Giữ nghề làm thuốc nam của người Dao đỏ

Dền Thàng là một trong những thôn vùng cao của xã Trịnh Tường, huyện Bát Xát. Nơi đây có khí hậu ôn hòa, được bao quanh bởi đồi núi với nhiều cây thuốc quý trên rừng tự nhiên. Bởi thế, bà Tẩn San Mẩy, dân tộc Dao đã quyết định ở lại thôn vùng cao này để bảo tồn và phát triển nghề thuốc nam của gia đình thay vì chuyển xuống khu vực trung tâm xã, có điều kiện thuận lợi hơn để sinh sống.

bm111.jpg

Bà Tẩn San Mẩy năm nay đã 68 tuổi nhưng vẫn thường xuyên tự leo rừng tìm cây thuốc, hái mang về đưa vào các bài thuốc gia truyền của mình. Cũng có một số cây thuốc được bà mang về trồng trong vườn nhà hoặc trồng tái sinh tại chỗ để tạo nguồn thu lâu dài, bền vững.

Bà Mẩy được làm quen với nghề thuốc nam từ rất sớm, 7 tuổi bà đã thường theo mẹ lên rừng tìm hái từng vị thuốc, được mẹ dạy cách nhận biết các loại cây thuốc quý trong rừng và công dụng của chúng. Từ đó, bà biết cách phân loại nhóm cây thuốc, cách phối trộn theo tỷ lệ nhất định để thành bài thuốc thảo dược hỗ trợ điều trị các loại bệnh, tăng cường sức khỏe. Nổi tiếng là các bài thuốc giúp tăng cường lưu thông máu, mạnh gân cốt; giảm đau nhức xương khớp, tê bì tay chân, đau lưng mỏi gối; hỗ trợ điều trị sốt, ho, mụn, nhọt, cảm lạnh...

bm2.jpg

Với mong muốn những bài thuốc quý gia truyền của gia đình sẽ được kế nghiệp và phát huy, gần 50 năm qua bà Mẩy luôn gắn bó với núi rừng Bát Xát. Cuộc đời bà gắn bó với cây rừng như người thân thuộc, từ mùi hương đến màu sắc của mỗi cây thuốc bà đều thuộc lòng. Bà cũng đã truyền dạy cho con trai, con gái nghề làm thuốc nam thì phải đặt cái tâm lên hàng đầu, mình giúp người khác được khỏe mạnh cũng như giúp chính mình khỏe mạnh vậy. Và cũng bởi quan niệm ấy nên những bài thuốc thảo dược quý được rất nhiều người biết đến, có người từ xa đến ở nhà bà để được dùng thuốc trị bệnh, có người đến mua mang về sử dụng, cũng có người sau khi dùng các loại thuốc của bà Mẩy thấy sức khỏe tốt hơn nên đến nhà xin theo học nghề.

bm11.jpg

Nhà bà Mẩy hiện có các nhóm thảo dược hỗ trợ điều trị các bệnh về gan, dạ dày - đại tràng, xương khớp - thần kinh, gút, trĩ, sỏi thận và hiếm muộn. Rừng cây sau nhà, ngôi nhà nhỏ của gia đình bà vừa là nơi sơ chế thảo dược, vừa là “lớp học” tại chỗ cho những học trò của bà và những người muốn đến tìm hiểu, học hỏi về nghề thuốc nam. Bà Mẩy chia sẻ: “Từ lúc được truyền dạy nghề làm thuốc nam, tôi cũng đã hỗ trợ được cho nhiều người giảm triệu chứng bệnh tật, như: đau dạ dày, gan, xương khớp... Người ta thấy không khỏe thì mới tìm đến mình, những lúc như thế tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ".

