Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam: Nhiều phương án vốn

Bộ Tài chính cho biết, đang phối hợp với bộ ngành, địa phương để tiến tới tính toán nhiều phương án vốn khác nhau có cân nhắc đến nợ công, đảm bảo 2 mục tiêu: An toàn nợ công, an toàn tài chính quốc gia và phương án vốn khả thi để đáp ứng yêu cầu xây dựng dự án.

Hình ảnh mô phỏng dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam.

Đảm bảo an toàn nợ công và phương án vốn khả thi

Bộ Giao thông Vận tải đề xuất đầu tư Dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam dài khoảng 1.541 km, đường đôi, khổ 1.435 mm, điện khí hoá. Tổng mức đầu tư khoảng 67,34 tỷ USD và dự kiến hoàn thành vào năm 2035.

Trong báo cáo đánh giá tác động của dự án, Bộ Tài chính cho biết, khi đầu tư tuyến đường sắt tốc độ cao, giai đoạn đến năm 2030 cả 3 tiêu chí: Nợ công, nợ chính phủ, nợ nước ngoài của Việt Nam vẫn thấp hơn mức cho phép. Theo đó, nợ công lớn nhất là 44% so với mức cho phép 60%; nợ Chính phủ lớn nhất là 43% so với cho phép 50%; nợ nước ngoài lớn nhất là 45% so với mức cho phép 50%.

Giai đoạn sau năm 2030 với các chỉ tiêu tăng trưởng, an toàn nợ công cho thấy dự án đáp ứng chỉ tiêu nợ công; các chỉ tiêu nợ Chính phủ, nợ nước ngoài của quốc gia, bội chi tăng nhẹ; nghĩa vụ trả nợ trực tiếp tăng nhưng không nhiều so với kịch bản không đầu tư.

Trong 1 cuộc họp báo, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cũng đánh giá rằng, dự án đường sắt tốc độ cao vô cùng quan trọng trong thời gian tới. Dự án rất lớn, đòi hỏi nguồn vốn lớn, ngân sách nhà nước tham gia vào dự án này chắc chắn sẽ tác động đến nợ công, cơ cấu nợ công thời gian sắp tới.

“Với trách nhiệm được giao, Bộ Tài chính bàn bạc và lên các phương án khác nhau, đồng thời đảm bảo 2 mục tiêu: An toàn nợ công, an toàn tài chính quốc gia; có phương án vốn khả thi để đáp ứng yêu cầu xây dựng dự án”, Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi nói.

Bộ Tài chính cho biết, khi đầu tư tuyến đường sắt tốc độ cao, giai đoạn đến năm 2030 cả 3 tiêu chí: Nợ công, nợ chính phủ, nợ nước ngoài của Việt Nam vẫn thấp hơn mức cho phép. Theo đó, nợ công lớn nhất là 44% so với mức cho phép 60%; nợ Chính phủ lớn nhất 43% so với mức cho phép 50%; nợ nước ngoài lớn nhất là 45% so với mức cho phép 50%.

Theo đó, khi được Quốc hội phê chuẩn chủ trương đầu tư, Bộ Tài chính sẽ có số liệu cụ thể về nguồn vốn, phân kỳ đầu tư; tổng thể cùng với các dự án quan trọng khác và kế hoạch đầu tư công trung hạn. Từ đó, Bộ Tài chính đánh giá tác động lên nợ công và an toàn tài chính quốc gia.

Ông Lê Tiến Dũng, Phó Vụ trưởng Vụ Đầu tư (Bộ Tài chính) cho biết, đơn vị này đã và đang tổ chức một số cuộc họp giữa các cơ quan trong bộ đánh giá tác động đến nợ công, khả năng cân đối nguồn vốn ngân sách nhà nước và bố trí vốn trong kế hoạch trung hạn từ nay đến năm 2035.

Theo ông Dũng, ngoài dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, tại Hà Nội và TPHCM có dự án đường sắt đô thị quan trọng và cần rất nhiều vốn. Trên cơ sở tinh thần các cuộc họp nội bộ, cuối tháng 9/2024, lãnh đạo Bộ Tài chính ký công văn gửi Bộ Giao thông Vận tải và lãnh đạo UBND TP Hà Nội và TP Hồ Chí Minh. Tại công văn này, Bộ Tài chính đề nghị đánh giá tác động kỹ về nhu cầu vốn, cơ cấu từng nguồn vốn, phân kỳ đầu tư dự án cũng như đánh giá tác động kế hoạch đầu tư công trung hạn của các bộ, địa phương và bội chi của địa phương.

