Nhiều năm nay, sau khi thu hoạch xong vụ mùa, thay vì để ruộng nghỉ, ông Tâm lại tất bật làm đất, xuống giống vụ đông. Trên cùng một thửa ruộng, ông bố trí linh hoạt nhiều loại cây trồng như dưa leo, rau cải, bí xanh, ngô ngọt… Những luống dưa leo được cắm gièo ngay ngắn, dây leo buộc cẩn thận; từng gốc cây được chăm chút tỉ mỉ, bón phân, vun xới đều tay để sinh trưởng đồng đều, khỏe mạnh.
Điểm nổi bật trong mô hình của gia đình ông Tâm là tư duy sản xuất theo tín hiệu thị trường. Thay vì trồng theo phong trào, ông chủ động lựa chọn những loại rau, củ, quả có khả năng trồng trái vụ. Khi thị trường còn khan hàng, ruộng rau của gia đình đã bắt đầu cho thu hoạch. Đơn cử như với dưa leo, rau cải ăn lá, ông thường xuống giống sớm hơn các hộ khác khoảng một tháng, nhờ vậy sản phẩm dễ tiêu thụ, giá bán ổn định và cao hơn.
Để cây trồng cho hiệu quả kinh tế cao, khâu làm đất và chăm sóc được ông Tâm đặc biệt chú trọng. Đất phải được cày bừa kỹ, đảm bảo tơi xốp; ưu tiên sử dụng phân hữu cơ nhằm cải tạo đất, tăng độ bền cho cây trồng. Ngày nào ông cũng có mặt tại ruộng rau, đi khắp các luống để quan sát, nắm tình hình sinh trưởng của từng loại cây. Từ việc theo dõi cây đang ở giai đoạn phát triển nào, có dấu hiệu sâu bệnh hay không, ông kịp thời điều chỉnh chế độ chăm sóc, phòng trừ phù hợp.
Ví dụ như đối với cây dưa leo, ngay từ khi gieo hạt, ông Tâm chủ động trồng xen rau cải để tận dụng diện tích, hạn chế cỏ dại, giảm công làm cỏ. Khi dưa bắt đầu leo giàn, rau cải đã thu hoạch xong, đất tiếp tục được xới xáo, bón thúc, tạo điều kiện cho cây dưa sinh trưởng nhanh, quả đều. Theo ông Tâm, trong sản xuất dưa leo vụ đông, quan trọng nhất là bón thúc đúng thời điểm để cung cấp đủ dinh dưỡng; khi cây khỏe, sức đề kháng tốt thì năng suất và chất lượng quả sẽ cao hơn.
Không tập trung vào một loại cây trồng, gia đình ông Tâm chủ động đa dạng hóa sản phẩm nhằm đáp ứng nhu cầu thị trường. Từ rau cải ăn lá, súp lơ, dưa chuột, bí đao đến ngô ngọt đều được bố trí luân phiên, xen canh hợp lý.
“Trước mỗi vụ rau, tôi thường dành thời gian khảo sát xem thị trường cần gì, loại nào dễ tiêu thụ thì sẽ tập trung sản xuất, tránh tình trạng được mùa mất giá”, ông Tâm chia sẻ.
Nhờ cách làm bài bản, khoa học, mô hình trồng rau chuyên canh của gia đình ông Tâm không chỉ tận dụng hiệu quả diện tích đất canh tác mà còn giảm thiểu rủi ro do thời tiết, sâu bệnh. Việc trồng xen canh, gối vụ giúp duy trì nguồn thu liên tục trong suốt vụ đông, thay vì chỉ trông chờ vào một lần thu hoạch như trước.
Ngoài 6 sào ruộng của gia đình, ông Tâm đã mạnh dạn thuê thêm đất của bà con trong thôn để mở rộng diện tích sản xuất. Mỗi năm, riêng thu nhập từ cây vụ đông mang lại cho gia đình ông trên 100 triệu đồng, góp phần nâng cao đời sống, xây dựng kinh tế gia đình ổn định.
Anh Nguyễn Ngọc Huân, khuyến nông viên xã Bảo Hà cho biết: Trong quá trình sản xuất, ông Lê Công Tâm thường xuyên trao đổi với cán bộ khuyến nông để cập nhật kỹ thuật canh tác, chăm sóc các loại cây trồng. Khi cây có dấu hiệu sâu bệnh, ông kịp thời liên hệ để được hướng dẫn biện pháp phòng trừ phù hợp.
Mô hình sản xuất rau vụ đông của gia đình ông Lê Công Tâm mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt, phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu của địa phương và góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp. Đây là mô hình cần được tuyên truyền, khuyến khích để bà con học tập, nhân rộng, mở ra hướng phát triển bền vững cho sản xuất nông nghiệp tại địa phương.