Người phụ nữ Hà Nhì vượt lên số phận

Tuấn Ngọc – Tô Dung

Thứ Ba 30/10/2018 03:34

LCĐT – Nậm Pung là một trong bốn xã của huyện vùng cao Bát Xát và của cả tỉnh Lào Cai có người Hà Nhì sinh sống. Nhiều thói quen, hủ tục từ ngàn đời xưa vẫn còn lưu giữ, không chỉ khiến người Hà Nhì chậm phát triển so với các dân tộc khác, mà còn khiến chính những phụ nữ người Hà Nhì chịu nhiều thiệt thòi, khổ cực.

Những năm gần đây, cấp ủy, chính quyền xã Nậm Pung, các tổ chức, cá nhân nỗ lực chung tay tháo gỡ, đẩy lùi hủ tục, giúp đồng bào Hà Nhì, phụ nữ người Hà Nhì có cuộc sống tốt đẹp hơn. Một trong những người tiên phong trong việc “giải phóng” cho phụ nữ Hà Nhì và tự “giải thoát” cho mình là Cao Xe Mẩy, hiện là Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ xã Nậm Pung.

Phụ nữ Hà Nhì ở xã Nậm Pung hay ở những xã khác của huyện Bát Xát là lao động chính trong nhà. Họ phải làm việc quanh năm suốt tháng, từ sáng sớm đến đêm khuya, nhưng mọi công việc quan trọng của làng, của thôn họ không được quyền tham dự.

(Trong ảnh: Gùi những gùi củi nặng trĩu bằng sợi dây vắt ngang qua trán đi bộ hàng giờ đồng hồ, công việc vất vả này là của những người phụ nữ Hà Nhì).

Vượt qua định kiến phụ nữ Hà Nhì chỉ cần ở nhà lấy chồng và lao động, Cao Xe Mẩy, sinh năm 1988 là người phụ nữ Hà Nhì đầu tiên của xã Nậm Pung cũng như của huyện Bát Xát đi học đại học. Ôm ấp ước mơ xóa bỏ mọi hủ tục trói buộc người phụ nữ, Xe Mẩy trở về quê hương làm công tác phụ nữ. (Trong ảnh: Cao Xe Mẩy, Chủ tịch Hội Liên hiệp phụ nữ xã Nậm Pung luôn học hỏi, nâng cao trình độ để thực hiện tốt hơn các hoạt động vì sự tiến bộ của phụ nữ).

Những nội dung vì sự tiến bộ của phụ nữ, bình đẳng giới, bảo vệ trẻ em… luôn được Cao Xe Mẩy xin ý kiến chỉ đạo của cấp ủy, bàn bạc cùng các ban, ngành, đoàn thể của xã thực hiện.

Nhiều mô hình, câu lạc bộ vì sự tiến bộ của phụ nữ, như “Phòng, chống bạo lực gia đình”, gia đình “5 không, 3 sạch”, mô hình “Địa chỉ tin cậy”, “Giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh” được thực hiện ở các chi hội phụ nữ thôn, giúp phụ nữ Hà Nhì hiểu hơn về các vấn đề xã hội, đời sống gia đình, từ đó có ý thức vượt lên số phận.

(Trong ảnh: Cao Xe Mẩy - ngoài cùng bên trái - tuyên truyền đến phụ nữ thôn Kin Chu Phìn 1 việc nuôi dạy con, bình đẳng giới).

Sự đồng hành của các cấp hội phụ nữ và Chủ tịch Hội Liên hiệp phụ nữ xã Cao Xe Mẩy đã giúp phụ nữ Hà Nhì nâng cao nhận thức, hăng hái tham gia các hoạt động của thôn, bản…

… tham gia xây dựng nông thôn mới, cải thiện cuộc sống gia đình, bản làng

(Trong ảnh: Cao Xe Mẩy cùng chị em phụ nữ vệ sinh chuồng nuôi nhốt gia súc, thực hiện tiêu chí môi trường trong xây dựng nông thôn mới ở địa phương).

Từ việc tích cực học hỏi của bản thân, Cao Xe Mẩy biết rằng căn nguyên của mọi hủ tục chính là do đời sống chưa phát triển, kinh tế kém. Vì vậy, Xe Mẩy luôn hướng dẫn hội viên phát triển kinh tế gia đình bằng cách chuyển đổi cây trồng, tăng vụ…

(Trong ảnh: Cao Xe Mẩy - người thứ hai từ phải qua - hướng dẫn phụ nữ trồng rau vụ đông).

Nhiều cây trồng mới, như đương quy, khoai tây, tỏi được đưa vào canh tác và thử nghiệm trên đồng đất Nậm Pung với mong muốn tăng nguồn thu, giảm nghèo cho bà con.

Bên cạnh việc đấu tranh xóa bỏ những tập tục lạc hậu, Cao Xe Mẩy luôn tâm niệm phải chung tay gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc, coi đó là mạch nguồn nuôi dưỡng tâm hồn mỗi người con Hà Nhì, nền tảng của sự phát triển bền vững.

(Trong ảnh: Cao Xe Mẩy trao đổi với chị em về phong tục may áo bằng vải sợi và thêu họa tiết của người Hà Nhì).

Theo năm tháng, cùng với chính sách của Đảng, Nhà nước, sự chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền địa phương và có sự nỗ lực của Cao Xe Mẩy, cuộc sống phụ nữ Hà Nhì Nậm Pung đã dần khởi sắc. Trẻ em gái người Hà Nhì đến tuổi đều được đến trường, nhiều em sau khi tốt nghiệp THPT còn theo học các trường chuyên nghiệp… Tuy nhiên, đó vẫn chỉ là số ít, phần đa phụ nữ Hà Nhì vẫn gắn thân phận cùng ruộng vườn, bếp núc, chưa dám khẳng định vị thế cá nhân của mình…