Theo tính toán của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, trong thời gian xây dựng, đóng góp của dự án vào tăng trưởng GDP khoảng 0,97%/năm (so với không đầu tư dự án). Dự kiến, để đầu tư hoàn thành dự án vào năm 2035, nguồn vốn ngân sách nhà nước bố trí trong các kỳ kế hoạch đầu tư công trung hạn mỗi năm cần khoảng 5,6 tỷ USD. Con số này tương đương 24,5% vốn đầu tư công trung hạn hằng năm bố trí trong giai đoạn 2021-2025, và giảm xuống còn khoảng 16,2% trong giai đoạn 2026-2030 nếu giữ nguyên tỷ lệ đầu tư công trung hạn chiếm 5,5-5,7% GDP như hiện nay.

Tại báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án, theo tính toán của tư vấn, sau khi đưa vào khai thác toàn tuyến 3 năm, doanh thu từ vận tải có thể cân đối cho chi phí vận hành, bảo dưỡng phương tiện, bảo trì kết cấu hạ tầng.

Sử dụng vốn đầu tư công sẽ thuận lợi

Theo TS Cấn Văn Lực, phương án đề xuất sử dụng vốn đầu tư công cho dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam sẽ thuận lợi hơn phương án khác (như: huy động vốn tư nhân, vốn hỗ trợ phát triển trong và ngoài nước). Tuy nhiên, nhược điểm của phương án này là dồn lực cho hạ tầng giao thông sẽ phải bớt nguồn lực cho lĩnh vực khác. Ngoài ra, thâm hụt ngân sách, nợ công, nghĩa vụ trả nợ (do phát hành trái phiếu Chính phủ để huy động vốn trong nước) sẽ tăng nhanh, dù không chạm ngưỡng Quốc hội cho phép, vẫn làm tăng rủi ro tài khóa và giảm dư địa ưu tiên ngân sách cho lĩnh vực thiết yếu khác.

Theo ông Lực, kinh nghiệm quốc tế với dự án hạ tầng lớn cho thấy, cần đa dạng hóa nguồn vốn với cấu trúc hợp lý, nhất là trong bối cảnh ngân sách còn eo hẹp. “Hiện nay, có 4 nguồn vốn cho dự án đường sắt tốc độ cao trục Bắc - Nam nên được tính đến. Cụ thể, vốn ngân sách Nhà nước tỷ trọng 30-40%; vốn trái phiếu công trình do chủ đầu tư phát hành tỷ trọng 20-30%; vốn vay ưu đãi từ các tổ chức quốc tế hoặc song phương (có thể gắn với bên trúng thầu); vốn vay từ ngân hàng phát triển, tổ chức tài chính trong và ngoài nước”, ông Lực đề xuất.

Ông Lực khuyến nghị, cấu trúc và tỷ trọng các nguồn vốn sẽ được tính toán cụ thể khi lập phương án tài chính. Ngoài ra, cơ quan chức năng cần có nguồn vốn dự phòng tương đương 15-20% tổng chi phí dự án (thường là từ ngân sách Nhà nước, nhằm đảm bảo kịp thời, không bị gián đoạn).

Không để chậm tiến độ, đội vốn

Trao đổi với PV, TS Nguyễn Quốc Việt - Viện trưởng Viện Nghiên cứu kinh tế và chính sách lưu ý rủi ro có thể xảy ra trong tương lai với nguồn vốn đầu tư của dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam. Theo TS Việt, nhiều dự án đầu tư đường sắt tốc độ cao của quốc gia trong khu vực chậm tiến độ, kéo dài so với kế hoạch. Vì vậy, cơ quan chức năng nên lưu ý đến nguy cơ dự án đường sắt tốc độ cao chậm tiến độ, đội vốn đầu tư so với dự toán ban đầu.

