Kể từ năm 2022, khi Dự án 8 "Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em" thuộc Chương trình mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, giai đoạn 2021 - 2025 được triển khai tại Lào Cai, các cấp hội phụ nữ trên địa bàn tỉnh đã đặc biệt quan tâm đẩy mạnh tuyên truyền để dự án đi vào cuộc sống.
Đây là lần đầu tiên trong Chương trình mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi có riêng một dự án thành phần về thúc đẩy bình đẳng giới. Mục tiêu Dự án 8 hướng tới là nâng cao nhận thức, thay đổi định kiến, chăm lo đời sống vật chất, tinh thần, bảo vệ, chăm sóc phụ nữ và trẻ em, thực hiện bình đẳng giới.
Việc triển khai các hoạt động tại các xã vùng cao góp phần tạo môi trường cho phụ nữ vùng dân tộc thiểu số và miền núi có cơ hội giao lưu, trao đổi, nâng cao chất lượng cuộc sống và vị thế, qua đó giúp phụ nữ tự tin vươn ra khỏi bản làng.
Lần đầu tôi đến thôn Láo Lý, xã Tả Phời là năm 2017. Khi ấy, tuyến đường giao thông nông thôn duy nhất lên Láo Lý cứ hun hút và cô quạnh, dọc đường đi không gặp một bóng người. Sau một hồi vượt dốc, trung tâm thôn Láo Lý hiện ra với những nếp nhà cũ rích nằm len lỏi theo lưng chừng đồi, bên hiên nhà là những phụ nữ trong bộ trang phục cũ mèm, người nhỏ thó đang làm việc nhà; một vài người đàn ông có thân hình gầy gò đang trong cơn men say. Nghèo khó, lạc hậu là cảm nhận đầu tiên của tôi về Láo Lý.
Láo Lý là thôn đặc thù với 100% đồng bào Xa Phó sinh sống. Người dân ở đây không muốn tiếp cận với dân tộc khác, thôn ở khu vực có địa hình lòng chảo, không có đường liên thôn, nên việc giao lưu văn hóa, tiếp cận các tiến bộ về khoa học kỹ thuật trong phát triển kinh tế rất hạn chế khiến đời sống rất khó khăn.
Nhớ lại khi đó, chúng tôi ghé thăm gia đình bà Châu Thị Toàn. Trong căn nhà được ghép bằng những tấm gỗ cong vênh, bà Toàn cặm cụi thái rau cho lợn ăn. Ánh sáng từ những khe tường nhà hắt vào, trên những lỗ hở của mái gianh rọi xuống cũng đủ chiếu sáng cả không gian mà không cần bật đèn.
Sau 1 ngày đi thực tế, tiếp xúc với các hộ dân trong thôn, tôi rời Láo Lý với nỗi buồn trĩu nặng, hình ảnh về thôn nghèo heo hắt, những nếp nhà không thể nghèo hơn, những đứa trẻ bận manh áo cũ rích tự chơi đùa bên tảng đá, một vài người mẹ trẻ lầm lũi phơi thóc trước sân nhà... chiếm trọn suy nghĩ của tôi. Ráng chiều rót từng tia đỏ rực xuống mỗi nếp nhà, bất giác, tôi liên tưởng, những tia nắng kia như hủ tục, khó khăn đang đè nặng lên thân gầy của những người dân Láo Lý, chỉ chực chờ thiêu cháy khiến họ mệt nhoài.
Tuy nhiên, trong nhiệm kỳ qua, từ sự quan tâm hỗ trợ của Trung ương đến tỉnh và thành phố Lào Cai cũ, đời sống mọi mặt của người dân thôn Láo Lý đã có nhiều thay đổi rất tích cực. Đây được ví như “luồng gió mới” thổi cái nghèo dần lùi xa, mang hơi ấm của sự đoàn kết giúp Láo Lý bừng tỉnh và tự mình vươn lên. Đặc biệt là từ khi triển khai Dự án 8 – chìa khóa giúp mở cánh cửa tư duy, khơi động lực để phụ nữ trong thôn tự tin bước ra khỏi bản làng.
