Nữ nông dân Sa Pa ''biến'' rau gia vị quen thuộc thành ''vàng'' xuất khẩu

Chị Trần Anh Xuân (SN 1990, ở thôn Sả Séng, xã Tả Phìn, thị xã Sa Pa, tỉnh Lào Cai) đã biến cây tía tô từ một loại gia vị quen thuộc hàng ngày thành các sản phẩm tinh dầu, trà... được nhiều người tiêu dùng ưa chuộng.

Chọn cây tía tô để khởi nghiệp

Đến xã Tả Phìn một vùng quê nổi tiếng về du lịch cộng đồng ở thị xã Sa Pa, hỏi đến chị "Xuân tía tô" mọi người trong xã ai cũng biết, bởi chị đã gắn bó với đồng bào các dân tộc nơi đây được gần 10 năm nay.

Chúng tôi gặp chị Trần Anh Xuân trên nương tía tô đỏ, xanh bạt ngàn, đang cùng chị em phụ nữ dân tộc Dao thu hoạch lá, thân tía tô đỏ. Dừng tay, chị Xuân kể: Tôi sinh ra và lớn lên ở vùng quê lúa Thái Bình, năm 2014, tôi tốt nghiệp chuyên ngành khoa học cây trồng - Học viện Nông nghiệp Việt Nam và được nhà trường cử lên vùng đất Sa Pa để nghiên cứu cây trồng. Sau khi làm công tác nghiên cứu một thời gian thì tôi tách ra để làm riêng về mảng nông nghiệp, cũng từ đây tôi bắt đầu lập nghiệp trên vùng đất này.

Sản phẩm trà tía tô bản địa Sa Pa của HTX Sa Pa Secrets.

Theo Sở NNPTNT Lào Cai, tính đến hết năm 2022, tổng diện tích cây dược liệu toàn tỉnh gần 3.550ha, sản lượng đạt hơn 18.100 tấn, giá trị bình quân cả năm 390 tỷ đồng. Trong đó, diện tích cây dược liệu hàng năm 573ha, cây dược liệu lâu năm gần 3.000ha. Các cây dược liệu chủ yếu là tía tô, cát cánh, atiso, cát cánh, nghệ, sa nhân tím, chè dây, giảo cổ lam, hà thủ ô….

Theo chị Xuân, trước khi lên ý tưởng phát triển cây dược liệu tía tô, chị Xuân phát triển các tour du lịch bản địa nhưng do dịch Covid-19 bùng phát nên khách du lịch rất ít dẫn tới thu nhập thấp, chị phải quay lại công việc nhà nông, với bao suy nghĩ như "Đi trồng cây gì, nuôi con gì?". Đợt dịch Covid-19 cũng là thời điểm nhu cầu của người tiêu dùng tìm đến sản phẩm tía tô cao nên chị Xuân nghiên cứu phát triển trồng cây tía tô chiết xuất ra các loại sản phẩm từ lá, thân tía tô. Bởi theo nhiều người dân, vị tía tô có mùi hắc, khi pha thành nước uống sẽ giảm được các nồng độ, virus Covid -19 đi, giảm các triệu chứng khác...

Để có giống tía tô đỏ trồng và nhân rộng, trước năm 2020, chị Xuân đã nghiên cứu vài năm về cây tía tô bản địa của bà con Sa Pa, sau đó mới lấy hạt gieo trong bầu lên cây giống, với diện tích hơn 1.000m2. Rồi chị mang cây giống ra nương trồng và hỗ trợ cho bà con trong xã trồng để làm nguyên liệu.

Đến nay, chị Xuân có 30ha tía tô đỏ làm nguyên liệu ép tinh dầu, trong đó khoảng 10ha do người dân trồng và chị Xuân thu mua với giá 15.000 đồng/kg lá ngọn tía tô. Sản lượng thu hái mỗi năm ước đạt trên 200 tấn nguyên liệu (lá, thân cây tía tô).

Khi đã có vùng nguyên liệu tại chỗ ổn định, năm 2022, chị Xuân đã đầu tư gần 2 tỷ đồng để mua máy móc thiết bị chiết xuất tinh dầu. "Tía tô có rất nhiều loại giống nhưng mỗi loại lại sử dụng vào mục đích khác nhau, nếu như chọn loại để làm trà uống thì phải chọn loại lá 2 mặt đều màu tím đỏ bản địa Sa Pa, còn cây chỉ để lấy tinh dầu thì mặt lá phía trên xanh, dưới lá màu tím đỏ mùi dịu, không hắc..." - chị Xuân cho hay.

Chị Trần Anh Xuân thu hoạch tía tô đỏ để chở về chiết xuất tinh dầu.

Chị Xuân cũng đang nghiên cứu thêm loại tía tô trắng (giống bản địa Sa Pa) để ép dầu từ hạt, hiện một số khách hàng đang đặt thu mua lá nhưng chị Xuân dự kiến sẽ đập lấy hạt để ép tinh dầu, vì lượng dầu giàu omega 3 tốt cho trí não, tim mạch.