“Tăng trưởng GDP của Việt Nam từ sau dịch COVID-19 và kinh tế toàn cầu biến động ngày càng xa đường tăng trưởng tiềm năng. Cơ quan chức năng cũng cần lưu ý trường hợp, tăng trưởng GDP hằng năm trong giai đoạn đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao (2025 - 2035) chưa đạt kỳ vọng sẽ ảnh hưởng nguồn thu ngân sách”, TS Việt nói.

tienphong.vn

Có thể bạn quan tâm

Tin cùng chuyên mục

Chính phủ chỉ đạo hoàn tất chuẩn bị để khởi công hai dự án đường sắt lớn trong năm 2025

Chính phủ chỉ đạo hoàn tất chuẩn bị để khởi công hai dự án đường sắt lớn trong năm 2025

Văn phòng Chính phủ vừa ban hành Thông báo số 483/TB-VPCP ngày 15/9/2025, truyền đạt kết luận của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tại cuộc họp về xây dựng, thẩm định và công bố tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật trong lĩnh vực đường sắt, cũng như vấn đề nguồn vốn cho các dự án trọng điểm.

Cục Thuế giới thiệu bộ 3 cuốn sổ tay điện tử hỗ trợ người nộp thuế

Cục Thuế giới thiệu bộ 3 cuốn sổ tay điện tử hỗ trợ người nộp thuế

Cục Thuế ban hành các sổ tay điện tử hướng dẫn về thuế cho chủ doanh nghiệp, kế toán trưởng và cá, nhân kinh doanh. Các cuốn sổ tay điện tử được tích hợp AI nhằm hỗ trợ người nộp thuế hỏi đáp, giúp tra cứu và áp dụng chính sách thuế, áp dụng thủ tục hành chính thuế nhanh chóng, thuận tiện.

Cần sớm sửa chữa cầu treo Tả Ngảo

Cần sớm sửa chữa cầu treo Tả Ngảo

Cầu treo Tả Ngảo, xã Bát Xát bị tuột dây cáp đã ảnh hưởng đến lưu thông của khoảng 100 hộ dân. Hiện, lực lượng chức năng đã căng dây cảnh báo và phân luồng lưu thông đối với người và phương tiện để đảm bảo an toàn.

9X chinh phục thành công ngành F&B

9X chinh phục thành công ngành F&B

Từ một người mới chập chững bước vào kinh doanh, cô gái “9X” Đặng Hương Giang ở phường Yên Bái đã đồng sáng lập và sở hữu 3 cửa hàng kinh doanh ngành F&B (thực phẩm và đồ uống).

Chuyển biến mới trong cách nghĩ, cách làm của nông dân Púng Luông

Chuyển biến mới trong cách nghĩ, cách làm của nông dân Púng Luông

Đến với xã vùng cao Púng Luông (tỉnh Lào Cai), sẽ thấy diện mạo nông thôn có nhiều đổi thay. Nương ngô, ruộng lúa kém hiệu quả được thay thế bằng vườn cây ăn quả xanh tốt. Các trang trại chăn nuôi quy mô và mô hình du lịch cộng đồng phát triển. Tư duy sản xuất của người dân có chuyển biến rõ rệt, từ sản xuất nhỏ lẻ sang hướng hàng hóa gắn với nhu cầu thị trường.

Phát triển kinh tế nông nghiệp công nghệ cao: Hướng đi chiến lược của xã Tả Phìn

Phát triển kinh tế nông nghiệp công nghệ cao: Hướng đi chiến lược của xã Tả Phìn

Nhiệm kỳ 2025-2030, Tả Phìn xác định đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp và nông thôn theo hướng bền vững, phát huy tiềm năng, lợi thế của địa phương; phát triển sản phẩm nông nghiệp chất lượng, hiệu quả, gắn với liên kết chuỗi giá trị và mở rộng thị trường tiêu thụ. Trong đó, phát triển nông nghiệp công nghệ cao được xác định là chiến lược, nhằm góp phần thay đổi diện mạo và nâng cao đời sống của người dân xã Tả Phìn.

Sức sống mới ở Thác Tiên

Sức sống mới ở Thác Tiên

Nhờ sử dụng hiệu quả nguồn vốn hỗ trợ từ các chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG), đặc biệt là Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi (Chương trình 1719), thôn Thác Tiên, xã Mỏ Vàng đã vươn mình mạnh mẽ với diện mạo mới, sức sống mới.

fb yt zl tw