Chị Lý Ú Mẩy, ở thôn Dền Thàng, xã Trịnh Tường khi bị ốm đau, mệt mỏi thường hay đến nhờ bà Mẩy bốc thuốc nam thảo dược hỗ trợ điều trị, chăm sóc sức khỏe. Nhận thấy các vị thuốc có tác dụng tốt cho sức khỏe và tinh thần nên chị đã tự nguyện xin bà Mẩy cho học theo nghề làm thuốc nam. Qua mấy năm theo học bà Mẩy, đến nay chị đã nhận biết và thu hái sơ chế một số loại cây thảo dược để làm bài thuốc hỗ trợ giảm đau dạ dày, giảm đau xương khớp, làm mát gan rất hiệu quả.

Tôi mong muốn con, cháu về sau sẽ giữ được nghề làm thuốc nam để giúp đỡ mọi người có sức khỏe tốt, đời sống vui vẻ

Bà Tẩn San Mẩy chia sẻ.

Còn chị Tẩn Sử Mẩy, con gái của bà Tẩn San Mẩy rất tự hào khi nói về mẹ và những bài thuốc thảo dược gia truyền của gia đình: “Em vừa là con gái, vừa là học trò của mẹ Mẩy. Em sẽ nỗ lực cùng mẹ gìn giữ, phát triển nghề làm thuốc nam của gia đình và dân tộc mình. Với người Dao, đó không chỉ là bài thuốc hỗ trợ chữa bệnh mà còn là nét đẹp phong tục, giá trị văn hóa truyền thống lâu đời cần được bảo tồn và phát triển trong đời sống cộng đồng và xã hội”.

bm4.jpg

Cùng với sự phát triển vượt bậc của y học hiện đại, những bài thuốc nam gia truyền ở vùng núi cao Bát Xát vẫn đang được những người như bà Mẩy và các học trò của bà bảo tồn, phát triển để hỗ trợ mọi người chăm sóc sức khỏe, giảm bớt bệnh tật, có đời sống hữu ích, vui vẻ hơn.

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Ra mắt cuốn sách tuyển chọn hơn 70 bài viết, phát biểu của nguyên Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết

Ra mắt cuốn sách tuyển chọn hơn 70 bài viết, phát biểu của nguyên Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết

Nhằm góp phần tổng kết lý luận và thực tiễn trong tiến trình xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đổi mới và hội nhập, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật xuất bản cuốn sách "Đẩy mạnh công cuộc xây dựng và phát triển đất nước", tuyển chọn hơn 70 bài viết, bài phát biểu, thư của nguyên Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết từ năm 2000 đến năm 2010.

Văn hóa cà phê - Hương vị kết nối con người và vùng đất Tây Nguyên

Văn hóa cà phê - Hương vị kết nối con người và vùng đất Tây Nguyên

Buôn Ma Thuột - mảnh đất đại ngàn Tây Nguyên, nơi hương vị cà phê đậm đà đã trở thành một phần văn hóa không thể thiếu trong đời sống hàng ngày. Bất cứ khi nào đặt chân đến Ban Mê, bạn đều có thể thưởng thức những ly cà phê được pha chế theo nhiều cách khác nhau, mang đậm dấu ấn bản địa, làm say lòng người.

[Ảnh] Làng Vị Khê - nơi trồng cây cảnh nổi tiếng nhất Nam Định

Hành trình dọc sông Hồng: [Ảnh] Làng Vị Khê - nơi trồng cây cảnh nổi tiếng nhất Nam Định

Đến làng cây cảnh Vị Khê (xã Điền Xá, nay là xã Nam Điền, huyện Nam Trực, tỉnh Nam Định), nhiều người không khỏi trầm trồ trước sự khéo léo của các nghệ nhân chăm sóc những cây cảnh tiền tỷ. Đặc biệt, làng cây cảnh này đã có lịch sử tồn tại gần 1.000 năm.

