mê những giai điệu ấy và cố gắng học hỏi để gìn giữ bản sắc dân tộc mình.

Cùng chung đam mê nhạc cụ kèn Pí Lè, 12 thành viên Đội trống kèn thôn Làng Chút thường tranh thủ thời gian luyện tập, giữ gìn nét văn hóa đặc sắc này. Mỗi ngày vui, đội kèn thường thổi các bài: “Sỉnh say”, “Năm xu”, “Chén tửu”… Còn ở đám tang, đội lại biểu diễn những bài: “Bản khèn”, “Thanh thọ”, “Đàng hạ”, “Thái bình”…

250.jpg

Tôi mong lớp trẻ chịu khó học tập, gìn giữ nhạc cụ và điệu kèn để thế hệ sau biết đến cái gốc, cái tinh túy của kho báu văn hóa dân gian dân tộc mình.

Ông Hoàng Văn Tường

Điệu kèn Pí Lè vẫn vang lên mỗi khi thôn Làng Chút có chuyện vui, chuyện buồn. Tiếng kèn như lời nhắn gửi, nhắc nhở của thế hệ trước với đời sau, với thế hệ trẻ về giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc Tày không bị mai một theo thời gian.

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Nhà văn Tống Ngọc Hân - Người viết dám chạm vào sự thật trần trụi của vùng biên

Nhà văn Tống Ngọc Hân - Người viết dám chạm vào sự thật trần trụi của vùng biên

Trên văn đàn đương đại, hiếm có cây bút nữ nào kiên trì và bền bỉ với đề tài miền núi như Tống Ngọc Hân. Nhưng điều khiến văn chương của chị trở nên đặc biệt chính là viết về thứ chị thạo nhất (miền núi) và thứ chị đam mê nhất (hình sự), một lối đi tưởng như nhiều rào cản nhưng lại mở ra cho chị biên độ sáng tạo rộng lớn.

Nơi gặp gỡ của những tâm hồn đồng điệu

Nơi gặp gỡ của những tâm hồn đồng điệu

Được thành lập ngày 2/9/2022 với 24 hội viên, đến nay Câu lạc bộ (CLB) Di sản thơ ca miền đất nhớ Văn Yên, xã Mậu A đã có 63 hội viên ở nhiều ngành nghề và lứa tuổi khác nhau. CLB trở thành mái nhà chung của những tâm hồn đồng điệu, nơi nuôi dưỡng niềm đam mê văn chương, gìn giữ và phát huy những giá trị di sản thơ ca truyền thống, đồng thời tạo không gian sinh hoạt văn hóa ý nghĩa, gắn kết cộng đồng và làm phong phú thêm đời sống tinh thần của hội viên.

Ngôi đền cổ giữa lòng Sa Pa

Ngôi đền cổ giữa lòng Sa Pa

Phường Sa Pa là trung tâm của Khu du lịch quốc gia Sa Pa nổi tiếng trong nước và quốc tế. Nơi đây không chỉ có khí hậu mát mẻ, thiên nhiên tươi đẹp, đô thị hiện đại, mà còn có những di tích lịch sử văn hóa quan trọng, đặc biệt là những ngôi đền có lịch sử lâu đời như đền Hàng Phố, đền Mẫu Sơn, đền Mẫu Thượng. Trong đó, đền Hàng Phố được xây dựng từ thế kỷ XIX nơi thờ Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn, là điểm đến hấp dẫn du khách.

Dấu mốc trưởng thành của những chàng trai người Dao

Dấu mốc trưởng thành của những chàng trai người Dao

Lễ cấp sắc của người Dao được coi là dấu mốc trưởng thành của nam giới, đồng thời khẳng định họ đã đủ tư cách tham gia vào các công việc lớn của gia đình, dòng họ và cộng đồng. Chùm ảnh sau được thực hiện tại gia đình bà Hoàng Thị Mỳ, người Dao Tuyển ở Bản Lụ, xã Xuân Hòa, tỉnh Lào Cai trong dịp gia đình tổ chức lễ cấp sắc cho 2 cháu nội là Nông Chí Thiện (8 tuổi) và Nông Chí Hùng (17 tuổi).