Lập HTX liên kết phụ nữ bản địa trồng tía tô

Từ cây tía tô bản địa Sa Pa, chị Xuân đã tạo ra 20 dòng sản phẩm như trà cao bột, tinh dầu, kem dưỡng da, dầu gội từ tía tô… Những sản phẩm này có tác dụng giảm triệu chứng gút, làm đẹp da, trị cảm cúm…

Để tạo ra những sản phẩm chất lượng, chị Xuân đã chủ động tìm hiểu về công thức tạo ra sản phẩm từ các loại dược liệu, trong đó có tía tô, rồi test thử nhiều lần. Sản phẩm được chị quảng bá trên các kênh mạng xã hội, các hội chợ nông sản…

Tháng 12/2018, chị Xuân đã liên kết với chị em phụ nữ xã Tả Phìn để thành lập HTX Sapa Secrets hoạt động theo mô hình HTX cộng đồng. Các thành viên trong HTX sẽ là người trực tiếp cung cấp nguyên liệu đầu vào.

Sau 5 năm thành lập, hiện tại HTX có gần 100 thành viên. HTX tập trung sản xuất và phát triển dòng sản phẩm mỹ phẩm hữu cơ từ giống tía tô bản địa. Đó là các bài thuốc quý dược liệu của người Dao Đỏ, mỹ phẩm chăm sóc da và dầu gội dưỡng tóc…

HTX của chị Xuân còn tạo việc làm thường xuyên cho 10 lao động, cùng 20 lao động thời vụ; tạo công ăn việc làm ổn định và tăng thu nhập cho 48 hộ dân ở thôn Sả Séng và thôn Lủ Khấu thông qua việc trồng cây tía tô. HTX cung cấp giống cây dược liệu, hướng dẫn trồng, chăm sóc và thu mua sản phẩm của các hộ dân, nhờ vậy đã giúp 12 hộ vươn lên thoát nghèo.

Báo Kiến Thức

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Xã Phong Hải: Phát động phong trào toàn dân làm đường giao thông nông thôn

Xã Phong Hải: Phát động phong trào toàn dân làm đường giao thông nông thôn

Ngày 20/12, Hội Nông dân tỉnh phối hợp với UBND xã Phong Hải và Công ty Cổ phần xi măng Tân Quang tổ chức lễ phát động phong trào “Toàn dân tham gia làm đường giao thông nông thôn” tại thôn Sín Chải (xã Phong Hải). Đây là hoạt động thiết thực chào mừng thành công Đại hội đại biểu Hội Nông dân tỉnh lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030.

Xã Hạnh Phúc nhiều chỉ tiêu đạt và vượt kế hoạch năm 2025

Xã Hạnh Phúc nhiều chỉ tiêu đạt và vượt kế hoạch năm 2025

Trên cơ sở kế thừa các nhiệm vụ từ 4 xã cũ, Đảng bộ xã Hạnh Phúc đã lãnh đạo, chỉ đạo triển khai 26 chỉ tiêu chủ yếu trong lĩnh vực kinh tế, văn hóa - xã hội năm 2025. Kết quả, dự ước đến hết năm, xã có 8/26 chỉ tiêu vượt trên 100% kế hoạch giao, 18/26 chỉ tiêu đạt 100% kế hoạch.

Lợi ích kép từ dịch vụ môi trường rừng ở xã vùng cao Lao Chải

Lợi ích kép từ dịch vụ môi trường rừng ở xã vùng cao Lao Chải

Từ chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng (DVMTR), đã có những con đường được cứng hóa để người dân đi lại thuận tiện trong 4 mùa. Nguồn lực này đã góp phần thay đổi tư duy của người dân, từ trông chờ sang chủ động chung tay xây dựng hạ tầng, phát triển sinh kế, từng bước nâng cao chất lượng cuộc sống. Thực tế ở xã vùng cao Lao Chải, DVMTR đang mang lại “lợi ích kép”: vừa bảo vệ rừng, vừa thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội bền vững.

Những mô hình kinh tế làm thay đổi diện mạo Bản Mo

Những mô hình kinh tế làm thay đổi diện mạo Bản Mo

Với gần 300 hộ dân, chủ yếu là đồng bào dân tộc Mông và Xa Phó, Bản Mo, xã Xuân Hòa từng được biết đến với điều kiện kinh tế khó khăn, giao thông cách trở. Tuy nhiên, nhờ sự quan tâm của Nhà nước và nỗ lực của người dân, bản vùng cao này đang dần thay đổi diện mạo, trở thành điểm sáng trong chuyển đổi cơ cấu kinh tế nông nghiệp.

Mù Cang Chải: Phát triển du lịch cộng đồng để mở rộng sinh kế thoát nghèo

Mù Cang Chải: Phát triển du lịch cộng đồng để mở rộng sinh kế thoát nghèo

Nằm giữa những tầng ruộng bậc thang nổi tiếng thế giới, Mù Cang Chải đang chuyển mình mạnh mẽ từ một xã nghèo thuần nông sang phát triển du lịch dựa vào cộng đồng. Các mô hình homestay, trải nghiệm văn hóa bản địa không chỉ thu hút du khách mà còn mở ra hướng sinh kế mới, góp phần giảm nghèo bền vững cho đồng bào vùng cao đây.