Bài cuối: Tăng cường giao lưu, kết nối "dòng chảy" văn hóa dọc sông Hồng

Sông Hồng – hành trình di sản: Bài cuối: Tăng cường giao lưu, kết nối "dòng chảy" văn hóa dọc sông Hồng

Dòng sông Hồng bắt nguồn từ tỉnh Vân Nam (Trung Quốc) rồi chảy qua 9 tỉnh của nước ta đã hình thành nên "dòng chảy" văn hóa quan trọng trong suốt quá trình lịch sử. Điều đáng nói là "dòng chảy" văn hóa đó được kết nối qua các vùng đất và đến nay càng phát huy giá trị, trở thành nền tảng cho sự phát triển của trục kinh tế - văn hóa dọc sông Hồng ngày hôm nay.

[Ảnh] Đến Hà Nam thăm làng nghề trống Đọi Tam

Hành trình dọc sông Hồng: [Ảnh] Đến Hà Nam thăm làng nghề trống Đọi Tam

Làng nghề trống Đọi Tam ở xã Tiên Sơn, huyện Duy Tiên, tỉnh Hà Nam là làng nghề có lịch sử phát triển hơn 1.000 năm và là làng nghề nổi tiếng với sản phẩm trống truyền thống. Ngoài việc giữ gìn những giá trị văn hóa độc đáo, làng nghề còn linh hoạt đổi mới để đáp ứng nhu cầu thị trường, từ đó tạo ra nhiều sản phẩm thủ công mỹ nghệ cho người tiêu dùng.

Áp dụng số hóa: Cẩn trọng để giữ tính nguyên bản của lễ hội

Áp dụng số hóa: Cẩn trọng để giữ tính nguyên bản của lễ hội

Mùa lễ hội năm 2025 đã đánh dấu sự chuyển mình mạnh mẽ khi công nghệ số được áp dụng rộng rãi vào các hoạt động tổ chức và quản lý. Không chỉ giúp nâng cao trải nghiệm của du khách, những ứng dụng công nghệ như vé điện tử, thanh toán không tiền mặt, thực tế ảo đã góp phần tạo nên một mùa lễ hội minh bạch, an toàn và hiện đại hơn.

Bài 4: Độc đáo những làng nghề bên dòng sông mẹ

Sông Hồng – Hành trình di sản Bài 4: Độc đáo những làng nghề bên dòng sông mẹ

Cùng với những di tích khảo cổ, những lịch sử - văn hóa mang nhiều giá trị bên sông Hồng, đi đến những vùng đất nơi sông Hồng chảy qua, chúng tôi còn được tham quan, trải nghiệm không gian văn hóa của nhiều làng nghề nổi tiếng hàng trăm năm tuổi ven sông Hồng, tạo nên nét đặc trưng của nền văn minh lúa nước của cư dân người Việt.

"Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối": Phim cách mạng đầu tiên không dùng kinh phí Nhà nước

"Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối": Phim cách mạng đầu tiên không dùng kinh phí Nhà nước

Nằm trong chuỗi hoạt động hướng tới kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền nam, thống nhất đất nước, phim điện ảnh “Địa đạo: Mặt trời trong bóng tối” mang đến những hình ảnh hào hùng và bi tráng về địa đạo Củ Chi anh hùng, dự kiến sẽ khởi chiếu vào tháng 4 tới. Đây là bộ phim cách mạng đầu tiên do tư nhân đầu tư thực hiện.

Bài 3: Sông Hồng với bản hùng ca cách mạng

Sông Hồng - hành trình di sản: Bài 3: Sông Hồng với bản hùng ca cách mạng

Sông Hồng và hành trình qua những vùng đất trên lãnh thổ Việt Nam đã bồi đắp, hội tụ nhiều giá trị lịch sử và văn hóa quan trọng của dân tộc. Ở những địa phương dọc theo sông Hồng, dưới sự lãnh đạo của Đảng, quân và dân ta đã lập nên bao chiến công oanh liệt trong các cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ quốc. Dòng sông Hồng vẫn chảy theo năm tháng, ghi dấu bản hùng ca cách mạng bên những “địa chỉ đỏ” giáo dục truyền thống cho thế hệ sau.

fb yt zl tw