Một thời áo lính

Một thời áo lính

Kỷ niệm 36 năm Ngày truyền thống Hội Cựu chiến binh Việt Nam (6/12/1989 - 6/12/2025) là dịp tôn vinh những đóng góp của các cựu chiến binh trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Phim "Mưa đỏ" được tìm kiếm nổi bật nhất năm 2025 trên Google

Phim "Mưa đỏ" được tìm kiếm nổi bật nhất năm 2025 trên Google

Google công bố danh sách Year in Search 2025, bao gồm các chủ đề: “Xu hướng chung”, “Tạo ảnh”, “Phim ảnh (chung)”, “Phim ảnh Việt Nam”, “Concert”, “Bài hát”, “Tin tức”, “Cách làm”, “Là gì” và “Du lịch”. Danh sách phản ánh những xu hướng và thông tin được người Việt quan tâm và tìm kiếm nhiều nhất trong năm 2025.

Vang mãi tiếng kèn ma nhí

Vang mãi tiếng kèn ma nhí

Không chỉ là một nhạc cụ, kèn ma nhí chính là tiếng nói tâm linh, gói trọn tín ngưỡng, bản sắc và hơi thở của tộc người Xá Phó.

Nghệ nhân Nhân dân Tẩn Vần Siệu nhận giải thưởng “Vinh danh người truyền lửa”

Nghệ nhân Nhân dân Tẩn Vần Siệu nhận giải thưởng “Vinh danh người truyền lửa”

Ngày 5/12, tại Hà Nội, Báo Đại đoàn kết đã tổ chức Lễ trao giải thưởng "Vinh danh người truyền lửa" tôn vinh 15 cá nhân xuất sắc, dưới sự chỉ đạo của Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và sự đồng hành của Tổng Công ty Cổ phần Bia - Rượu - Nước giải khát Sài Gòn (SABECO).

Bảy giải pháp trọng tâm xây dựng và phát triển văn học, nghệ thuật thời kỳ mới

Bảy giải pháp trọng tâm xây dựng và phát triển văn học, nghệ thuật thời kỳ mới

Phó Thủ tướng Chính phủ Mai Văn Chính ký Quyết định số 2640/QĐ-TTg ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện Kết luận số 84-KL/TW ngày 21/6/2024 của Bộ Chính trị tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 23-NQ/TW ngày 16/6/2008 của Bộ Chính trị (khóa X) về “tiếp tục xây dựng và phát triển văn học, nghệ thuật trong thời kỳ mới”.

Liên hoan phim Nhật Bản tại Việt Nam 2025

Liên hoan phim Nhật Bản tại Việt Nam 2025

Theo thông tin từ Quỹ Giao lưu Quốc tế Nhật Bản (The Japan Foundation) tại Việt Nam, Liên hoan phim Nhật Bản 2025 sẽ diễn ra từ ngày 12/12/2025 đến 25/1/2026 tại Hà Nội, Hải Phòng, Thành phố Hồ Chí Minh và Đà Nẵng.

Người Hà Nhì ở A Lù giữ bản sắc dân tộc

Người Hà Nhì ở A Lù giữ bản sắc dân tộc

Khi nhắc đến cộng đồng người Hà Nhì ở các xã vùng cao huyện Bát Xát cũ, nhiều người thường nghĩ ngay tới Y Tý hay Nậm Pung. Tuy nhiên, vùng đất biên cương A Lù cũng là nơi sinh sống lâu đời của đồng bào Hà Nhì. Điều đáng nói, sau hàng trăm năm định cư tại đây, người Hà Nhì vẫn gìn giữ trọn vẹn bản sắc văn hóa dân tộc, từ nếp nhà trình tường đặc trưng đến những phong tục, tập quán và nghi lễ, tạo nên sợi dây gắn kết bền chặt trong cộng đồng.

Trên 40.000 lượt khách đến tham quan Bảo tàng tỉnh Lào Cai

Trên 40.000 lượt khách đến tham quan Bảo tàng tỉnh Lào Cai

Năm 2025, hoạt động của Bảo tàng tỉnh Lào Cai ghi nhận nhiều chuyển biến tích cực khi chuyển dần từ mô hình “lưu giữ” sang “tương tác, trải nghiệm”, qua đó nâng cao hiệu quả truyền thông và thu hút đông đảo khách đến tham quan. Tính đến nay, tổng lượt khách đến Bảo tàng đạt trên 40.000 lượt, bằng 111,2% kế hoạch; trong đó khách quốc tế đạt 300 lượt, vượt 150% chỉ tiêu đề ra.

fb yt zl tw