Hợp tác xã Thịnh Phong - nòng cốt liên kết sản xuất, tiêu thụ nông sản ở xã Bản Lầu

Hợp tác xã Thịnh Phong - nòng cốt liên kết sản xuất, tiêu thụ nông sản ở xã Bản Lầu

Trong tiến trình tái cơ cấu nông nghiệp, Hợp tác xã Thịnh Phong, xã Bản Lầu, nổi bật trong tổ chức sản xuất, liên kết tiêu thụ và chuyển giao tiến bộ khoa học - công nghệ, góp phần nâng cao giá trị nông sản, cải thiện đời sống người dân và thúc đẩy phát triển kinh tế nông thôn.

Liên minh Hợp tác xã Việt Nam bàn giao 80 con bò giống cho 40 hộ dân ở xã Khánh Hòa

Liên minh Hợp tác xã Việt Nam bàn giao 80 con bò giống cho 40 hộ dân ở xã Khánh Hòa

Ngày 18/12, Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư Liên minh Hợp tác xã Việt Nam và Liên minh Hợp tác xã tỉnh Lào Cai phối hợp với xã Khánh Hòa tổ chức bàn giao 80 con bò giống cho 40 hộ dân theo dự án "Mô hình nuôi bò trên địa bàn xã Khánh Hòa" thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững.

Hội nghị tổng kết Dự án Thúc đẩy phát triển nghề nghiệp và kinh doanh cho thanh niên và phụ nữ Lào Cai và Phú Thọ

Hội nghị tổng kết Dự án Thúc đẩy phát triển nghề nghiệp và kinh doanh cho thanh niên và phụ nữ Lào Cai và Phú Thọ

Ngày 17/12, Ban Thường vụ Hội LHPN tỉnh Lào Cai phối hợp với tổ chức Aide et Action (AEA) và Trung tâm Nghiên cứu về Giới, Gia đình và Môi trường trong phát triển tổ chức hội nghị tổng kết Dự án Thúc đẩy phát triển nghề nghiệp và kinh doanh cho thanh niên và phụ nữ tại Lào Cai và Phú Thọ.

Xanh mướt cao nguyên

Xanh mướt cao nguyên

Không có những cánh đồng rau bạt ngàn như miền xuôi, Bắc Hà khiến du khách ngạc nhiên giữa núi đá trập trùng vẫn xanh ngắt rau màu. Rau theo chân những người phụ nữ gùi, chở xe máy tỏa khắp ngả đường, phủ xanh chợ phố. Ở đây, rau không mọc thành cánh đồng lớn mà len lỏi giữa ruộng lúa, nương ngô, vườn cây, thậm chí vươn lên từ những hốc đá nhỏ hẹp.

Nông dân Gia Phú và nhịp sống trên những ruộng rau

Nông dân Gia Phú và nhịp sống trên những ruộng rau

Xã Gia Phú là vùng sản xuất rau lớn của tỉnh, tập trung tại các thôn: Soi Cờ, Chính Tiến, Đồng Lục, Bến Phà, Giao Ngay, Giao Tiến, Thái Bo, Hòa Lạc, với tổng diện tích hơn 120 ha và hàng trăm hộ canh tác. Trên những cánh đồng rau xanh mướt, nông dân Gia Phú  đang cần mẫn gieo hạt, vun gốc, tưới nước đến thu hoạch.

Câu chuyện 3 thập niên giữ đất

Từ thực trạng khai thác tận diệt vào thập niên 90, các cán bộ lâm nghiệp tại vùng đất Trạm Tấu, tỉnh Yên Bái cũ - nay thuộc địa phận xã Hạnh Phúc, tỉnh Lào Cai đã kiên trì vận động thay đổi tập quán của người dân. Thành quả sau 3 thập niên giữ đất là hơn 300 ha rừng hỗn giao có trồng xen pơ mu được hồi sinh, mở ra triển vọng lớn về kinh tế lâm nghiệp, tín chỉ carbon và du lịch sinh thái.

Giải bài toán thoát nghèo ở Ngải Trồ

Giải bài toán thoát nghèo ở Ngải Trồ

Nằm ở khu vực địa hình chia cắt, giao thông cách trở, thôn Ngải Trồ, xã Dền Sáng từng phải đối mặt với muôn vàn khó khăn. Thế nhưng, bằng tinh thần bền bỉ và ý chí vượt khó, đồng bào nơi đây đang nỗ lực khai thác tiềm năng của địa phương để giải bài toán thoát nghèo.

Phố trong rừng

Phố trong rừng

Giữa mênh mông đại ngàn, nơi mây trời ôm ấp những triền đồi xanh thẳm của xã Mỏ Vàng, một sự chuyển mình ngoạn mục đang diễn ra tại thôn Tặng Chan. Xen lẫn giữa những rừng quế, nhiều ngôi nhà cao tầng, khang trang mọc lên san sát, minh chứng cho ý chí vươn lên của người dân nơi đây.

fb yt zl tw