Trong những năm qua, để góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp - nông thôn, Trạm Khuyến nông huyện Văn Bàn đã tập trung hỗ trợ nông dân về kỹ thuật sản xuất; cách phòng, chống dịch bệnh hại cây trồng, vật nuôi, đặc biệt là xây dựng mô hình trình diễn. Mặc dù qua đánh giá, các mô hình trình diễn đều mang lại hiệu quả cao, người dân rất phấn khởi tham gia, nhưng khả năng nhân rộng lại hạn chế. Nguyên nhân là do khó tìm được đầu mối cung ứng giống, đòi hỏi đầu tư, thâm canh cao, thị trường tiêu thụ không ổn định... Những khó khăn đó đòi hỏi khi xây dựng mô hình cần phải tìm hiểu kỹ để khắc phục những hạn chế trên.
Vụ hè thu năm 2011, Trạm Khuyến nông huyện đã tham mưu, đề xuất với Trung tâm Khuyến nông tỉnh, bằng nguồn vốn giảm nghèo, đầu tư xây dựng 7,5 ha mô hình trồng lạc giống mới TB25 trên đất đồi tại xã Khánh Yên Thượng với mục đích giúp nông dân tiếp cận giống lạc mới năng suất cao, chất lượng tốt, góp phần tăng diện tích trồng lạc trên địa bàn huyện, tăng thu nhập trên một đơn vị diện tích.

Đây là giống lạc mới do Công ty Cổ phần Giống cây trồng Thái Bình chọn tạo, được Bộ Nông nghiệp và PTNT công nhận năm 2008. Giống có thời gian sinh trưởng trung bình, trồng được cả 2 vụ (vụ xuân 100 - 110 ngày, vụ hè thu 100 - 105 ngày). Khối lượng 165 - 175 g/100 quả, khối lượng 50 - 60 g/100 hạt, tỷ lệ hạt/quả đạt 70 - 72%. Cây sinh trưởng khoẻ, ra hoa kết quả tập trung, chống chịu bệnh gỉ sắt, đốm nâu, héo xanh vi khuẩn tốt hơngiống lạc đỏ địa phương, khả năng thích ứng rộng, dễ sản xuất, có thể gieo trồng trên nhiều vùng sinh thái khác nhau. Năng suất cao, khá ổn định, vụ xuân năng suất đạt từ 35 - 40 tạ/ha, vụ hè thu 30 - 35 tạ/ha. Sau hơn 3 tháng triển khai, mặc dù thời tiết không thuận lợi, song kết quả mô hình được đánh giá là khá thành công, năng suất đạt 30,5 tạ/ha, trừ chi phí, người dân thu lãi 35 triệu đồng/ha.
Nhận thấy hiệu quả thiết thực từ mô hình đem lại, người dân trong xã đã chủ động để giống theo khuyến cáo của cán bộ khuyến nông với mục đích nhân rộng mô hình. Vụ xuân năm 2012, ngoài diện tích đã trồng 7,5 ha, bà con chủ động, tận dụng và khai phá thêm trên 10 ha đất trồng mới, đưa tổng diện tích trồng lạc giống mới TB25 lên 20 ha, hiện nay cây sinh trưởng và phát triển tốt, đang trong giai đoạn ra hoa đợt 2.
Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Đức Thắng, Phó Chủ tịch UBND xã Khánh Yên Thượng cho biết: Những năm trước đây, huyện đã xây dựng thành công mô hình trình diễn nhằm khuyến cáo đến bà con những giống, cây trồng và các phương thức thâm canh mới, nhưng khi kết thúc thì khả năng nhân rộng lại gặp nhiều hạn chế. Tuy nhiên, với hiệu quả thiết thực, mô hình trồng lạc giống mới TB25 được bà con trong xã chủ động đăng ký mở rộng diện tích trồng.
Anh Hoàng Đức Thu, cán bộ khuyến nông xã cho biết: Do diện tích trồng lúa của xã Khánh Yên Thượng không nhiều, trong khi diện tích đất đồi bỏ hoang tương đối lớn, với việc xây dựng mô hình lạc trên đất đồi thành công cũng đã bổ sung cho địa phương hướng mới trong chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp - nông thôn./.