Phụ nữ ở Láo Lý giờ không còn quanh quẩn trong nhà, hoặc lặp lại con đường quen thuộc vào mỗi cuối tuần từ nhà đến chợ phiên rồi về nhà như trước nữa, họ đã mạnh dạn giao lưu, kết bạn, học hỏi kinh nghiệm để vươn lên phát triển kinh tế. Trong thôn đã có phụ nữ lấy chồng và đi làm ở địa phương khác. Thông qua những buổi truyền thông cộng đồng, các lớp tập huấn do tổ chức hội phụ nữ thực hiện, hội viên, phụ nữ ở Láo Lý đã hiểu rằng, chỉ có mạnh dạn giao lưu, học hỏi thì mới phát triển được bản thân.
Hay như xã vùng cao Y Tý, sự thay đổi trong tư duy của phụ nữ dân tộc Hà Nhì những năm gần đây được coi là kỳ tích, bởi họ đã tự học hỏi, vươn lên “cởi trói” chính bản thân khỏi những hủ tục đã ăn sâu vào tiềm thức tự bao đời.
Là người may mắn hơn các chị em khác trong xã khi được đi học và tiếp cận kiến thức tiên tiến, chị Sần Thó Mơ, xã Y Tý hiểu hơn bao giờ hết những khó khăn, vất vả mà phụ nữ Hà Nhì phải trải qua. Vì thế, chị Mơ luôn nỗ lực tuyên truyền cải tạo hủ tục, giúp phụ nữ Hà Nhì nói riêng, phụ nữ dân tộc thiểu số nói chung vượt qua định kiến, học tập các ngành nghề mới, tham gia nhiều hoạt động xã hội.
Bản thân chị Sần Thó Mơ đã mạnh dạn phát triển kinh tế theo mô hình du lịch cộng đồng để chị em trong xã noi theo, từ đó tự tin vươn lên làm chủ kinh tế gia đình.
Ở xã Mường Hum, hội viên, phụ nữ thôn Kin Chu Phìn 2 (xã Nậm Pung cũ) rất yêu mến chị Lý Gì Xu - người tích cực tuyên truyền cho bà con trong thôn, nhất là phụ nữ Hà Nhì bỏ những tập tục lạc hậu như tảo hôn, sinh con tại nhà...
Là phụ nữ, sinh ra khi những hủ tục vẫn đè nặng lên đôi vai của phụ nữ dân tộc thiểu số, vì thế, chị Xu luôn chủ động giúp phụ nữ dân tộc thiểu số trong thôn học thêm các kiến thức chăm sóc trẻ em, xây dựng gia đình hạnh phúc. Hiện nay, học sinh nữ người dân tộc thiểu số ở Kin Chu Phìn 2 đều được đến trường học tập, nhiều em học THPT, có em thi đỗ vào các trường chuyên nghiệp.
Khi được học tập, giao lưu, tư duy của phụ nữ, trẻ em gái nhờ đó cũng vươn xa khỏi ranh giới bản làng và đủ tự tin để tiếp cận kiến thức mới, khoa học tiên tiến, từ đó áp dụng vào phát triển kinh tế gia đình, hoàn thiện bản thân.
Thông qua các nội dung được triển khai, Dự án 8 đã đem lại nhiều lợi ích thiết thực cho người dân, cụ thể như việc các tổ truyền thông cộng đồng thường tổ chức sinh hoạt định kỳ, tuyên truyền nội dung về bình đẳng giới, nâng cao vai trò của người phụ nữ trong gia đình, phòng chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết, đẩy lùi hủ tục… Các hội viên, phụ nữ, thậm chí là cả nam giới cũng đều hăng hái tham gia các buổi sinh hoạt truyền thông cộng đồng, không có sự phân biệt nam nữ.
Có thể khẳng định, từ khi triển khai thực hiện Dự án 8, phụ nữ dân tộc thiểu số ở các khu vực vùng sâu, vùng cao, vùng đồng bào dân tộc thiểu số trong tỉnh đã có thêm nhiều cơ hội để phát triển, từ đó tạo ra sự đổi thay cho cộng đồng và xã hội. Dự án 8 đã "thổi" sự mạnh dạn, tự tin cho phụ nữ dân tộc thiểu số, giúp họ có thêm kiến thức, kinh nghiệm vươn lên làm chủ kinh tế gia đình, nuôi dạy con tốt hơn, xây dựng cuộc sống hạnh phúc, văn minh.
![[Infographic] 5 vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em cần được giải quyết ngay](https://cdn.baolaocai.vn/images/dc97b4a78b0142909a51fdeec5ad062fd5eaf47bc6af99ada07a6ef7b9e80f3d0084c409e2922a23b621a389d7a28ddf2ce7021c9073da1a48fe4c126fd205ae/thump.png.webp)
